Koolstofopname grasland in gebieden met hoge veedichtheid onvoldoende

Graslandbodems kunnen onvoldoende koolstof vastleggen om de broeikasgasuitstoot van herkauwers te compenseren, aldus Wageningen University & Research. Het beperkte voordeel van koolstofvastlegging in grasland vraagt mogelijk om lagere veedichtheid.

Deel dit topic

Reacties

+8
cs-agrar
Iets zegt me dat een Geesje Rotgers of Marcel Crok straks met andere getallen gaan komen... hier zit weer iets teveel "u vraagt wij draaien" sluier over...
+3
John Spithoven
Misschien moet de auteur van dit artikel eerst eens een cross check doen over wat hij schrijft.....

Een koe produceert 160 ton CO2.....even later 160 kg methaan. .......

De IPCC regels voor het omrekenen van methaan naar CO2 was de factor in 2022 34, in 2023 is dat 28 en de KLW gaat in 2023 27 hanteren (waarom zijn ze ook nog niet achter.......)
Maar de rekensom met de oude factor is 160 kg CH4 x 34 is 5.44 ton. Overigens wordt de methaan gemoduleerd aan de hand van het NDF gehalte in voer maal een politiek ingestelde factor (factor maal een factor maal een factor geeft een gewenst wensendenken.....) Vervolgens vinden er ook nog emissies plaats verder in het productie proces. Gemiddeld (met de oude factor) geeft een gemiddelde koe van 9000 kg melk x 1,1 kg CO2 (incl CH4) zo;n 9.9 ton CO2 ipv 160 ton..........

Vastlegging in de bodem onder invloed van toediening organische mest en wortelresten/afbraakproducten plant en micro organismen kan zijn een 0,5 % effectieve organische stof in de bouwvoor . Dit bestaat voor 50 % uit CO2.
Een bouwvoor is 2500 m3 en met een soortelijk gewicht van 1,4 kg/l dus 3500 ton x 0.25 % effectieve O.S. is 8,75 ton. Dus grofweg 1 koe per ha geeft klimaat neutraliteit. Dus bij twee koeien en benodigd jongvee per ha (gemiddeld) geeft dat een netto CO2 footprint van een 0.5 kg per kg melk. Dat is iets anders dan de uitkomst van WerC die politiek gestuurde wetenschap bedrijven en Zuivelnl/KLW aansturen.
Pak mij in deze berekening niet op de laatste cijfers achter de komma, maar de politiek gedreven massa histerie gaat ons veel ellende brengen.....maar ja nadenken als journalist is er tegenwoordig niet meer bij.
HenkvanDijk
@John Spithoven Uit meerdere onderzoeken wordt aangegeven dat de netto CO2 vastlegging in de bodem van grasland tussen de 0,5 en 1,0 ton CO2 per ha is voor blijvend grasland. Dat zou bij een facor 2 (1 / 0,5) die jij hanteert neer komen op een netto vastlegging van 1000 tot 2000 kg e.O.S per ha grasland per jaar en een stijging van het O.S. gehalte met 0,03 tot 0,06 % per jaar. In jouw voorbeeld wordt er per jaar : 0,5 % effectieve organische stof * 3500 ton bouwvoor = 17.500 kg O.S vastgelegd in de bodem per ha grasland per jaar. Dat lijkt me een beetje veel. Volgens het Nmi is de opbouw e.OS 3650 kg e.OS per ha blijvend grasland De afbraak van de organische stof wordt geschat op 2 % van de bodemvoorraad en dat wordt geschat op 1800 kg e.OS per ha blijvend grasland De balans is dan netto over is 3650 - 1800 = 1850 kg e.OS. Dat ligt binnen de range die ik boven heb uiteengezet (1000 tot 2000 kg OS) Dat gemiddeld in Nederland de organische stofgehalten van de bodems niet of nauwelijks stijgenof zelfs dalen komt omdat er op melkveebedrijven ook snijmais geteeld wordt (minder OS opbouw) en er graslandvernieuwing toegepast wordt en er ongeveer 80 % blijvend grasland is. Bij graslandvernieuwing en ploegen treed er OS verlies op. Verder is de gemiddelde geschatte CO2 productie in Nederland uit de kringloopwijzer 9540 kg meetmelk *1,200 (incl. CH4) = 11,45 ton CO2 en dat is alleen voor de melkproductie, dus exclusief de CO2 voor de vleesproductie. Ik denk dat je niet alleen vanuit de netto vastlegging door de bodem de klimaatneutraliteit t.a.v. de CO2 productie kunt aantonen of beredeneren.

Zie voor de onderbouwing de volgende artikel:

nmi-agro.nl/2011/03/…
+3
jan-cees
@HenkvanDijk NMI en Wur hebben missie om bos boven gras te rekenen .
Er is ook ander onderzoek
researchgate.net/publication/…
En het ipcc geeft ook iets ander beeld zie afbeelding

Als je als overheid grasland wil gaan omzetten naar bos dan moet je de downside dat het slecht is voor het klimaat wel eerst wegrekenen met wetenschap op bestelling

(klik om te vergroten)

HenkvanDijk
@jan-cees Het gaat in het artikel helemaal niet over om grasland om te zetten in bossen.

Ik denk dat het NMI meer belang heeft bij landbouw i.p.v. bosbouw. Het is een advies en kennisorganisatie die veel landbouwers en melkveehouders als klant hebben. Je kunt altijd wel afgeven op andere instanties, maar dan moet je dus wel met een realistisch onderzoek komen van een andere partij waarbij het uitgangspunt in dit geval is: De opbouw en vastlegging van koolstof in blijvend grasland op melkveebedrijven in Nederland.

