Gerlant: Agrarisch Salland. U bent aan zet

Opinie Gerlant:

Het zal niet makkelijk voor hem zijn. Opkomen als boer Koekoek, schreeuwend als Hans Jan Maat en dat ondergaan op een zelfde manier, maar zonder ooit een zetel aan de hoofdtafel te hebben gehad. Meewarig heb ik er van de week naar zitten kijken: Mark van den Oever van FDF die in vlogjes beweerde met duizenden trekkers naar den Haag te gaan om de regering om te werpen en het CDA aan haar verantwoordelijkheid te houden. Geen contact op willen nemen met de gemeente daar om een demonstratie aan te melden, geheimzinnig doen, een grote bak met bluf. Voor hen golden geen regeltjes, om dan vervolgens met een drup aan de neus zonder trekkers, zonder duizenden mensen op het malieveld met een paar honderd man te gaan staan, terwijl de ME er op los knuppelde. Ik heb vanaf het begin af aan, in het najaar van 2019, hier gezegd dat hun manier niet mijn manier is en niet de manier is waarop wij in een democratie met elkaar omgaan. Dat heb ik geweten. Ik heb de volle mep over mij heen gehad van FDF bestuursleden van het eerste uur. Laat ik het gepassioneerde gesprekken noemen. Dat de meeste honden er geen brood van zouden lusten, kunt u zelf wel invullen. Ik ben in mijn leven nog nooit een hond tegengekomen waar ik bang voor was. Wanneer je gewoon recht op ze afgaat bedaren ze wel en anders steek je gewoon je hand in die grote bek en trek je ze binnenstebuiten. Angst is een verschrikkelijke slechte raadgever.

Mislukking
Er is in die vier tussenliggende jaren van alles gebeurd. Met verbazing heb ik gevolgd hoe er een landbouwcollectief kwam. Samen met al die andere splinterclubjes die zijn ontstaan onder voorzitterschap van Aalt Dijkhuizen, de oude baas van ‘Wageningen’, de creator van het huidige landbouwbeleid. Dat is als een slager die in zijn eigen vlees moet gaan snijden. Mislukking was al in de lucht geschreven, maar de oorzaak van de mislukking heeft mij echt verbaasd. En toch eigenlijk ook weer niet. Een column hier in Salland die ‘zelfmoord’ heette, waarin ik verhaalde over een ervaring van vijfentwintig jaar terug in Brabant bij het vinden van een hangende boer en het gebrek aan passende geestelijke zorg, bracht mij terug in Brabant op verzoek van een GGD medewerker. Een organisatie die mijn vergelijking tussen de ‘arme’ zandgronden en de bijbehorende mentaliteit, hard werken: niet lullen maar poetsen, had ontleed. Hoe het kon dat wij hier in Overijssel alles samen deden? LTO, FDF. NMV, OAJK, al die organisaties die samen optrokken terwijl bij hun de Kempen en de Peel elkaar nog afmaakten. Een echt antwoord heb ik nog niet behalve dan dat in Brabant de gemoedelijkheid schijnbaar iets meer gevoed wordt door zuidelijke invloeden van heethoofden wanneer je – dat laat de geschiedenis tot voor twee weken terug in landbouwbehartiging zien – als je heel hard schreeuwt, een eigen plekje aan tafel krijgt. Denk daarbij aan het recent geklapte landbouwakkoord. Bens van ZLTO, gesteund door een ingezonden brief van diverse van zijn voorgangers liet de boel bewust klappen in de hoop het trucje van vijventwintig jaar terug opnieuw te kunnen doen. Ook toen al moest het minder en anders in de landbouw. Door stoïcijns te weigeren, kregen de Brabanders het voor elkaar dat de minister niet ging snijden, daar waar het zeer deed, maar kortte landelijk alle varkensboeren 25% om toch maar wat te doen aan hun mestprobleem. Terwijl agrarisch Nederland de hoop had gevestigd op het landbouwcollectief, belde een GGD medewerker mij zonder een keer uit haar professie te klappen, verzuchtend: “Maar Gerlant, dat hele spul ligt bij elkaar in bed.” Voor mij vielen de puzzelstukjes op de plek. Wanneer ik met mijn lul ga denken heb ik hooguit drie minuten schik. Daarna moet ‘de liefde’ wel heel erg diep zitten, wil ik m’n kop er nog bij kunnen houden. Terwijl het landbouwcollectief mislukte ‘bestuurders’ van het toneel verdwenen of hun meisjesnamen weer begonnen te gebruiken, heb ik gevolgd hoe politiek Den Haag, uiteindelijk de opdracht van Remkes om tot een landbouwakkoord te komen, warm onthaalde maar er bijvoorbeeld voor Mark geen plek aan de hoofdtafel was. Besturen is wat anders dan… een verbitterde Sieta van FDF? Nee, die heeft nooit bij Sjaak van der Tak van LTO in bed gelegen, die (Brabantse) verdachtmakingen daar moet je boven durven staan. Ik heb de afgelopen jaren wel eens medelijden gehad. Sieta had deze week op een bijna leeg Malieveld haar zoveelste Waterloo.

Buiten spel
Waar staan we nu? LTO Nederland heeft zichzelf buiten spel gezet. Mark heeft z’n eigen club opgeblazen. We hebben geen landbouwakkoord, we zijn terug bij af. We hebben in Overijssel onze eigen ‘gebiedsgedragen’ aanpak waarbij iedereen zelf de stal uit moet, de goeie broek aan, het erf af om voor zich zelf en voor de buurman, samen de toekomst veilig te stellen. De doelen zijn bekend, niet tot achter de komma, maar op hoofdlijnen wel. Salland heeft ineens 100 piekbelasters, niet tot ieders verrassing. Lokale LTO man Rudie begon ineens te waarschuwen en belegt nu een bijeenkomst voor alleen leden. Waar is nu ons ‘samen?’ De Provincie heeft deze week haar PPLG aanbod naar Den Haag gestuurd met de nadruk op het bieden van sociaal-economisch perspectief voor het platteland. De regering heeft deze week een gigantische tik over de vingers gehad van de EU. De OECD schrijft weliswaar dat de veereductie blijft staan maar dat ze in Den Haag veel meer moeten inzetten op innovatie, de leidende rol in de wereld van voedsel productie moeten behouden. oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/…

Een rechtstreeks gevolg van Overijsselse inbreng. Daarmee is de D66 droom uit het regeerakkoord, waar ze nu nog over bakkeleien een utopie. Daarmee komt er perspectief voor Salland en Overijssel in een bos waar velen van u door de bomen de weg kwijt zijn. Inclusief Den Haag. Ik wil afsluiten met dit advies: kom je als boer in aanmerking voor de 120% uitkoopregeling en twijfel je ook nog maar iets hoe je verder wil? Meld je op 4 juli aan. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt, dat is hoe onze overheid werkt. Het is niet zo dat u dan op een lijst komt, u staat al op een lijst. Afmelden kan altijd nog, ook wanneer er straks ander perspectief komt, nadat u zelf en zonder landelijke beslommeringen op zoek bent gegaan.

Denk je aan zelfmoord? Bel 113. Zorgen en iemand nodig die jouw taal verstaat? Taboer.nl taboer.nl/ Het is nog nooit zo donker geweest of het wordt weer licht.

gerlant@regiobode.nl