Live updates

Biodynamische landbouw is nuttig voor de wetenschap, maar qua voedselvoorziening een goedbedoelde misdaad tegen de menselijkheid

Biologische landbouw is nuttig voor wetenschappelijk landbouwkundig onderzoek, stelt Piet van der Berg. Als instrument om de wereldbevolking te voeden is het volgens hem een goedbedoelde misdaad tegen de menselijkheid. In recente zaterdagedities van deze krant vulden artikelen over de landbouw de opiniepagina’s. ‘Anti-boerenbeleid van links werkt averechts’ opende Jaap Majoor op 3 april. Een week later pareerde de familie Van Tilburg: ‘Biologisch-dynamisch boeren is geen links waanidee’ . Wie heeft gelijk? Kostprijs vertienvoudigt Majoor berekende dat als biodynamische landbouw de norm wordt, de kostprijs van voedsel zal vertienvoudigen: ‘groente en fruit zal nog slecht betaalbaar zijn voor mensen die tweemaal modaal verdienen’. Hij rept van hongersnood, voorspelt dat onze voedselproductie naar het buitenland zal verdwijnen en stelt aldus dat boeren massaal failliet zullen gaan, waarmee ook het landschapsbeheer wegvalt dat zij gratis plegen. Niet alleen boeren failliet Niet alleen boeren zullen volgens Majoor failliet gaan. Ook toeleveranciers en verwerkende bedrijven, wat duizenden banen zal kosten. Kortom, bij overstap naar biodynamische landbouw voorziet Majoor rampen van oudtestamentische proporties. En passant stelt Majoor dat deze vorm van landbouw niet duurzamer is dan gangbare landbouw. Laatstgenoemde krijgt onterecht de aantasting van de biodiversiteit in de schoenen geschoven: de werkelijke oorzaak ligt volgens hem in de toename van roofdieren. Ook de natuurlijke stikstofuitstoot wordt de gangbare landbouw onterecht aangerekend als zijnde schadelijk, stelt hij. Veevoer van eigen grond De Van Tilburgs stellen dat biodynamische landbouw wel degelijk reëel is: ‘Onze koeien bedrijven geen topsport, en worden daardoor ouder’. Waarom dat beter is voor het milieu, benoemen ze helaas niet. Wel stellen ze dat biodynamische landbouw staat voor kringlooplandbouw. Ze wekken zelfs de indruk al hun veevoer te winnen van eigen grond. Toch is het aannemelijk dat ook zij voedingsstoffen van buitenaf aantrekken. Als ze die immers wel afvoeren (melk en vlees) maar niet aanvoeren, mergelen ze per saldo hun grond uit. Ongelijk speelveld Het belangrijkste argument van de Van Tilburgs is dat zij een ongelijk speelveld zien. Zij vinden hún producten niet te duur, maar die van de gangbare landbouw te goedkoop, omdat in de prijs daarvan milieueffecten niet zouden zijn meegerekend. In hun artikel sommen de Van Tilburgs hun bedrijfsgegevens op. Dat maakt vergelijking mogelijk met de gangbare landbouw. Op 128 hectare houden zij 90 melkkoeien en 60 stuks jongvee. Dat zijn samen circa 112,5 GrootVeeEenheden (GVE). Ze houden dus 1,14 GVE per hectare. 83 hectare pure natuur De gangbare landbouw haalt 2,5 GVE per hectare. Zouden de Van Tilburgs dus niet biodynamische maar gangbare landbouw bedrijven dan zouden zij slechts 45 hectare nodig hebben, en 83 hectare kunnen omzetten in pure natuur! Meer zelfs, want hun koeien leveren gemiddeld 7.500 liter melk per lactatie. Die van de gangbare landbouw 10.000 liter. De Van Tilburgs hebben dus onnodig extra koeien. Hadden zij die niet, dan konden ze nóg meer hectaren teruggeven aan de natuur. Extra koeien stoten meer uit Daarbij: als koeien broeikasgassen uitstoten, doen onnodig extra koeien dat uiteraard ook. Een liter biodynamisch geproduceerde melk is volgens deze redenatie dus schadelijker voor het klimaat dan een liter gangbaar geproduceerde melk. De biodynamische sector zal aanvoeren dat de oppervlakte moet worden meegerekend, waarop het veevoer wordt geteeld dat de gangbare landbouw importeert. Terecht, maar dat overbrugt niet het verschil tussen 1,14 en 2,5 GVE. Geïmporteerd veevoer bestaat immers voornamelijk uit reststromen van teelten voor menselijke consumptie, zoals sojaschroot. Regelrechte natuurramp Als omschakeling naar biodynamische landbouw de voedselproductie inderdaad uit Nederland verjaagt, zoals Majoor beweert, veroorzaakt dat een regelrechte natuurramp. Vrijwel nergens in de wereld is de grond namelijk zo vruchtbaar als in Nederland. Een hectare Nederlandse landbouwgrond compenseren, kost elders minstens twee hectaren – die men daar dan onvermijdelijk moet onttrekken aan de natuur. Biologische landbouw is nuttig om soorten en methoden in stand te houden voor wetenschappelijk landbouwkundig onderzoek. Maar als instrument om de wereldbevolking te voeden is het een goedbedoelde misdaad tegen de menselijkheid. Wie heef gelijk? In meer diplomatieke bewoordingen is dat exact hoe vooraanstaande landbouw- en voedselinstituten erover denken – waaronder de meest vooraanstaande, onze eigen Wageningen University & Research. Kortom, wie heeft gelijk? De familie Van Tilburg in ieder geval niet, vrees ik. Piet van den Berg uit Spier is agrarisch geschoold en werkzaam bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Hij schreef dit stuk op persoonlijke titel