Wel iedereen kan selectief shoppen in en copieren uit (wens)onderzoeken . We moeten natuurlijk wel bij de les blijven en realisties vergelijken, zeker als we het over Nederlandse omstandigheden hebben. Het onderzoek dat jij en John aanhalen is gedaan in Portugal en de hoofdlijn is dat ze arme akkergronden omzetten in kruidenrijk permanent hoogproductief grasland met begrazing. (o.a. door vleesvee) Portugal heeft om aan de kyoto doelstellingen te voldoen deze truc bedacht om tijdelijke CO2 vastlegging van de bodem te verhogen. Zie vertaling van het rapport:

" De basisreferentie is een uitgebreid rotatiesysteem waar eenjarige gewassen worden geteeld, conventionele grondbewerkingssystemen, waarbij wordt geploegd en/of eggen. De gewassen worden voor één tot twee jaar verbouwd, gevolgd door een aantal braakliggende jaren, gedomineerd door natuurlijke graslanden met een lage draagkracht
capaciteit en vatbaar voor invasie door struiken. Wij stellen een systeem voor dat gebaseerd is op de conversie hiervan: marginale en verlaten akkerland en gedegradeerde natuurlijke graslanden tot permanent hoogproductief grasland dat directe begrazing van dieren vereist, op basis van diverse mengsels die rijk zijn aan peulvruchten. Deze graslanden worden hierna "ingezaaide, biodiverse permanente regengraslanden" of SBPRG genoemd.
De verschillen tussen het uitgangsscenario en de voorgestelde scenario's zijn samengevat in Tabel 1.""

"""Verhoogde productiviteit in SBPRG maakt een duurzame toename van het draagvermogen van dieren mogelijk.Dieren grazen op de planten, die een jaarlijkse levenscyclus hebben. Het wortelstelsel van de plant vernieuwt zich elk jaar,
en de biodiversiteit van planten impliceert een hoge worteldichtheid. Verder wordt een groot deel van het gras geproduceerd (biomassa) keert terug naar de bodem door veroudering van de bladeren, omdat zonder begrazing alleen controledieren aanwezig zijn
verbruiken 50% van de weideproductie. Daarom neemt de SOM-inhoud elk jaar toe door accumulatie van wortels, en, in mindere mate, biomassaresten uit de lucht en uitwerpselen van grazende dieren.

"Ingezaaide graslanden hebben een hogere drogestofproductiviteit (DS). Volgens Carneiro et al. (2005),
de productiviteit varieert van 2.000 kg DM·ha-1 (Coruche, Portugal) tot 9.000 kg DM·ha-1 (Quinta da França,
Portugal). Gemiddeld is ongeveer 60% van deze productie te danken aan peulvruchten."

A) het is dus niet onder Nederlandse omstandigheden
B. De door jouw en John aangehaalde grote hoeveelheid aan CO2 vastlegging ad. 4500 tot 5300 kg CO2 per jaar netto vastlegging uit het rapport is niet gerealiseerd op blijvend grasland. Het is de opbouw in een aantal jaren na nieuw inzaaien en die opbouw zal dalen nadat het ds gehalte in de bodem stabiliseert. Het is dus een tijdelijke situatie die over heel veel ha heel veel CO2 vastlegd in de bodem. Niet haalbaar op nedrlands blijvend grasland.
C) 50 % van de opbrengst boven de grond wordt benut, de andere 50 % gaat verloren en keert terug naar de bodem. Ik neem aan dat de Nederlandse melkveehouder toch wel meer dan 50 % van wat er boven de grond groeit uiteindelijk wil omzetten in melk en vlees. Het is natuurlijk logisch dat het OS gehalte en de CO2 opslag in de bodem harder stijgt als je 50 % achter laat op het land.
D) moet de eerste melkveehouder nog tegen komen die een netto toename van 4500 tot 5300 kg CO2 vastlegging = 9000 tot 13.500 kg ds toename in de bodem per jaar opneemt in zijn berekening van de organische stofbalans voor blijvend grasland. Ik hou me aanbevolen voor een reactie wie dat doet.

Al met al leuk geprobeerd maar dit onderzoek is geschreven naar het volgende doel:

"" Conclusies
In dit artikel bestudeerden we de bijdrage van SBPRG aan het behalen van de Portugese Kyoto-doelstelling. Toevoegenalle bijdragen verkrijgen we een schatting voor de mondiale koolstofbalans van 3,2-4,5 ton CO2·ha-1 jaar-1 die worden afgezonderd of vermeden. Als we uitgaan van een uitvoeringsscenario van 300.000 ha, dan is het mondiale effect zou 0,96-1,35 Mton CO2eq·jaar-1 bedragen. Het voorspelde Portugese tekort voor Kyoto
doel is 3,73 MtonCO2·jaar-1. Daarom zou het systeem dat wij voorstellen verantwoordelijk zijn voor de vermindering van ruim een derde van het begrotingstekort.""

Eindconclus: vasthouden aan dit soort onderzoeken maakt je zelf als bestuurder of deskundige ongeloofwaardig Jij weet ook dat dit niet realiseerbaar is in Nederland voor blijvend grasland en geen oplossing is voor de Nederlandse Melkveehouder als w ehet over CO2 reductie of vastlegging hebben.
.
+1
jan-cees
@HenkvanDijk Beste Henk
Wellicht dat de grote afstand tot Nederland je niet in staat heeft gesteld om alles bij te houden wat er op verschillende dossiers speelt,
Je begrijpt klaarblijkelijk niet wat ik bedoel met aanplant bos in weiland

Als je bos aanplant in weilanf dan zet je de grond over de kop en het gras sterft binnen paar jaar af daarbij breekt veel bodemorganische stof af
In feite maak je van weiland akkerland dat geeft een emissie van circa 500 a 600 ton Co2 per ha
Voordat die jonge boompjes dat weer hebben vastgelegd ben je 40 jaar verder.

Dat gegeven past niet bij de plannen om 125.000 ha bos aan te planten waarbij dan 75.000.000 ton Co2 vrijkomt.
Dus geven de ecologen van lnv en obscure groene graaiers als Natuurmonumenten graag ondetzoeksgeld aan Wur om de Co3 vastlegging in grasland te baggetaliseren zodat bomen aanplant minder slecht lijkt voor het klimaat.

Lees de artikels in onderstaande link wellicht dat het je iets wijzer kan maken
mesdag-fonds.nl/upload/ck/…
HenkvanDijk
@jan-cees Ik begrijp de bosdiscussie en het omzetten van grasland in bos en welke organisaties daar belang bij hebben heel goed. Daar gaat het mij ook niet om, ik ben geen voorstander van om meer bos in Nederland te planten, zeker niet op vruchtbare kostbare landbouwgrond. (Ben wel voorstander van meer bos op andere plekken op de aardbol, is een veel goedkopere oplossing voor het CO2 probleem en geeft als neveneffect meer flora en fauna en mits goed uitgevoerd ook meer zoet water, is dus veel goedkoper dan dat we in Nederland Shell de opdracht geven om CO2 onder de zeebodem op te slaan, je weet bomen aan planten in het buiteland is geen verdienmodel voor Shell).

