Hoe kijkt Brussel naar de Nederlandse veehouderij, een route naar een oplossing, deel1..

De laatste weken valt alles en iedereen over elkaar heen met een mening en of plannen over de gevolgen van het verlies van de derogatie. We hebben een heuse mestcrisis. En dat is niet goed. Alleen de term mestcrisis zorgt al voor onrust. De afgelopen weken/maanden hebben enkele personen van Staf en SSC druk in de weer geweest met een EU WOB en een data base van de EC, de Joint Research Centre. Dat levert een ander inzicht op en ook een route tot een oplossing. Ik zal in een aantal stappen uitleggen wat wij tegen kwamen en waar er ruimte is. Want ruimte is er om de mestcrisis te verzachten. De Nitraatrichtlijn stamt uit 1991. Doel is het monitoren van nitraten uit agrarische bronnen in grond en oppervlaktewater. Gasvormige emissies zijn uitgesloten. Dat is al het eerste punt. De Derogatiebeschikking bevat elementen die het Nederlandse kabinet heeft laten optekenen die niets met de Nitraatrichtlijn te maken hebben. De Nitraatrichtlijn verlangt van een lidstaat dat zij daar waar nitraten uit agrarische bronnen een risico tot norm overschrijding veroorzaken, zij die gebieden aanwijzen als kwetsbare zone. Nederland heeft er van begin af aan (1994) voor gekozen om het gehele oppervlak van Nederland aan te wijzen als kwetsbare zone. Vervolgens wordt een lidstaat verplicht om voor die kwetsbare zones elke 4 jaar een actie programma op te stellen. Buiten die kwetsbare zones hoeft er geen actie programma te komen. Dit is een route hoe een lidstaat denkt de norm van 50 mg nitraat/11.3 mg N per liter water te halen. Er zijn nu 7 actie programma s geweest. Hebben ze effect gehad? Nee, de waterkwaliteit is niet of nauwelijks gewijzigd in die drie decennia. Voorafgaand aan zo'n actie programma behoort er een landenrapportage opgesteld te worden , een verslag legging van het resultaat van de afgelopen periode. Brussel kijkt naar de volgende zaken: - Grondwater onder de 50 mg nitraat per liter - Oppervlaktewater onder de 11.3 mg N per liter water. Wat we tegen komen in de landenrapportage is dat Nederland per waterschap haar eigen norm kiest (tot 5 keer scherper dan de Brusselse norm) en ook fosfor betrekt in de Nitraatrichtlijn, terwijl die fosfor norm nergens door Brussel wordt gesteld. - voorkomen van eutrofiëring waarbij er drie categorieën zijn , eutroof (biologische waterkwaliteit is ondermaats boven de chemische waterkwaliteit, potentieel eutroof (chemische waterkwaliteit veroorzaakt hier de eutrofiëring boven de biologische kwaliteit), niet eutroof ( chemische en biologische waterkwaliteit zijn in orde) Ook kijkt Brussel naar de veedichtheid, waarbij de focus op kg N per ondergeschikt is. Let wel, een focus op veedichtheid op basis van mestplaatsing niet op basis van limitering staarten per ha. Hieronder want screenshots die relevant zijn.

Nieuwe reacties

Dronten - Landbouwminister Adema tegen studenten in Dronten: "Ik voel me niet demissionair"

