Transitie-expert Hoes pleit voor steun pioniers kringlooplandbouw

Transitie-expert Hoes pleit voor steun pioniers kringlooplandbouw
Redactie

Isolde van Leeuwen
redacteur Nieuws & Business

De overstap naar vernieuwende kringlooplandbouw is risicovol. Pionierende boeren moeten ondersteund worden, adviseert transitie-expert Anne-Charlotte Hoes.

De transitie komt beter van de grond, volgens Anne-Charlotte Hoes, als de pionierende en radicale vernieuwers financiële, juridische en sociale steun krijgen bij hun ideeën in de praktijk te brengen. In haar onderzoek aan Wageningen Economic Research komt naar voren dat de overstap naar kringloopaanpassingen zich soms pas na jaren uitbetalen. De risico’s die dat met zich meebrengt, liggen nu grotendeels bij de boer.

Juridisch lopen sommige experimenten, zoals bijvoorbeeld strorijke mest bovengrond aanwenden zonder bodemkering, tegen klemmende wet- en regelgeving aan. Daarnaast zijn er sociale uitdagingen, zoals financiële adviseurs die hun vraagtekens zetten bij de nieuwe aanpak.

Overgang verkoopt zichzelf niet
Hoes pleit voor meer onderzoek met kleine groepjes pionierende boeren, die werken aan de gevalideerde kennis over kringlooplandbouwbedrijven. Een boer kan dan kiezen welke aanpassingen passen bij zijn of haar bedrijf en kennis uitwisselen met boeren die de methode al hebben toegepast.

De overgang naar kringlooplandbouw verkoopt zichzelf niet, blijkt uit onderzoek naar kleinere bedrijfsaanpassingen, die bijdragen aan kringlooplandbouw. Op korte termijn brengen deze aanpassingen vaak meer kosten, verlies aan productkwaliteit en meer arbeid met zich mee.

Brug slaan tussen overheid en boer
De uitvoeringsorganisaties van weleer, zoals de productschappen en Dienst Landelijke Gebied, kunnen volgens Hoes de brug slaan tussen de overheid en de boer. Bij deze organisaties kan de kennis en expertise rondom kringlooplandbouw gebundeld worden, zegt Hoes. Met die kennis en eventueel een tijdelijke afzetgarantie kunnen zij boeren ondersteunen, die de eerste stappen zetten naar kringlooplandbouw.

Heel concreet over welke bedrijfsopties voor kringlooplandbouw ondersteuning moeten krijgen, is Hoes niet. De sector zelf is enorm divers, al heeft ze onderzoeken gedaan in uiteenlopende sectoren van de melkveehouderij tot akkerbouw en leghennen. Daarnaast zijn er binnen de deelsectoren een grote verscheidenheid aan bedrijven. “Welke methodes bij welke bedrijf goed tot zijn recht komen, is lastig van afstand te zeggen”, aldus Hoes.

Boeren betrekken bij vormgeven toekomstbeelden
Boeren zijn juist nodig bij het realiseren van een bio-based economie en de natuurdoelstellingen, stelt Hoes. Boeren hebben volgens Hoes veel inhoudelijke landbouw- en ecosysteemkennis. Ze stelt voor om boeren te betrekken bij het vormgeven van regionale toekomstbeelden.

Hoes doet aanbevelingen voor beleid dat de overgang naar kringlooplandbouw makkelijk maakt. Het belonen van duurzame prestaties en het ontzorgen van boeren tijdens de overgang naar kringlooplandbouw vergemakkelijken de eerste stappen. Ook wetswijzigingen die kringloopsystemen beter ondersteunen en het opbouwen van kennis en vertrouwen in kringlooplandbouwbedrijven, kunnen de transitie verder helpen.