Je standpunt dat er organisaties zijn die het vastleggen van CO2 door grasland te baggetaliseren hun bosagenda er beter proberen uit te laten zien dan het in werkelijkheid is: dat standpunt van jouw is allemaal helemaal prima: maar dat kun je in mijn optiek juist niet aantonen door het aanhalen van dat Portugeese onderzoek wat totaal niet toepasbaar is voor de Nederlandse melkveehouder. Je moet dan denk ik toch met iets komen wat in Nederland realiseerbaar is en bv. past in het systeem van de melkveehouderij. In Nederland hebben we denk ik al meer dan 100 jaar cijfers van grondonderzoek en bodemonderzoek. Dat kan natuurlijk niet zomaar genegeerd worden of gemanupileerd. De feiten zijn dat het organische stof gehalte in de Nederlandse bodems al jarenlang dalen. En dat is helemaal niet zo vreemd. Enerzijds komt dat omdat de melkveehouders steeds meer OS telen maar ook van hun land halen dan vroeger, er blijven dus minder gewasresten achter, anderzijds is door strengere wetgeving de organische mest gift steeds lager geworden. Doordat de afbraak van OS heel langzaam gaat (2 % van de bodemvooraad) zitten we met de erfenis van het verleden dat de afbraak hoger kan zijn dan de opbouw doordat de hogere opgebouwde organische stof uit het verleden afgebroken wordt. Een oplossing daarvoor is uiteraard meer organische mest aanwenden, of de zgn. restproducten van biogasinstalaties als kunstmestvervanger te mogen aanwenden binnen de gebruiksruimte. Ik zou zeggen laat daar een keer onderzoek naar doen wat dat aan CO2 besparing op kan leveren o.a. door lagere uitstoot CO2 door een lagere kunstmestgift en minder transport van afvoer organische mest, wat momenteel een groot economisch probleem is of wordt voor melkveehouders.
+1
jan-cees
@HenkvanDijk de bodemanalysen zijn heel divers rekenen met gemiddelden slaat alles dood
Door te richten op de 25% hoogste stijgers en daar kun je kijken hoe kunnen we die anderen ook op dat niveau krijgen

Net als in de fokkerij
Met gemiddelde stieren kom je niet vooruit de beteren wel
John Spithoven
@HenkvanDijk Hoi Henk, ook in Chili is het weer ochtend zie ik.

In de bijlage een willekeurig perceel van mij, met een tussenpoze van 8 jaar organische stof bemonsterd.
2014 6,9% os
2022 10.1 % is

Per jaar vastgelegd 0.4 %

En ja, alleen grasland, en nee niet gescheurd omdat ze in een duurzaamheids programma zitten.

En heb veel meer van dit soort percelen met dit beeld.

En verder Henk.
In die 25 jaar dat we elkaar kennen ben ik altijd in financiële en mentale zin achter je gaan staan
Het lijkt er op dat je vanuit je nieuwe thuisland laat sturen door een oud collega uit een dorp waar ze zilte kaas maken of diens kaasmeisje....

De KLW boven alles, zelfs boven de resultaten van een in september door hun gepresenteerd onderzoek dat de sector had kunnen redden, maar ja ....de KLW boven alles. .. .

Voorlopig mijn laatste bijdrage...ik ben hier doodziek van

(klik om te vergroten)

(klik om te vergroten)

HenkvanDijk
@John Spithoven Bedankt voor de analyse overzichten. Dat maakt me dan weer blij en hoopvol dat er nog heel veel mogenlijk is. Mooi dat jij die stijging behaald hebt, petje af. Het zou dan ook heel mooi zijn dat anderen dat ook nog kunnen realiseren en /of pogen te realiseren.Ik ben echter bang dat dat met de huidige strenge bemestingsnormen en het verlies aan gebruiksruimte organische mest (door verlies derogatie) bijna een onmogenlijke opgave gaat worden.
Om inzicht in de materie te krijgen zou het in mijn optiek verstandig zijn om dit van heel Nederland in beeld te hebben , de organische stof ontwikkeling en de daarbij behorende CO2 vastlegging.
Jouw bedrijf:
De stijging van 0,4 % OS per jaar is in de laag van 0-10 cm op jouw bedrijf: Dat zou dan in een bouwvoor van 1400 ton neerkomen op 5600 kg droge stof wat dan neerkomt op 2200 kg CO2 vastlegging per jaar. Kun je ook aangeven hoe het gemiddelde over je hele bedrijf uitpakt qua stijging in OS % per jaar?? Ook ben ik natuurlijk benieuwd welke mestgift daar plaatsgevonden heeft op betreffende percelen.

Je schrijft:
""Het lijkt er op dat je vanuit je nieuwe thuisland laat sturen door een oud collega uit een dorp waar ze zilte kaas maken of diens kaasmeisje....""

Je mag best persoonlijk worden hier op prikkebord, heb ik geen probleem mee. Maar je zult denk ik wel begrijpen dat bovenstaande opmerking ongepast is, zeker zoals jij mij kent. Ik laat me door niemand sturen uit Nederland, hooguit door mijn chileense vrouw maar die heeft niet zoveel verstand van CO2. Ik zou niet weten welke oud collega je bedoeld of welk kaasmeisje uit dat dorpje waar ze zilte kaas maken......Met kaas kunnen ze mij in ieder geval niet omkopen want ik eet niet eens kaas.... Je mag me de namen wel prive mailen dan handelen we dat daar verder af.