"Ik zie boeren die gaan omvallen." Dat zei demissionair landbouwminister Piet Adema tegen studenten van Aeares Hogeschool Dronten. De minister was uitgenodigd om op de hogeschool met studenten in gesprek te gaan over hun toekomst. Zijn boodschap was daarentegen niet pessimistisch. Hij moedigde de studenten juist aan om hun opleiding in Dronten af te maken en wanneer het kan om verder te studeren. Het gesprek tussen de studenten en de minister vond plaats in een lokaal dat was ingericht als TV-studio. Met zo'n honderd studenten in het publiek en de minister als gast op een podium in een leren fauteuil. Het gesprek werd geleid door Esther de Snoo, hoofdredacteur Nieuwe Oogst, een vakblad voor boeren en tuinders. De setting leek op het tv-programma Collegetour. Het werd in dit geval College Boer genoemd en zal binnenkort via YouTube te bekijken zijn. Problemen zijn niet demissionair Het gesprek ging onder meer over onderwerpen waar de landbouwsector stuk op loopt zoals het mest- en stikstofbeleid. Daar ziet de minister dat bedrijven het niet gaan redden. En dat is niet het enige. "De problemen met de visserij wil ik ook benoemd hebben", sprak hij. Als minister van een demissionair kabinet kan hij geen nieuw beleid en nieuwe regels maken die gunstiger zijn voor de gehele sector. Daar legt hij zich niet bij neer liet hij de studenten weten. "De problemen zijn niet demissionair en daarom voel ik mij ook niet demissionair." Maar veel kan hij nu niet doen. Behalve dan de verhalen die hij heeft gehoord en de zorgen die er zijn overdragen aan een nieuwe minister.[image:https://d5ms27yy6exnf.cloudfront.net/pictures/B97732B66B3A920BC1258AE40076A7B920240318_152448_56A97D05E7264EB7C1258AE40076A7CC.jpg]"Toonaangevende tuinbouwtechnieken "Mijn vraag ging over de toonaangevende positie van Nederland in de wereld op het gebied van tuinbouwtechnologie", zegt een studente. "Hoe kunnen we deze leidende rol behouden?", wil ze weten. Over het antwoord is ze tevreden. De minister vertelde dat hij zich actief bezig houdt met nieuwe technieken in de tuinbouwsector. Hij verwacht niet dat Nederland de wereldpositie zomaar zal verliezen. Jonge tuinders die zich voor deze sector blijven inzetten zijn volgens de minister nog steeds hard nodig. Rustig Ondanks de grote zorgen die in de vragen van de stunten klinken bleef de sfeer rustig en heel beheerst. Geen hoogoplopende emoties of felle discussies en ook geen spandoeken met harde leuzen. De studenten waren juist vereerd dat de minister de moeite nam om naar hun school te komen om met ze in gesprek te gaan.[image:https://d5ms27yy6exnf.cloudfront.net/pictures/240318_CollegeBoer1_453EF0B0DE7E091DC1258AE400787E50.jpg]"Het ging wel prettig, de studenten hadden goede vragen", zegt Esther de Snoo. Aeres Hogeschool Dronten en Nieuwe Oogst organiseren College Boer al zo'n drie jaar. Het idee daarachter is om studenten die midden in hun opleiding en ontwikkeling zitten in contact te brengen met mensen waar ze normaal gesproken niet zo snel mee in contact komen. Dat ze persoonlijk de landbouwminister vragen konden stellen zagen ze dan ook als een buitenkans. "Ik vond het mooi", zegt de minister Piet Adema over de gesprekken die hij voerde met de studenten. Hij kan zich goed voorstellen dat jongeren zich afvragen of er nog een toekomst is voor de land- en tuinbouw in Nederland. "Kan ik nog wel het bedrijf van mijn ouders overnemen?" Maar ook "zijn we nog gewenst in Nederland?" Wat de huidige minister betreft zeker wel. Maar ook dat is straks aan de nieuwe minister van landbouw.

Nieuwe reacties

VVD wil veehouderij onmogelijk maken

De VVD heeft een voorstel ingediend om de veehouderij eigenlijk onmogelijk te maken. Zo wordt voerbeperking verboden: "waarbij geen voer- en waterbeperking wordt opgelegd". Wordt het isoleren of afzonderen van dieren verboden: "een stalconcept waarin dieren **van alle leeftijden** de keuzevrijheid en ruimte hebben om soorteigen gedrag uit te voeren, inhoudende geen kooihuisvesting **of individuele huisvesting**, voldoende thermisch comfort, keuzevrijheid" Moeten dieren "territoriaal gedrag" kunnen vertonen (lekker met hoorns, zie hieronder): "natuurlijk gedrag: een stalconcept dat voorziet in de gedragsbehoeften van de soort voor wat o.a. betreft sociaal gedrag, zelfverzorgend gedrag, foerageergedrag, territoriaal gedrag, voortplantingsgedrag, maternaal gedrag en rustgedrag" En wordt het onvruchtbaar maken van dieren verboden en blijft het merken enkel toegestaan als dat van de EU verplicht moet (en ook onthoornen wordt verboden) "Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden voor de op grond van artikel 2.8, tweede lid, onder b, aangewezen lichamelijke ingrepen met het oog op een dierwaardige wijze van houden van de in het eerste lid bedoelde dieren regels gesteld over het vervallen van die aangewezen ingrepen uiterlijk per 2040, voor zover de ingreep geen diergeneeskundige noodzaak heeft en voor zover het verrichten van de ingreep niet dwingend voortvloeit uit bindende onderdelen van EU-rechtshandelingen."

