Heel af en toe waren zelfs Tjeerd de Groot (D66) en Sieta van Keimpema (BVNL) het eens in het landbouwdebat

Als Sieta van Keimpema pleit voor meer experimenteerruimte voor innovatie, krijgt ze zelfs bijval van Tjeerd de Groot die een speciale experimenteerwet wil voor de landbouw. De D66’er die in de vorige kabinetsperiode pleitte voor halvering van de veestapel, is een ogenschijnlijke tegenpool van de voorvrouw van Farmers Defence Force die op plek drie staat van BVNL. Dat zij het even eens waren, tekende een groot deel van het landbouwdebat waarin soms onwaarschijnlijke coalities naar voren kwamen als tussen PvdA-GroenLinks en BBB als het gaat om de beloning van agrarisch natuurbeheer en ingrijpen in de markt zodat de boer een goede boterham verdient, wat ook Nieuw Sociaal Contract (NSC) bepleitte.

NSC
Met het debat werd een beetje duidelijk wat de partij van Omtzigt met landbouw wil, aangezien het verkiezingsprogramma nog niet gepubliceerd is. Melkveehouder Harm Holman uit Roden mocht een tipje van de sluier oplichten. Hij staat op plek twintig van de lijst. De partij schuwt geen vermindering van de veestapel en wil het stikstofbeleid omgooien. Zo moet er niet meer gekeken worden naar de (berekende) neerslag van stikstof, maar zou gemeten uitstoot bij boeren richtinggevend moeten worden. Dit is iets wat ook CDA en BBB willen.

Landbouwstatisticus
Naast de bekende landbouwwoordvoerders was hij woensdagavond een nieuw gezicht bij het debat waar tien partijen aan meededen. Dat gold ook voor Cor Pierik die op plek zes staat bij de BBB. De hobbyboer uit Genemuiden is al jaren landbouwstatisticus bij het CBS en bracht met regelmaat de nodige cijfers in het debat. Zo was hij niet te beroerd om De Groot te verbeteren toen hij aangaf dat 50 procent van de boeren onder de lage inkomensgrens zit. ,,Het is eigenlijk 36 procent.” En benadrukte hij dat er meer uitgegeven moet worden aan voedsel. ,,In 1960 gaf een gemiddeld huishouden nog 30 procent uit aan voedsel, nu maar 10 procent. Als het aandeel dat naar voedsel gaat weer stijgt, krikken we het verdienmodel van de boer.” Joris Thijssen, die namens PvdA en GroenLinks de honneurs waarnam, bepleitte dat dan ook het minimumloon omhoog moest.

Noorderlingen
Er deden opvallend veel noorderlingen mee aan het debat met twee Friezen (De Groot en Van Keimpema) en twee Drenten (Holman en Vedder). Dat gold ook voor het aandeel praktijkkennis met drie melkveehouders, een hobbyboer en Grinwis die op een akkerbouwbedrijf opgroeide. Er werd dan ook zeer inhoudelijk gedebatteerd, maar zodra iemand een uitglijer maakte, leverde dit een pittige reactie op. Bijvoorbeeld toen Thijssen beweerde dat er volgend jaar natuurvergunningen ingetrokken worden. ,,Dat is flauwekul”, riep Thom van Campen van de VVD.

Enige dat zwart-wit is zijn de kleuren van mijn koeien
Ines Kostic van de Partij voor de Dieren haalde soms scherp uit naar Eline Vedder van het CDA als het erom ging of haar partij zou stemmen voor een vrijhandelsverdrag met de Zuid-Amerikaanse Mercosurlanden. ,,Stemt het CDA tegen om boeren en dieren te sparen?”Na enig gedraal antwoordde de melkveehoudster uit Ruinerwold: ,,De landbouw moet niet het kind van de rekening zijn, maar het enige dat zwart en wit is zijn de kleuren van mijn koeien.”

Toen Kostic de oplossing aandroeg dat de landbouw met 75 procent minder vee verder moet viel een luid boegeroep haar deel in de aardappelschuur in het Gelderse Halle waar het debat van Nieuwe Oogst plaatsvond. Toch knetterde het niet vaak in dit debat over een van de meest gepolariseerde onderwerpen van de afgelopen jaren.