John ik heb alleen aangetoond dat:
- je eerste berekening /aanname niet klopte met name qua organische stof vastlegging van 17.500 kg per jaar in de bouwvoor van 25 cm.
- dat je vanuit de bodembalans alleen niet kunt aantonen/ beredeneren dat de CO2 uitstoot (incl CH4) per kg melk/meetmelk CO2 neutraal is bij 1 melkkoe per ha en of dat de CO2 uitstoot 500 gram is per kg melk bij 2 melkkoeien per ha (incl jongvee)
- een organische stof opbouw in blijvend grasland met een bouwvoor van 25 cm niet 0,5 % kan zijn per jaar, in een bouwvoor van 10 cm is dat wel mogenlijk
- dat vervolgens de door jouw en Jan Cees aangehaalde onderzoek uit Portugal niet toepasbaar is voor de Nederlandse melkveehouderij. (zie mijn toelichting in mijn reactie aan Jan - Cees). Daarom is het niet handig en verstandig steeds terug te vallen op dat ene onderzoek, je maakt je daar helemaal ongeloofwaardig mee als gesprekspartner en bestuurder. En dat is jammer want je verdient beter en doet op allerlei vlakken heel goed werk. We maken allemaal wel eens een mispeer, dat geeft niet maar er mee door gaan, wel het verhaal van de steen ken je.
- De kringloopwijzer , op prikkebord wel de meest verguisde tool en ook wel de sjoemelwijzer genoemd; Dat is jammer maar diegene die het de sjoemelwijzer noemen zijn waarschijnlijk diegene die er behoefte aan hebben er mee te sjoemelen om welke reden dan ook. (garbige in , garbige out) Wel ik weet dat er in Nederland heel veel (en vaak terecht) kritiek is op modellen. Maar heb jij een alternatief of is er een beter en nauwkeuriger alternatief?? Als er kritiek is op een model dan moet dat onderbouwd worden met waar het dan mis gaat en hoe dat model verbeterd kan worden. Het model geeft een benadering aan waar je de winst kunt boeken, diegene die er dus mee aan de slag gaan winnen aan kennis en krijgen meer inzicht aan welke knoppen ze moeten of kunnen draaien.

John: Ik sta nog steeds achter de melkveehouders in Nederland en achter het systeem van gangbare melkveehouderij in Nederland. Ik ben ook bereid om mijn bijdrage daar aan te leveren (om niet) voorzover ik die kennis, informatie en data heb. Vanuit dat verantwoordelijksheidgevoel meen ik ook dat ik een foutieve voorstelling van zaken mag weerleggen. Uiteindelijk werkt dat veel beter op de lange termijn.
+1
pieta
Quote Reactie van @HenkvanDijk:
Ik ben echter bang dat dat met de huidige strenge bemestingsnormen en het verlies aan gebruiksruimte organische mest (door verlies derogatie) bijna een onmogenlijke opgave gaat worden.

Volgens mij is dat helemaal niet zo moeilijk. Je zaait je bouwland in met gras, laat het gras en na 10 jaar is het os-gehalte duidelijk hoger. Probleem is dat alleen gras het verdienmodel wat bederft.
+1
HenkvanDijk
@pieta Bij duurzaamheid en oplossingen moet de economische duurzaamheid voorop staan anders wordt het alleen mogenlijk met overheidsbijdragen. Er is nu al gras te veel volgens veel melkveehouders. Ook deze kort door de bocht oplossing is niet duurzaam, maar tijdelijk, want hoe ga je dan na 10 jaar verder met CO2 vastleggen???
pieta
@HenkvanDijk Jij begint je reactie met "heel wat complimenten" voor John over hoe hij dat voor elkaar heeft gekregen om dat os-gehalte te laten stijgen terwijl dat gewoon simpel is. Dat wou ik maar aangeven. STructureel os opbouwen in de grond is niet mogelijk. Wel kunnen we het gemiddeld os-peil in de grond wellicht wat verhogen.
HenkvanDijk
@pieta De discussie was en gaat natuurlijk over blijvend grasland. Als het zo simpel is dan vraag ik mij af waarom het gemiddelde daalt?? Aan de andere kant schrijf je dat het moeilijk is om structureel OS in de bouwvoor op te bouwen waarom gaan we dan met z,n allen trekken aan een dood paard? Je kunt best wel structureel OS opbouwen, maar dat vergt dus een hogere eOS vastlegging of aanvoer/aanwending. En die aanwending via organische mest is nu beperkt per ha tot ongeveer 60 ton drijfmest * 33 kg eOS per ton = 1980 kg effectieve organishe stof per ha per jaar.
pieta
@HenkvanDijk Welk gemiddelde daalt? Het gemiddelde van blijvend grasland of het gemiddelde van NL.
+2
pieta
Quote Reactie van @HenkvanDijk:
Je kunt best wel structureel OS opbouwen, maar dat vergt dus een hogere eOS vastlegging of aanvoer/aanwending

Volgens mij kom je altijd op een moment waar de afbraak van os net zo hoog wordt als je toe kunt voegen per jaar. Dan bouw je niet meer op structureel.
+1
Noorderling
Quote Reactie van @pieta:
m je altijd op een moment waar de afbraak van os net zo hoog wordt als je toe kunt voegen per jaar. Dan bouw je niet meer op structureel.

@HenkvanDijk
Of je moet het gaan verzuren en onderwater zetten. Maar dan wordt het veen.
Met voldoende kalk, zeker op jonge kalkrijke gronden is er geen verhogen aan. Dat verbrand direct, opzich geen probleem als je bodemstructuur en CEC maar goed is.
Mijn lichtste perceel heeft de hoogste pH en groet het meeste gewas, 1,8% os.