Nieuwe reacties

Harmen Endendijk nieuwe voorzitter NMV

[quote]Harmen Endendijk, nieuwe voorzitter NMV, pleit voor eigen visie in beleid, vereenvoudiging mestwetgeving, herziening derogatie en dialoog-actie-juridische stappen voor sterker melkveehoudersbelang.[/quote] De leden van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) hebben dinsdag met 47 stemmen voor en twee blanco gekozen voor Harmen Endendijk uit Ermelo (GD) als nieuwe voorzitter van de vakbond. Endendijk is daarmee de opvolger van Henk Bleker die eind afgelopen jaar zijn functie bij de NMV neerlegde. Paul Gosselink uit Sinderen (GD) is de nieuwe vicevoorzitter. Hij trad de afgelopen maanden op als interim-voorzitter. Endendijk vertelde tijdens de Algemene Ledenvergadering in De Schakel in Nijkerk dat zijn vader bij de eerste leden van NMV hoorde. Hij wil de doelstellingen van de vakbond naar eigen zeggen zo goed mogelijk naar voren brengen bij de beleidsmaatregelen en zorgen voor een eigen visie. „Je kunt beter ten onder gaan met je eigen visie dan met die van een ander,” gaf Endendijk met enige zelfspot een uitspraak van Johan Cruyff als voorbeeld. Het belangrijkste vindt hij dat je moet kunnen leven van het melken van koeien. Daarnaast wil hij zich inzetten voor een gelijk speelveld op de internationale markt. Bodem en mest Voor de komende jaren moet er goed gekeken worden naar het beleid aangaande bodem en mest, zo vindt hij. De mestwetgeving moet bovendien eenvoudiger worden. „Een melkveehouder moet dit zelf kunnen invullen en er moet sprake zijn van enige coulance bij de overheid wanneer hier fouten in staan.” Harmen Endendijk pleit ook voor een herziening van de derogatie. „Bij afbouw van de derogatie moeten ook de bijbehorende maatregelen verdwijnen.” Het gebruik van kunstmestvervangers bovenop de norm voor dierlijke mest moet mogelijk zijn, volgens de nieuwe voorzitter. „Inmiddels is wetenschappelijk aangetoond dat dierlijke mest beter is voor het milieu en de waterkwaliteit dan kunstmest.” Drie stappen Het gevraagd worden als voorzitter voor de NMV vindt Endendijk eervol. „Er gaat veel veranderen en daar wil ik mijn steentje aan bijdragen. Er zit een hoop inhoudelijke kennis in de club. We worden in Den Haag inmiddels serieus genomen. Ik denk dat we moeten werken in drie stappen. Eerst mondeling, daarna fysieke actie durven voeren en ook de juridische weg moet je niet schuwen. Je staat sterker aan tafel met een fanatieke achterban.” Endendijk is melkveehouder in Ermelo en daarnaast al jaren vaste columnist van de regiobladen Veldpost, Vee & Gewas, Stal & Akker en Agraaf van Agrio, de uitgever van onder andere Melkvee. Tekst: Co Schipper

