Stichting Stikstof Claim: Knip nieuwe aanpak stikstof in 2 stukken

Aan: Verkenners coalitie

Beste verkenners,

Het stikstofbeleid staat vast hoog op uw agenda. Stichting Stikstof Claim behartigt de belangen van circa 2800 veehouders die in de knel zitten vanwege het stikstofbeleid. Dit doen we sinds 2019 door juridische bijstand, het voeren van juridische procedures, onderzoek en overleg.

In een aantal procedures hebben we overheden gedwongen tot beleidsaanpassingen. Nog niet genoeg maar alle beetjes helpen. Wij verzoeken u om de aanpak van het stikstofbeleid op te knippen in 2 stukken. Natuurlijk is het prima dat er gewerkt gaat worden aan een nieuwe wet, dat willen wij ook graag, de huidige wet is ruk. Emissie beleid als uitgangspunt is zeer risicovol ten opzichte van de huidige vergunninghouders. Daarnaast weten wij na diverse onderzoeken dat emissiebeleid met veel meer onzekerheden is omgeven dan het huidige depositie beleid en inmiddels weten we ook vanuit de case Schiermonnikoog dat zelfs een reductie van de veestapel van bijna 40% geen invloed heeft op de luchtconcentratie ammoniak. Op het eiland Schiermonnikoog ging de luchtconcentratie ammoniak zelfs omhoog na de bijna 40% krimp van de melkveestapel.

Nieuw stikstofbeleid vraagt zorgvuldige, goed doordachte afwegingen en is niet iets wat je zo maar snel in coalitieverkenningen kan oplossen. Nieuwe wetgeving maken heeft een vrij lange doorlooptijd van minstens een jaar na start nieuwe coalitie. Natuurlijk moet dat gebeuren, maar leg u nu niet inhoudelijk vast op hoe dit in te vullen. Doe dat zorgvuldig en afgewogen en voorkom daarmee een nieuw stikstofdebacle.

Voor de korte termijn zijn er een aantal maatregelen die snel ruimte kunnen bieden voor zowel vergunningverlening als legalisatie Pasmelders binnen de huidige wet. Om te beginnen Pasmelders. Binnen het huidige vergunningenbestand in Nederland zit een deel latente ruimte. Deze ruimte is in orde van grootte tussen de 20% en 30% (onderzoek provincie Brabant).

Een aantal veehouders zal die latente ruimte niet gaan opvullen vanwege allerlei redenen (mestbeleid, geen opvolgen etc.) De overheid kan op basis van vrijwilligheid deze latente ruimte opkopen en bestemmen voor legalisering Pasmelders. Een dergelijke actie gaat niet leiden tot meer stikstof emissie maar voorkomt zelfs uitbreiding van emissie. Op basis van vrijwilligheid en een beetje fatsoenlijke prijs is binnen een jaar de legalisatie Pasmelders
af te ronden.

Aanpassing knoppen Aerius.
Het huidige gebruik van het rekenmodel Aerius zet Nederland op slot. Binnen Aerius wordt gerekend met theoretisch bepaalde droge depositie. Deze droge depositie is ruim 60% van de totale depositie. Natte depositie wordt op tien tot vijftien plaatsen in Nederland gemeten. Droge depositie wordt nergens echt gemeten, maar door luchtconcentraties op verschillende hoogtes te meten wordt een schatting gemaakt van de droge depositie op een drietal locaties in Nederland.

Deze schatting is met veel onzekerheden omgeven.
Uit recent onderzoek van RIVM (Verdel 2023) en UvA Amsterdam is duidelijk geworden dat deze droge depositie in het Aerius rekenmodel een te hoge inschatting kent van circa 3 keer de daadwerkelijke droge depositie. Door deze waarden in het rekenmodel aan te passen wordt de berekende depositie op veel natuurterreinen een stuk lager en het is wetenschappelijk goed te onderbouwen en is juridisch niet aanvechtbaar door serieprocedeerders als Mobilisation. Bovenstaande aanpassing kan binnen enkele maanden plaatsvinden na installatie van een nieuwe bewindspersoon LNV.

Onderzoek stikstof en er is meer dan stikstof.
Er wordt veel geschreven en geroepen over hoe slecht het gaat met de natuur vanwege stikstof depositie. Nergens wordt er daadwerkelijk depositie gemeten en bodemanalysen en analysen van het bovenste grondwater worden niet genomen.

Tot 2010 was er een Trendmeetnet verzuring. Deze metingen in het bovenste grondwater en de bodem op circa 150 plaatsen in Nederland bracht tot 2010 een sterke afname van de verzuring in beeld. Het Trendmeetnet is toen gestopt. Herstart dat trendmeetnet. De locaties zijn nog bekend en op de meeste plaatsen kan het Rivm
binnen enkele maanden weer gaan meten en daarmee de trend van 2010 tot en met nu in beeld brengen.

Dat zijn harde data waar beleidsmatig op is voort te bouwen.
Ga in alle N2000 gebieden bodemmonsters nemen en laat deze analyseren op alle voorkomende nutriënten en benodigde mineralen. (boeren doen dat regelmatig ook op hun grond). Door goede analyse van de feitelijke bodemsamenstelling is beter in beeld te krijgen welke rol stikstof heeft .

Naast stikstofdepositie zijn er ook andere factoren die mede en vaak meer bepalend zijn voor de staat van de natuur. Recreatie druk, verdroging, en ondeskundig of geld gedreven beheer door terrein beherende organisaties spelen een belangrijke rol in de staat van de Natuur. Met bovenstaand schrijven menen wij u een aantal handvatten te verlenen voor een spoedige doorbraak in de huidige stikstofpuinhopen van Rutte IV en de tijd en ruimte voor een gedegen basis voor nieuw stikstofbeleid waarbij boeren kunnen boeren, bossen en natuur goed gedijen, de economie van het slot kan, de vliegvelden open kunnen en de km borden weer op 130 kunnen.

Tot nadere toelichting bereid,

Bestuur Stichting Stikstof Claim

Stichting Stikstof Claim heeft een korte notitie gemaakt die mogelijk behulpzaam kan zijn bij de besprekingen over coalitievorming. Stichting Stichting Claim heeft de afgelopen vier jaar namens 2800 boeren diverse procedures gevoerd waarbij een aantal tegen overheden en deze gewonnen of overheid trok de maatregel in tijdens rechtsgang. SSC behartigd de belangen van het overgrote deel van de Pasmelders en is zodoende materie deskundige bij uitstek