Zwaardere percelen, waarin ook wat meer granen en grassen in het bouwplan zitten is het circa 3%.
Daar is vocht, structuur en bewerkbaarheid eerder een uitdaging dan die lichte grond.
Ik til er niet te zwaar aan. Als er echt van structureel opbouwen sprake was, zou ook zonder kunstmest in de afgelopen honderden jaren we al wel wat hoger gezeten hebben.
Naar mijn idee meet je alleen op een enkel moment meer wortel of gewasmassa, of je moet al moeilijk verteerbare OS toevoegen als houtsnippers en maiswortels. Heb je alleen ook niks aan.
HenkvanDijk
@pieta Dat klopt helemaal. Daarom is het maar de vraag of het proberen om CO2 vast te leggen in de bodems in Nederland een duurzame oplossing is in de bijdrage aan duurzame vermindering van CO2 in de atmosfeer. Ik zelf denk dat het tijdelijke (10 - 20 jaar) even wat helpt en daarna moet je dus doorgaan met het systeem om het weer neutraal te houden omdat er weer meer CO2 vrijkomt uit de afbraak per jaar van die hogere droge stof bodemvoorraad per ha (dus geen effecteve bijdrage aan vermindering richting de atmosfeer meer na 10 - 20 jaar). En het probleem is dus dat bij de huidige bemestingsnormen extra opbouw bijna onmogenlijk is. (uitgezonderd het mogen gebruiken van compost want die telt geloof ik maar voor de helft mee) Oostenrijk past dit trucje toe, compost telt helemaal niet mee, MKB (lees de burger / consument ) koopt / betaald het CO2 certificaat en zo worden we weer met z,n allen er ingeluisd, want er is nauwelijks of helemaal geen CO2 winst t.o.v. de uitstoot naar de atmosfeer. De compost CO2 stop je in de armertierige en of verschraalde grond en klaar is Kees, Joost of Annie. Je moet je natuurlijk afvragen waarom die gronden nu schraal of armetierig zijn en waarom het nu zonder CO2 certificaten niet op die manier gebeurd. (kunstmest te duur / geen organische mest beschikbaar/ geen behoefte aan extra gras of hooi / loonwerk oogsten te duur. etc) wel ik denk dat de overheid (gemeente of provincie daar) goedkoop van z,n compost af wil. Economische verdienmodel: de organisatie die dit alles regelt vraagt 50 % van de prijs van de CO2 certificaten en misschien krijgen ze wel wat van de overheid voor de compostafname.En de veehouder: Die meldt z,n armetierige grond aan , het OS gehalte (en netto CO2 vastlegging) stijgt lekker door de niet meegetelde compost in de balans, krijgt wat CO2 certificaten geld en als bonus wat extra hooi.En dat extra hooi gaat dan waarschijnlijk op export naar het buitenland met een groen label.
John Spithoven
@HenkvanDijk Hoi Henk

Ik had nog wat vragen open staan......
Ik begrijp heel goed je geen antwoord hebt ( of voor handen hebt)op mijn vragen over rekenregels en validatie en kalibratie van de KLW

Maar als je een waardeoordeel velt over de uitkomsten van het model KLW maar je niet weet hoe cijfers tot stand gekomen zijn of welke interpretatie het model er op na houdt kun je onmogelijk een oordeel hebben over resultaten.En dan laat ik de discussie over de onzekerheden over de uitkomsten van de KLW nog buiten de discussie, iets wat overigens inherent is aan modellen.
En als je er dan ook nog geld aan de gewenste uitkomsten gaat hangen kom je helemaal in een gevaarlijke discussie.

En om bij klimaat te blijven.
Op moment dat je co2 vastleggen niet mee neemt maar ndf in een voedermiddel wel, en een veehouder scoort slecht op methaan gaat er een heel vreemd advies komen. Bijv u moet veel meer grasland scheuren om minder biodiversiteit en beter kwalitatief gras voor de koe te krijgen.
Dan span je het paard achter de wagen. Je gaat CO2 in de bodem verbranden/oxideren om betere KLW cijfers te krijgen..,
HenkvanDijk
@John Spithoven Hallo John.
Wel als je inhoudelijk wilt discuseren, prima. Maar dan beginnen we bij het begin. Op mijn reactie op jouw berekening om aan te kunnen tonen dat bij 1 melkkoe (incl. jongvee) per ha je CO2 neutraal kan zijn en bij 2 melkkoeien (incl jongvee) een netto emissie van 500 gr CO2 per kg melk (of meetmelk) heb ik een reactie geschreven met ook een uitgebreide berekening. Daar heb je nog niet inhoudelijk op gereageerd. In jouw eerste verhaal maak je nogal wat (bewust of onbewust) foute aanames en of gebruikt foutieve getallen en/of vergeet zaken . Het bronartikel/onderzoek inzake zero netto uitstoot heb ik opgevraagd bij prof. Yue Wang. Jouw reactie was waarschijnlijk gebaseerd op de door de journalist geschreven stuk op internet. Op de website van de WUR staat het verkorte artikel dat gepubliceerd is door de auteurs van het onderzoek.

1) Om zero neutraal (qua CO2eq.) in het proces van melk produceren te zijn moet je ook de CO2 benodigd meerekenen die voor de bijkomende vleesproductie. Het getal 1100 dat jij hanteerd geeft alleen de CO2eq voor de melkproductie weer. De alocatie voor vlees is ongeveer 11 %.
2) Het getal 1100 vermenigvuldigd je vervolgens met 9000 kg melk. Dit getal uit de kringloopwijzer is echter per kg meetmelk, een verschil van ongeveer 6 %.
3) In de omrekening van 1 naar 2 melkkoeien kom je uit op 500 gram CO2eq. Bij mij is 1100 / 2 = 550. een verschil van 10 %.
4) In totaal kom je dus bij de emissie uit op een verschil van 1,11 *1,06 *1,10 = 1,29426. Je rekend dus ruim 29 % naar je zelf toe.
5) dan de vastlegging van CO2 in de bouwvoor: jouw vermelde 17.500 kg eOS vastlegging per jaar dat dan gelijk zou zijn aan 8750 kg CO2 vastlegging per ha per jaar. Dat houdt natuurlijk geen stand. De eerste fout die je daar maakt is om de toename aan OS van een 0,5 % per jaar toe te rekenen aan een bouwvoor van 25 cm. De bodemmonsters zijn van de bovenste 10 cm. Uit onderzoek wordt in het algemeen aangenomen dat bij niet ploegen het organische stof gehalte in de bouwvoorlaag van 10 - 25 cm afneemt. In het rapport van prof Yue Wang wordt aangenomen dat de bodem in 100 jaar maximaal 50.000 kg C netto erbij opgebouwd kan worden. Gemiddeld is dat dan 500 kg C per ha per jaar .Dat komt neer op 3,67 * 500 = 1835 kg CO2 netto opbouw per ha per jaar, wat dan weer neerkomt op 3670 kg eOS per ha per jaar. Jouw vermelde 17.500 is dus een factor 477 % hoger. Oftewel bijna 5 maal zoveel. Eurofins vermeld op haar webside dat er jaarlijks zo,n 2000 kg CO2 vastgelegd kan worden. Dat ligt in de buurt van de vermelde 1835 kg.