Nieuwe reacties

Lto: wettelijk afdwingbaar emissiebeleid op bedrijfsniveau

Wat hiervan te denken🤨 (Uit appgroepen) Zie ook publicatie Lto vanmiddag. John van Spithoven: Gisteren gesprek van der Wal. Natuurorganisaties krijgen hun zin. Ook lto. In plaats van kdw komen er straks emissiedoelen in de wet. Dus de landbouw moet verplicht x procent emissiereductie doen voor het jaar y. Dat wordt vertaald naar bedrijfsgebonden. En als boer moet je maar bewijzen dat je er aan voldoet. Dus als mob gaat procederen sta je er lekker alleen voor. En of het iets helpt qua natuur? Boeiuh! Op zich wel opmerkelijk dat NATUURorganisaties er NIET voor pleiten om de staat van de natuur centraal te willen stellen. Nee, het is makkelijker om de bal bij de boer neer te leggen. Iets waar bepaalde - niet nader te noemen - belangenorganisaties gretig in mee gaan. Onbegrijpelijk. Er is in ander gesprek ook gesproken over mest en derogatie. Het gaat er heel sterk op lijken dat minister niks klaar gaat boksen in Brussel. Kunnen of willen? Minister zit nog steeds met handen en voeten gebonden aan dit kabinet. Getallen over 40 procent krimp van de veestapel circuleren al. De akkerbouw preekt voor kunstmest, dus die gaan geen druk uitoefenen. En de intensieve vinden dat ze hun eigen problemen door de jaren heen al opgelost hebben. En dan nog even terug naar de wettelijke emissiereductie die vd Wal straks wil: als je niet voldoet, lees: niet in voldoende mate kan aantonen, plaats Rabobank je in categorie D. Krijg je een half jaar, anders wordt je financiering niet meer verlengd. En met welk geld? Kosten mestafvoer rijzen pan uit, dus hoe wil je in emissiereductie investeren, kost per bedrijf ook zomaar paar ton. Als het al aan de nieuwe RAV-verplichtingen voldoet. Laat dit maar even op je inwerken.... Met dank aan de natuurorganisaties en sommige belangenbehartigers en natuurlijk onze eigen coöperatieve bank.

Nieuwe reacties

Wordt Adema de 'Verlosser' van de grondgebonden melkveehouder of wordt Holman de 'Martelaar' van de intensieve Brabantse veehouderij

Door John Spithoven, Het is vrijdag, eind van de week. Het is in Europa terecht onrustig. Om verschillende redenen gaan boeren terecht de straat op. In Nederland ook. Adema, die pas anderhalf jaar minister is, probeert met chaos tactiek zijn persoonlijke idealen te verwezenlijken. Door een opeenstapeling van destructief beleid is er voor geen enkele agrarisch ondernemer een toekomst in Nederland. Stikstof, NPLG, water, klimaat en derogatie zorgt voor eenheid onder de boeren tegen over de minister. Eenheid die lang zoek was en belangenbehartiging niet kon leveren. En dan ineens zegt Adema dat hij voor de boeren naar Brussel gaat. Hij wil iets regelen voor de boeren, voor de grondgebonden boeren, want die wil het kabinet zo graag (ineens). Adema wil weer verdeeldheid, en Adema wil zijn punt maken door eerst met destructief beleid een schot voor de boeg te lossen om vervolgens als 'Verlosser' de grondgebonden boer te redden.... voor even dan. Want bij het NPLG komen de grondgebonden boeren ook aan de beurt......NPLG staat synoniem voor 45 % van het landbouw areaal vernietigen. Boeren, trap niet in het trucje van Adema!!! Maar er was meer deze week, een landbouw begrotingsdebat. En daar was nieuwbakken ex boer ex EDF, zij instromer Holman van het Nieuw Socialistisch Contract. In zijn tweede politieke optreden in zijn carrière was hij ditmaal net zo teleur stellend als de eerste keer. Als ervaringsdeskundige hield hij de kamer voor dat boeren klaar waren voor een forse krimp. Hij kreeg zelfs een compliment van Tjeerdje 50%. Maar waarom krimp kon hij niet duidelijk maken, zo iets van inspraak zonder inzicht geeft uitspraak zonder uitzicht. Holman wil graag krimp, de Brabanders straffen , de varkensboeren en de pluimveehouders. Waarom? Omdat hij zichzelf nu eenmaal op het tweede kamer podium heeft gehesen voor deze gelegenheid (en zijn rancune tegen de Brabanders) door zich als vrijwilliger bij Pieter aan te melden.... En de boer.....die gaat de straat op....terecht....omdat hij zoekende is naar een daadkrachtig rechtvaardig bestuurder....in alle opzichten, als belangenbehartiger, als kamerlid en als minister.

