Minister Adema van Landbouw denkt 6,7 miljard euro nodig te hebben van het kabinet voor de maatregelen uit het landbouwakkoord. Dat blijkt uit een nota van het ministerie van Landbouw die de NOS in handen heeft. Het kabinet heeft nog geen goedkeuring gegeven voor het bedrag. Het wil eerst overtuigd worden van de effectiviteit van de maatregelen in het landbouwakkoord en doorrekeningen zien.
Naast die 6,7 miljard euro die Adema eenmalig denkt nodig te hebben, is er naar schatting jaarlijks structureel 600 miljoen euro nodig voor zogenoemde 'ecosysteemdiensten'. Dat zijn manieren waarop boeren zelf aan natuurbeheer kunnen doen, bijvoorbeeld door leefgebieden van insecten te versterken, gebieden aan te leggen voor bepaalde vogelsoorten en het beheer van sloten en poelen.
Deel ook jouw kennis en inzicht
Hebben de thema's landbouw , natuurbeheer , insecten , NOS , Sloten , boeren en landbouwakkoord geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!
Reacties
### Goed om te zien dat u mogelijk anderen inspireert met onze journalistieke content. We vragen u enkel voor persoonlijk gebruik onze content te kopiëren, om geen inbreuk te maken op onze Algemene Voorwaarden. Vraag anders naar onze bedrijfslicenties via klanten@fdmediagroep.nl ###
Banken over de brug: tot €4 mrd om boeren te helpen verduurzamen
Bas Knoop
Bas Knoop
Sinds november vorig jaar voeren betrokken partijen overleg om tot een duurzamere landbouw en een nieuw verdienmodel voor boeren te komen.
Sinds november vorig jaar voeren betrokken partijen overleg om tot een duurzamere landbouw en een nieuw verdienmodel voor boeren te komen. Foto: Jeffrey Groeneweg/ANP
In het kort
Nederlandse banken willen tot €4 mrd beschikbaar stellen voor het verduurzamen van de landbouw.
Dat heeft de bancaire sector toegezegd tijdens onderhandelingen over een landbouwakkoord.
Hoeveel iedere bank zal bijdragen is niet duidelijk, maar dat Rabobank het grootste deel voor zijn rekening neemt, ligt voor de hand.
Nederlandse banken willen de komende zeven jaar €3,5 mrd tot €4 mrd aan financiering beschikbaar stellen voor het verduurzamen van de landbouw. Die toezegging hebben de banken, waaronder de grootste financier van de agrarische sector Rabobank, gedaan tijdens de al maanden voortslepende onderhandelingen over het landbouwakkoord, zeggen verschillende partijen die aan tafel zitten tegen het FD.
De miljarden zijn vooral bedoeld om individuele boeren te helpen overstappen op duurzamere vormen van landbouw, zoals biologische of kringlooplandbouw. Zij kunnen hiervoor tegen gunstige voorwaarden geld lenen, bijvoorbeeld met een rentekorting, lange looptijd of een aflossingsvrije periode.
Banken gaan geen leningen aan boeren kwijtschelden, zoals sommige partijen in de Tweede Kamer graag zouden zien. 'Het gaat echt om maatwerk', zegt een bron uit de bankenhoek. Ook steken de banken geen geld in het fonds van €24,3 mrd waarmee het kabinet het stikstofprobleem wil oplossen.
Onduidelijk is nog hoeveel iedere bank afzonderlijk gaat bijdragen aan de verduurzaming van de landbouw. Het ligt voor de hand dat 'boerenleenbank' Rabobank het grootste deel voor zijn rekening neemt. Zowel Rabobank als de Nederlandse Vereniging van Banken wilde dinsdag geen commentaar geven.
Deadline keer op keer overschreden
De vraag is of het voornemen van de banken om tot en met 2030 tot €4 mrd aan financiering beschikbaar te stellen op voldoende steun kan rekenen aan de onderhandelingstafel. De bancaire sector zelf is optimistisch. 'Dit is een heel serieus pakket aan maatregelen', meent een ingewijde.
Het nieuws over de bijdrage van de banken komt aan de vooravond van een cruciale dag voor het landbouwakkoord. Landbouwminister Piet Adema (ChristenUnie) hoopt het woensdag met betrokken partijen eens te worden over een conceptversie. Hij overlegt al sinds vorig najaar met boeren, natuurorganisaties, banken, supermarkten, veevoerbedrijven en provincies over een duurzamere landbouw in 2040 en een nieuw verdienmodel voor boeren.
Het bieden van dit 'toekomstperspectief' aan de agrarische sector is cruciaal voor het toch al broze draagvlak onder boeren voor het stikstofbeleid van het kabinet. Zonder landbouwakkoord dreigen de plannen van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) om de stikstofuitstoot te halveren, te stranden.
Maar die gesprekken verlopen moeizaam. De deadline is al meerdere keren opgeschoven en overschreden. Een van de grootste twistpunten is de bijdrage van banken. De Kamer eist via een vorig jaar juni aangenomen motie dat ook banken een financiële bijdrage leveren aan de verduurzaming van de landbouw.
Leningen kwijtschelden
Als het in deze discussie over 'de banken' gaat, gaat het vooral over Rabobank. De Utrechtse bank heeft een marktaandeel van 80% in de agrarische sector. Eind 2022 had Rabo voor €40,4 mrd aan krediet uitstaan in de agrarische en voedselsector. Stikstofbemiddelaar Johan Remkes opperde eind vorig jaar tijdens een hoorzitting in de Kamer dat banken een deel van hun leningen aan boeren zouden kunnen kwijtschelden.
Maar Rabobank ziet hier helemaal niets in. 'Als je leent, betaal je terug. We gaan uw hypotheek toch ook niet kwijtschelden?', zei de onlangs aangetreden topman Stefaan Decraene in een interview met het FD. Die houding leidde tot de nodige irritatie in de Kamer, in de agrarische sector en bij minister Adema.
Nauwelijks rente betalen
De banken willen een 'significant' deel van het nu toegezegde miljardenbedrag stoppen in het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL). Dit publiek-private fonds is in 2021 gestart en verstrekt tegen soepele voorwaarden leningen aan boeren die minder stikstof en broeikasgassen willen uitstoten. Agrariërs hoeven nauwelijks rente te betalen (1%) en de eerste jaren niet af te lossen. De leningen hebben lange looptijden.
Cofinanciering is wel een voorwaarde. Dat betekent dat boeren die een beroep doen op het IDL hun duurzame investeringen deels ook uit andere bronnen moeten financieren, bijvoorbeeld via eigen geld of een lening bij de bank. Per boerenbedrijf is nu nog maximaal €400.000 beschikbaar uit het investeringsfonds.
Minder dieren per hectare
Een ander heikel punt dat woensdag nog op tafel ligt, is het voornemen van Adema om per 2032 een bovengrens te stellen aan het aantal dieren per hectare. Hoe hoog die norm precies moet worden, is niet duidelijk, maar boeren stellen dit gelijk aan gedwongen krimp van de veestapel.
Een groep wetenschappers en oud-ambtenaren pleitte november vorig jaar in een open brief voor een maximum van 2,3 stuks vee per hectare. Wordt dit de norm, dan betekent dit dat vooral boeren in het oosten en zuiden van het land hun bedrijfsvoering ingrijpend moeten aanpassen. Op sommige plekken worden daar veel meer dieren per hectare gehouden. 'Dit is echt nog een groot pijnpunt', stelt een ingewijde.
Lees ook
Vertraging en uitstel blijven het landbouwakkoord achtervolgen
Rabobank hel
Lees het volledige artikel: fd.nl/politiek/1476255/…