Tweede deel:
Vervolgens kom je met een copie uit verslag van een Portugees onderzoek in aanvulling op de reactie van Jan - Cees.. Daar gaat het ook weer al direct mis. Jan - Cees vermeld in het tijdschrift Milieu 2019-5 een netto vastleging van 4,5 - 5,3 CO2 per ha per jaar. Echter heeft Jan - Cees of het rapport niet goed gelezen of niet helemaal gelezen. In de intro van het orginele onderzoeksrapport staat net nl. fout, de vermelde getallen zijn Bruto. Netto is het 3,2 - 4,5. En dat is dan weer een verschil van 18 tot 40 %.

In this paper, we studied the contribution of SBPRG to meet the Portuguese Kyoto target. Adding all the contributions, we obtain an estimate for the global carbon balance of 3.2-4.5 ton CO2·ha-1 year-1that are sequestered or avoided. If we consider an implementation scenario of 300,000 ha, then the global effect would be 0.96-1.35 Mton CO2eq·year-1. The predicted Portuguese deficit for the Kyoto goal is 3.73 MtonCO2·year-1. Therefore, the system we propose would be responsible for the mitigation of more than a third of the deficit.

Table 2. Carbon balance for SBPPRL, considering an implementation scenario of 300,000 ha
Carbon storage/emission factor ton CO2·ha-1·year-1
SBPPRL 4.1 - 5.4
Emissions from animals -0.2
Nitrogen emissions -0.3
Liming -0.4
Total 3.2 - 4.5 (Netto)

Het portugeese onderzoek dat jullie beiden aanhalen is natuurlijk geen oplossing voor de Nederlandse melkveehouderij:
a) het gaat arme gronden omploegen en opnieuw inzaaien met 20 verschillende soorten waaronder peulvruchten
b) het wordt begraasd met vleesvee ,waarbij uiteindelijk 50 % van wat bovengronds groeit weer aan de bodem teruggegeven wordt.
c) het is een modelstudie gebaseerd op andere veldproeven, het zijn dus geen gerealiseerde resultaten die uiteindelijk aangetoond zijn met grondmonsters.
d) Er is geen economische onderbouwing wat het kost in euros en wat levert het op in euros.

Vertel mij maar eens eerlijk, wil je met de uitkomsten van zo,n rapport aan een onderhandelingstafel gaan zitten om een mogenlijke netto CO2 vastlegging op te nemen als doelstelling in een convenant? Wat zouden je collega melkveehouders hier van vinden? Wat zou je er van vinden als LTO met zo,n verhaal aan kwam zetten???

John je hebt vaak kritiek op veel modellen, organisaties, over nauwkeurigheid, mogenlijke afwijkingen etc. Dan vind ik dat je zelf ook moet trachten een realisties scenario neer te zetten. In dit geval helpt de zin " Pak mij in deze berekening niet op de laatste cijfers achter de komma "" niet op want je gaat voor de komma al compleet de mist in.

Ik hoor graag van jouw een inhoudelijke reactie op mijn bevindingen. Hoor ook graag van jouw wat jij denkt is realiseerbaar voor de Nederlandse melkveehouder qua netto eOS vastlegging per ha grasland per jaar en de daarbij behorende netto CO2 opslag in de bouwvoor.

Op de kringloopwijzer discussie kom ik later nog terug.
chris-van-hagen
@HenkvanDijk He Henk
Leuk dat je mee doet met deze discussie
Het is best leuk om te gaan zien of jouw aannames beter zijn dan de aannames. Van John of de berekeningen uit de klw
We gaan spannende inden tegemoet en dan is een exacte aanname wel gewenst om beleid op te bouwen en veehouders op af te straffen!!
HenkvanDijk
@chris-van-hagen Veehouders moeten niet afgestrafd worden denk ik. Afrekenen is beter en helemaal goed als er uiteindelijk beloond gaat worden voor extra inspaningen en behaalde doelen. En die beloning moet dat niet uit de eigen broekzak van de collega komen via herverdeling van bv. melkgeld.
chris-van-hagen
@HenkvanDijk De belofte om lekkers te krijgen is een waardeloze belofte wanneer je gestikt bent in het zuur.
De strategie is een bekende
Boeren slikken alle rotzooi wanneer lekkers belooft.
Er zijn enkele Nederlanders die het vuile spel doorzien en weten dat de beloften nooit ingevuld worden
De systematiek van beprijzen is niet opgezet om veehouders te belonen maar om te paaien.
Zuivelnl en lto tekenen bij het kruisje omdat ze verblind worden door beloften die geen realiteit gaan worden. Dat is ook een bekend patroon waar terecht gretig gebruik van gemaakt wordt.
John Spithoven
@HenkvanDijk Hoi Henk

Een reactie op een aantal zaken. Mijn eerste reactie was op de auteur, mar dat kun je lezen. Mijn berekening was op basis van mijn eigen monsters. Daar maakte ik een fout met bouwvoor en bemonsterde diepte. Maar dat had je ook al geconstateerd. Maar de aanwezigheid van o.s. houdt niet op bij de bovenste 10 cm. In een proef op ons bedrijf gaat men tot 70 cm diepte. Ik kan daar alleen niets over zeggen ivm de proef.
In jouw berekening ga je van gemiddelden uit, terwijl er veel meer mogelijk is. Je geeft aan dat door krappere bemestingsnormen er minder o.s. vorming plaats vindt. Zo als je weet hebben wij ook natuurgraslanden die in de proef zitten. Ik zie ook daar een gelijke opbouw in o.s.
De screenshot komt uit de link van JC, zoals je opmerkte. Dat plaatste ik alleen om aan te tonen dat er mogelijkheden liggen. Ik zal met berekening gedeeltelijk fout zitten, maar vanuit de KLW wordt er vreemd gerekend rond de footprint. In de rekenregels van 22 staat dat vastlegging niet mee genomen wordt. Maar graslandvernieuwing wordt wel weer ingerekend als oxidatie van o.s. Methaan/CO2 verhouding was tot 22 een factor 34. Dat heeft invloed gehad op de klimaattafels van 2018. Vervolgens gaat de factor terug naar 27/28 in 2023. Dat heeft aanzienlijke gevolgen voor de doelstellingen, soms ten positieve (footprint) maar ook ten negatieve (veen/methaan en de afgesproken ha teruggaaf aan de natuur).
Een kringloopwijzer is pas een kringloopwijzer als de kringloop in beeld is. Sturen op methaan middels NDF in een voerdermiddel door middel van veel jong grasland en dat laatste vreemd inrekenen doet daar geweld aan. Ook middels het toepassen van het koe model bepalen wat de hoeveelheid gegroeide weidegras is, bevat een grote mate van onzekerheid.