Nieuwe reacties

Stikstofclaim deelt eerste tik uit aan Greenpeace en Staat in stikstofzaak

27 december 2023. De rechtbank heeft Stikstofclaim vandaag in het gelijk gesteld. Stikstofclaim verzocht de rechtbank om te mogen toetreden tot de stikstofzaak van Greenpeace als belanghebbende. Greenpeace en de Staat der Nederlanden waren hier fel op tegen, en trokken alles uit de kast om een toetreding te verhinderen. De rechter schoof de bezwaren van Greenpeace en de Staat terzijde, en besliste dat Stikstofclaim wordt toegelaten tot deze zaak. Nu moet de rechter óók de belangen van de aangeslotenen van Stikstofclaim meewegen. Greenpeace wil via de rechter afdwingen dat de Staat grote haast maakt met haar stikstofaanpak. Niet in 2035 moeten de kritische depositiewaarden in veel natuurgebieden worden gehaald, zoals de wet nu stelt, maar al in 2025. Dit is een van de vorderingen van Greenpeace. Greenpeace en de Staat der Nederlanden wilden samen de ‘degens kruisen’ in de rechtbank. Echter, daar heeft Stikstofclaim een stokje voor weten te steken. Greenpeace wilde het voorbeeld van klimaatactiegroep Urgenda volgen. Urgenda stapte naar de rechter en dwong de Staat tot strenger klimaatbeleid. Greenpeace hoopte hetzelfde kunstje te flikken voor het stikstofbeleid. Maar rekende even niet op Stikstofclaim. Stikstofclaim volgt veel stikstofrechtszaken en ervaart dat de landsadvocaat, die de Staat verdedigt, geregeld veel weggeeft in rechtszaken tegen NGO’s. Hetzelfde dreigde te gebeuren in de stikstof-rechtszaak van Greenpeace. “Je mag er in zo’n zaak niet op vertrouwen dat de Staat de belangen van de boeren verdedigt”, aldus Stikstofclaim. Greenpeace en de Staat zetten alles in het werk om te verhinderen dat Stikstofclaim zou worden toegelaten tot hun gerechtelijke procedure. Vandaag kwam de rechter met een uitspraak, die ging niet mee met de argumenten van beiden. Maar besliste dat Stikstofclaim wordt toegelaten. De rechter verklaarde Stikstofclaim ontvankelijk. Stikstofclaim komt op voor de belangen van de aangeslotenen. De rechtbank oordeelde tevens dat Stikstofclaim voldoende achterban vertegenwoordigt om te mogen opkomen voor de boeren die worden getroffen door de extra stikstofmaatregelen die Greenpeace vordert. Het bestuur van Stikstofclaim is blij met de uitspraak van de rechter. De rechter wordt nu gedwongen ook de belangen van de boeren mee te wegen. En niet uitsluitend de belangen van Greenpeace en de Staat. De rechtszaak zal in het voorjaar van 2024 aanvangen. Naar verwachting zal deze zaak één of enkele jaren in beslag nemen. [i]Steun Stikstofclaim financieel in de zaak tegen Greenpeace U kunt ons helpen om Greenpeace en de Staat juridisch aan te pakken. Doe een vrijwillige financiële donatie aan Stikstofclaim en help ons de strijd voort te zetten. Als richtbedrag kunt u denken aan bijvoorbeeld € 150. Maak uw donatie over op rekeningnummer NL64ABNA 0863 5259 03 t.n.v. Stichting Stikstofclaim. [/i]

Nieuwe reacties

Geschokt en onthutst!

https://www.ipo.nl/lobby/propositie-handen-uit-de-mouwen-voor-een-toekomstbestendig-landelijk-gebied/ Twee dagen geleden heeft mejuffrouw gedeputeerde Femke M Wiersma als voorzitter landelijk gebied IPO bovenstaand verzoek gedaan aan het demissionair kabinet. Een een tweetje met Christine v d Wal. Al weken wil de minister namelijk het NPLG ter consultatie aanbieden aan het Nederlandse volk, maar door haar demissionaire status lukte dat niet. Door IPO bij monde van mejuffrouw Wiersma te laten verzoeken is er een legitieme reden voor de demissionaire minister. Schokkend is te lezen hoe de BBB gedeputeerde smeekt om geld langs deze weg om veenweidegebieden en zones om N2000 boer en vee vrij te maken en ze adviseert om generiek en emissie beleid uit te rollen over de landbouw sector. Vergunningen en fosfaatrechten zijn vogelvrij bij Femke. Zo ook bij BBB? BBB moet heel snel kiezen. Staan zij achter Femke? Dan is het voor de boer duidelijk. Dan steekt BBB de dolk in de rug in hun achterban die afgelopen jaar het meest voor hen heeft gestreden!

Nieuwe reacties

De NMV trekt een streep

Persbericht De afgelopen 3 maanden heeft de Nederlandse Melkveehouders Vakbond constructief input geleverd voor het landbouwakkoord. Samen met andere melkveehouderij-organisaties hebben we eisen op tafel gelegd die naar onze mening voor het boeren-inkomen en het voortbestaan van de melkveehouderij essentieel zijn. Deze eisen zijn: - Behoud van het areaal en van de functie agrarische grond. - Verruiming van de mogelijkheden om dierlijke mest toe te passen (bikkelhard nodig als gevolg van het verdwijnen van derogatie). - Geen invoering van een maximum GVE-norm, omdat daardoor een groot aantal bedrijven direct in grote (financiële) problemen komt. NMV stond en staat voor diversiteit van bedrijven. Hoewel er lopende de besprekingen op punten wel van enige beweging in onze richting sprake was, bleef dat onvoldoende en kwam er niks concreet op papier te staan. Daar komt nog eens bij dat op inwilliging van onze principiële eisen, in 2023 een oplossing (legalisatie) voor PAS-melders, interimmers en niet-melders, plus KDW uit de wet, geen enkel zicht is gekomen. Het werd daarom tijd om een streep te trekken. Om die reden hebben we als NMV twee weken geleden minister Adema om echte garanties gevraagd en een ultimatum gesteld. Afgelopen maandag heeft de minister ons laten weten die garanties niet te kunnen geven. Dat is voor ons reden onze activiteiten in verband met het landbouwakkoord te staken. NMV blijft op alle genoemde breekpunten strijden voor het belang van haar leden melkveehouders. We blijven van de overheid eisen dat ze de problemen oplossen, zodat melkveehouders duidelijkheid over grond, verdienvermogen en vergunningen krijgen en dat ze perspectief hebben en houden!