Kortom, een kringloop is pas een kringloop als alles mee genomen wordt. Ik zat met de berekening te positief, maar de KLW is een model met een mate van onzekerheden. Het brengt mooi de efficiëntie in beeld. Maar met de KLW een klimaat neutrale veehouderij aan tonen zal eindigen met een beëindiging van de veehouderij. Er wordt voortdurend gediscussieerd over doelen, maar welke ruimte krijgen we nog wel? En die vraag kun je beter uit onderhandelen dan afspreken dat de KLW het instrument in de farm to fork strategie is. Want dan wordt je als zuivel een uitvoeringsinstantie om de doelen te bereiken terwijl de gedachte gang was om met de KLW ruimte te creëren. En daar zit mijn kritische houding naar de bestuurders. Dagelijks heb ik veehouders (die ik niet ken) aan de telefoon omdat ze slachtoffer zijn van het systeem dat ze geen ruimte hebben gekregen, daar gaat een KLW niets aan veranderen. Wel een hele duidelijke vraag aan de samenleving: Willen jullie wel of geen veehouderij.
+1
pieta
Quote Reactie van @HenkvanDijk:
dat bij de huidige bemestingsnormen extra opbouw bijna onmogenlijk i

Organische stof omhoog brengen met mest zou dan sowieso al vaste mest moeten zijn. Die is volgens mij vrij beperkt beschikbaar.
bio boer
@pieta dat verhaal geld ook voor bos is bos aan het ontwikkelen dan stijgt os vastlegging is het bos vol groeit zal het tegen vallen heb je alleen op opslag
John Spithoven
@HenkvanDijk Hoi Henk

Je wilt graag inhoudelijk een discussie.

Bij deze dan

De KLW heeft rekenregels
Bijvoorbeeld methaan
Op gras en maïs na hebben alle voedermiddelen een vaste factor.
Voor (kuil)gras en maïs is het een product van een drietal vaste factoren en het ndf gehalte voedermiddelen.
Hoe worden deze factoren bepaald, geverifieerd, gevalideerd en gekalibreerd? Wie bepaalt deze factoren?

De ammoniak emissie per stal, mestopslag, veld(uitrijden (kunstmest) mest, beweiden) is een product van een factor maal de TAN. De TAN wordt berekend aan de hand van gevoerd ruw eiwit maal de vertering coëfficiënt ruw eiwit. Restproduct is de TAN
Hoe wordt de factor bepaald voor verschillende onderdelen en hoe is deze gevalideerd, geverifieerd en gekalibreerd.

Als je er uit bent hoor ik het graag.
+1
spotmelker
@John Spithoven daar krijg je nooit een antwoord op John maar dat wist je al. Dan zou er toegegeven moeten worden dat het niet uit te rekenen is. Als het wel zo was had men in het landelijke meetnet allang een grote verandering moeten waarnemen en zoals we weten gebeurt dat niet. Dus is de vraag nog steeds: wie is er verantwoordelijk voor wat ons als sector aangerekend wordt? Zijn we dat zelf, het wereldwijde klimaat of de rekenmeesters van het onbenullenlegioen?
John Spithoven
@John Spithoven nog even een toevoeging ter verduidelijking.
In de screenshots een uitleg wat ik bedoel met verificatie en validatie. Kalibratie is ijking van de door het model geproduceerde uitvoer.

Ik heb dezelfde vragen in bijzijn van Zuivelnl medewerkers bij WUR wetenschappers voorgelegd. Zij halen hun schouders op. Wel hadden ze de aanvulling dat modeluitkomsten ook als zodanig geïnterpreteerd moeten worden. En persoonlijk hadden ze stevig bedenkingen bij de rol die de KLW nu krijgt. Overigens heb jij mij ook altijd gemeld dat de KLW een management tool kan wezen. Maar het blijft een model

Ik ben zeer benieuwd naar je bevindingen.

(klik om te vergroten)

John Spithoven
@HenkvanDijk Hoi Henk
In ieder geval concluderen we samen dat het artikel niet klopt

En verder zoals JC al aan geeft heb ik de ervaring dat de organische stof vastlegging op grasland ( want daar ging het artikel over) meer is
Zie screenshot uit stuk JC.

(klik om te vergroten)

cs-agrar
Quote Reactie van @HenkvanDijk:
17.500 kg O.S vastgelegd in de bodem per ha grasland per jaar.

20.000kg heb ik ook wel vaker gelezen, jaren terug al.
En buiten dat, zou ik er ook niet vreemd van staan te kijken als er vanalles aan de koe wordt toegerekend, wat niet bij de koe hoort.
+2
Tractor TV
Wat vergelijken ze nu eigenlijk in dat onderzoek? Als uitstoot nemen ze de totale uitstoot van de melkveehouderij, maar voor opname kijken ze alleen naar de extra opname.

Het gras neemt via fotosynthese CO2 op en gebruikt dit voor de groei. Een deel hiervan is de groei van het wortelstelsel, dus in de bodem, en een deel is de groei van blad/stengels, dus boven de grond. In dit onderzoek wordt alleen gekeken naar de toename van koolstof in de bodem. Alle koolstof die het land verlaat via oogst wordt in dit onderzoek dus niet meegenomen voor de opname van CO2!

Als we uitgaan van 10 ton DS opbrengst waarvan 39.3% zuiver koolstof is (researchgate.net/publication/…) dan komt dat neer op 3930 kg C/ha/jaar. CO2 bestaat naast koolstof uit twee zuurstof atomen, dus is 27.7% van de massa CO2 is zuivere koolstof. Omgerekend is 3930 kg zuivere koolstof dus 14000 kg CO2. Misschien dat deze nummers niet helemaal zullen kloppen, het is het eerste wat ik tegenkwam op Google, maar het geeft wel een indicatie om hoeveel dit ongeveer gaat.

Volgens mij kloppen ook de getallen in het artikel totaal niet, zoals hier ook al aangegeven wordt, en de methode die ze gebruiken klopt ook niet. Dus als ik het zo bekijk kan het artikel rechtstreeks de prullebak in, maar dat is mijn mening, misschien zie ik ook dingen over het hoofd. Ohja en hier ook nog de link naar het artikel, nature.com/articles/s41467-023-43452-3/
+1
Jean-PierreK
Heel simpel rekensommetje. Een koe die 20 kg droge stof eet per dag. Die eet 7.300 kg droge stof per jaar. Dat is dus 7,3 ton voer, wat niet eens allemaal koolstof is.

Dan kan ze nooit 160 ton koolstof produceren.
Noorderling
@Jean-PierreK
Is het geen co2 equivalent en neemt men methaan mee welke zwaarder inrekent?
+1
Jean-PierreK
@Noorderling, ik heb geen idee hoe ze gerekend hebben. Maar RFC berekent foodprint op de boerderij rond de kilo CO2 per kilo melk. Inclusief lachgas, methaan, gebruik kunstmest etc.
frieslandcampina.com/nl/nieuws/…

160 ton melk, dat produceert geen koe per jaar. Een enkele in heel haar leven.
Jean-PierreK
@Noorderling , wat is een enigszins reel getal in de tekst? 50 ton koolstof vastleggen onder grasland. Dat is 183 ton CO2, dat komt in de buurt van de kwart miljoen dat ook wel eens genoemd wordt dat onder blijvend grasland extra vastligt. Kortom ze rekenen schijnbaar niet per jaar. Vervolgens is het de vraag hoe ze aan die 160 ton per koe komen...
Jean-PierreK
nature.com/articles/s41467-023-43452-3/ 🙄 dit is het artikel. Met een hectare blijvend grasland kun je ongeveer de hoeveelheid methaan die één koe produceert compenseren. Dit is afhankelijk van de methaan uitstoot van de koe, die varieert nogal.

Met deze berekening zou dus de carbonfoodprint van bv zuivel beter vergeleken kunnen worden met andere producten. Of zuivel geproduceerd op bv maïsrantsoen vergelijken met zuivel geproduceerd op (langdurig) grasland.
+1
Nevergiveup
De OS vastlegging in de drukke steden is bedroevend.
HenkvanDijk
@Nevergiveup Hun CO2 balans ook.
chris-van-hagen
De Klw gaat ons redden!!!
Jawel; zuivelnl en consorten knutselen gewoon verder met modellen
Reuze interessant
Laboratoria doen graag mee: meten is weten!!!
En wie mag al die onderzoekers betalen???
Ja, de boer is weer de Sjaak
+1
chris-van-hagen
Er zou levenslang beroepsverbod moeten komen voor cijfertechneuten en hun volgelingen.
chris-van-hagen
Ik word er echt zo opgewonden van wanneer mijn klw zegt dat de CO2 uitstoot 100 gram lager is per kg melk
De dag dat de uitkomst te zien is moeten we heel groot gaan vieren als zuivelketen!!
Nederland moet weten dat we elk jaar enkele tientallen eenheden kunnen reduceren
De WUR moet natuurlijk wel meedoen, anders is het flauw
Ik hoop dat de Wur voor meer grondstoffen afkoop van de CO2 footprint in gaat voeren
Nu gebeurt dat bij soya waardoor je niet hoeft te rekenen met 5000 maar met 700 equivalenten
Dat kan ook met meer grondstoffen!!!
Op die manier kunnen we versnelling op klimaat veel sneller realiseren
Dat geeft ons politiek gezien een betere uitgangspositie!!
Frans1
Hoe zou die berekening van een willekeurige weg er uit zien, en welke conclusie zou daar aan verbonden worden?
+7
cs-agrar
Ik was gister naar beurs Gorinchem, moet daar wel eindje voor rijden, oa langs enkele steden. Als je dan, heen en terug, ziet hoeveel auto's er rijden, en het is maar een momentopname, hoeveel gebouwen en infra er is, hoeveel verlichting er (on)nodig brand.. en dan gaan ze onderzoek doen in de agrarische sector, want daar liggen alle problemen?
marcsterreborn
@cs-agrar ik heb slechts één advies: niet te vaak meer langs steden rijden..... dan kom je alleen maar op verkeerde gedachten....
grös
@cs-agrar
Ja, wij zijn hier de enige die co2 kunnen vastleggen, en meer koolstof in de bodem, betekent meer opbrengst!
Vraag maar eens aan boeren op zand die een perceel kregen waar jarenlang intensieve akkerbouw is gedaan, wat die grond opbrengt in vergelijking met hun blijvend grasland percelen. Nou hebben we hier altijd behoorlijk wat bemest in vergelijking met andere gebieden in Europa. Zonder derogatie word dat ff wat minder, dus zullen er toch andere teelten moeten komen als puur raaigras om de bodem vruchtbaar te houden.
cs-agrar
Quote Reactie van @grös:
Vraag maar eens aan boeren op zand die een perceel kregen waar jarenlang intensieve akkerbouw is gedaan,

dat is op elke grond, hier op klei/zavel net zo. Percelen van een gestopte veeboer racen achteruit als bijv kool op verbouwd gaat worden. De veeboer mag dan een 1-2jr gras telen omdat er daarna dan weer tulpen in kunnen, maar je merkt zo best dat er dan al paar jaar op geakkert is..
Frans1
@cs-agrar Dat bedoelde ik dus ook met bovenstaande opmerking
de Tank
En dan te bedenken dat we allemaal niet mee gaan maken of al deze veranderingen en aanpassingen tot een verandering gaan leiden in een beter klimaat. Ik moet zeggen, voor iemand die erg resultaat gericht te werk gaat lastig om daar gemotiveerd aan mee te werken.

« Terug naar discussielijst

Deel ook jouw kennis en inzicht

Hebben de thema's grasland , koolstof en koolstofrechten geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!

REACTIES
49
DEELNEMERS
16
WEERGAVES
0