Nieuwe reacties

Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen

kreeg onderstaand artikel via LinkedIn Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen Arend Clahsen In het kort Plan betekent dat een boer grond eerst aan de overheid moet aanbieden als daar een claim op rust. De potentiële ingreep is onderschat omdat lagere overheden en media dachten dat het om een stikstofmaatregel ging. Juristen en LTO waarschuwen dat de waarde van boerengrond en de rechtszekerheid onder druk komen te staan. Het Rijk onderzoekt een verregaande stap om de zeggenschap over boerengrond in Nederland te vergroten. Met een eerste recht op koop als een boer akkers of weilanden wil verkopen, wil de Rijksoverheid andere boeren, speculanten en derden de loef af kunnen steken. Met een voorkeursrecht op agrarische grond krijgt het Rijk veel meer invloed op de inrichting van het landelijk gebied. Juristen en LTO Nederland waarschuwen voor potentieel grote gevolgen. Zo kan de grond in waarde dalen als boeren worden beperkt in hun verkoopmogelijkheden. Het plan dreigt het wantrouwen tussen boeren en Den Haag verder te vergroten. Niet in de laatste plaats omdat het voorgestelde instrument opduikt in een pakket met kabinetsmaatregelen uit november om de stikstofcrisis aan te pakken. Op het platteland leeft al het gevoel dat de stikstofkwestie misbruikt wordt om andere doelen te verwezenlijken. Vorig jaar reageerden boeren bijvoorbeeld furieus toen tijdens de boerenprotesten een kaart uitlekte waarop de bouw van 25.000 woningen in het boerendorp Stroe was geprojecteerd. De provincie ontkende snel dat het om een concreet plan ging, maar in de beeldvorming was het kwaad was al geschied. Eerste recht op koop Tot nu toe is de alinea in het pakket uit november over het voorkeursrecht door media en lagere overheden gelezen als een eerste recht op koop van stikstofrechten zodra een boer stopt. Maar dat is niet het geval. De tekst slaat namelijk op de grond zelf: 'Daarnaast verkent het kabinet de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie. Dit biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid om te sturen op het gebruik van de agrarische grond, geeft aan de voorkant regie in gebiedsprocessen en over keuzes in het landelijk gebied, bijvoorbeeld ten aanzien van extensivering, en biedt de mogelijkheid om speculatie tegen te gaan.' De hamvraag is waarom het Rijk en stikstofminister Christianne van der Wal het instrument aan de gereedschapskist willen toevoegen. Er bestaat namelijk al een Wet voorkeursrecht gemeenten - die in de praktijk niet door het Rijk zelf wordt gebruikt - waarmee overheden een eerste recht op koop kunnen uitoefenen als boerengrond een niet-agrarische bestemming krijgt zoals een woonwijk of een bedrijventerrein. Nadere informatie volgt pas als de maatregel verder is uitgewerkt. Volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zal dat voor 1 april gebeuren. Het ministerie bevestigt in een korte reactie dat inderdaad een uitbreiding van het voorkeursrecht wordt onderzocht. 'Voor gronden die een niet-agrarische functie hebben of krijgen, bestaat de mogelijkheid van een voorkeursrecht al op grond van de Wet voorkeursrecht gemeenten. Het kabinet verkent de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie.' Dat zou een majeure uitbreiding betekenen van de mogelijkheden voor de overheid om in te grijpen op de eigendomssituatie en de verhandelbaarheid van grond in landelijk gebied. Het ministerie gaf geen concreet antwoord op vragen van het FD waarom de maatregel opdook in het document met stikstofmaatregelen uit november. In het verleden is het voorkeursrecht veelal door gemeenten gebruikt bij de voorbereiding van bouwplannen, zoals bij grote woningbouwlocaties in de jaren tachtig en negentig. Meer recent claimde de gemeente Zeewolde in Flevoland met de wet alvast boerengrond voor het datacenter van Meta dat uiteindelijk niet doorging. Het recht op eerste koop voorkomt dat speculanten snel weilanden opkopen, vooruitlopend op de waardestijging bij wijziging naar bouwgrond. Maar dat speculatieargument vervalt bij omvorming naar minder intensief agrarisch gebruik of natuur. De economische waarde daalt dan. 'Vergaand en onwenselijk' LTO Nederland noemt het voorstel zeer vergaand en onwenselijk. 'Het is de vraag of de overheid dit alleen wil inzetten voor stikstof, of voor natuurherstel of ook voor bijvoorbeeld klimaat en het bodem- en waterbeleid', zo laat een woordvoerder weten. Daarnaast vreest de organisatie voor waardedalingen van agrarische grond als de overheid prijsbepalend wordt en niemand anders kan meebieden. 'Bij woningbouw zien we al dat het voorkeursrecht een prijsdrukkend effect heeft. Maar dan is dat nog altijd boven de landbouwwaarde. Bij het omzetten naar natuur zou een nog sterker prijsdrukkend effect kunnen optreden, omdat de grond dan veel minder waard wordt.' 'We onderzoeken nog welke juridische consequenties hieraan vastzitten', aldus de LTO-woordvoerder. 'Belangrijk daarbij is dat de rechtsbescherming voor de agrarische ondernemers intact blijft.' 'Geen wildwest-taferelen in handel stikstofruimte' In het najaar ontstond ophef nadat Rijkswaterstaat en Schiphol tientallen boeren had uitgekocht om ruimte te maken voor vliegverkeer en wegenprojecten. Allerlei partijen die ruimte proberen te kopen, zou tot wildwesttaferelen in de handel in stikstofrechten leiden. Navraag bij stikstofmakelaars en projectontwikkelaars leert dat dit niet op grote schaal speelt. Vooral de overheid zelf roert zich als externe partij, via het agentschap Rijkswaterstaat en staatsdeelneming Schiphol. 'De handel is vooral van landbouw naar landbouw, van groen naar groen zoals we dat noemen, en incidenteel doet iemand van buiten navraag', stelt Frans Evers, makelaar in productierechten. Ook Dick Waiboer van Klaver Agrarisch Vastgoed ziet dergelijke taferelen niet. 'En het Rijk kan speculatie eenvoudig een halt toeroepen door een schot te zetten tussen de handel in ammoniak (landbouw, red.) en de rechten voor stikstofoxiden en -dioxiden (vervoer en industrie, red.).' Dan zouden partijen van buiten niet langer gebruik kunnen maken van de stikstofruimte van boeren. Verbazing bij juristen Juristen verbazen zich erover dat het voorkeursrecht als een duveltje uit een doosje naar buiten komt. Het is volgens hen ten eerste niet duidelijk wat de overheid precies met het eerste recht tot koop wil bereiken. Ten tweede valt het juristen op dat niet eens meer sprake hoeft te zijn van een voorziene bestemmingsplanwijziging om het recht op eerste koop in te roepen. Ten slotte doet het voorkeursrecht in hun ogen op korte termijn weinig om de stikstofcrisis op te lossen. 'Het voorkeursrecht is van oudsher gericht op onroerend goed zoals grond en gebouwen', zegt Ferdinand Hoogewoud, grondzakenadviseur en jurist bij advies- en ingenieursbedrijf Arcadis. 'De stikstofruimte kan als een zogeheten roerend goed worden benaderd en hangt aan de milieuvergunning van het boerenbedrijf.' Ook als de grond en de opstallen worden geclaimd en uiteindelijk gekocht, betekent dat niet automatisch dat de stikstofruimte ook naar de overheid gaat. Tenzij de wet wordt aangepast voor roerende zaken. Maar dat zou volgens Hoogewoud 'gelegenheidswetgeving' zijn, die later onbedoelde gevolgen zou kunnen hebben. En dan nog blijft het voorkeursrecht passief omdat de overheid afhankelijk is tot het moment dat een boer wil verkopen. Terwijl de stikstofcrisis nu actie vereist. Voor stikstofreductie op korte termijn is het uitkopen en eventueel onteigenen van zogeheten piekbelasters veel gerichter. 'Onteigenen is actief. Als het nu nodig is, pak je het af', zegt Jacques Sluysmans, advocaat bij van Van der Feltz advocaten en hoogleraar Onteigeningsrecht in Nijmegen. Gebrek aan details Daarnaast is het gebrek aan details een zorg. 'Men probeert alles uit de kast te halen voor de stikstofcrisis, maar in potentie is dit verstrekkend', waarschuwt advocaat bestuursrecht Alexandra Danopoulos van advocatenkantoor Ploum. 'En er wordt niets over uitgelegd. Mij is niet duidelijk wat het Rijk wil bereiken door die grond te kopen. Vinden er na de koop nog agrarische activiteiten plaats of is het om een andere ontwikkeling mogelijk te maken? Komt er iets over duurzame energieopwekking te staan, of over woningbouw? Wat zijn de mogelijkheden om bezwaar te maken? Welke redenen kunnen er worden aangevoerd? Ik ben heel benieuwd naar de rechtsbescherming.' De inzet is dat het voorkeursrecht op 1 april 2024 in de nieuwe Omgevingswet wordt opgenomen, blijkt uit antwoorden op Kamervragen. 'Het is van belang dit proces in de gaten te houden', aldus Danopoulos. 'Het voorkeursrecht is een ingrijpend instrument dat een beperking inhoudt op het gebruik van de grond. Als dat recht wordt uitgebreid is het per definitie belangrijk dat dit transparant gebeurt en dat er gelobbyd kan worden.' Volgens LTO Nederland kan de uitbreiding van het voorkeursrecht boeren belemmeren in hun vrije keuze om door te gaan of te stoppen. 'Er bestaat een risico dat als het voorkeursrecht heel lang op een gebied blijft liggen, en beperkingen voor boeren steeds groter worden, er in theorie niet verkocht hoeft te worden, maar in de praktijk er bijna geen andere keus meer is.'

Nieuwe reacties

HenkjanOtten

Topics
0
Reacties
0
Volgers

Over mij

Leeftijd: 43jr
Laatst online: 44min geleden

Melkveehouder met neventak, 3e generatie, positief en doortastend

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering