Deliitte: 'Schade door landbouw aan milieu veel groter dan opbrengsten '

De milieuschade door de landbouw in Nederland is jaarlijks veel groter dan de economische opbrengst van de sector. De toegevoegde waarde van de landbouw is 13,3 miljard euro, terwijl de kosten door uitstoot en verlies van biodiversiteit 18,6 miljard bedragen. Daardoor resteert een jaarlijkse schadepost van 5,3 miljard euro. Dit berekent financieel consultant Deloitte in zijn maatschappelijke kosten-batenanalyse De verborgen rekening. Het is voor het eerst dat een accountancybedrijf zo'n feitelijke analyse van de hele landbouw (akkerbouw, veeteelt en tuinbouw) maakt. De Robin Food Coalitie en de Transitiecoalitie Voedsel - beide pleitbezorgers van duurzame landbouw - zijn opdrachtgever van de donderdag gepubliceerde studie. Maatschappelijke kosten komen grotendeels ten laste van latere generaties; het gaat daarbij bijvoorbeeld om uitgaven aan gezondheidszorg, herstel van milieuschade en aanpassing aan een warmer klimaat. Grootste aandeel in die verborgen kosten heeft volgens Deloitte de uitstoot van broeikasgassen (7,9 miljard euro per jaar) en van stikstof (7,2 miljard). Ook het verlies van biodiversiteit door agrarische activiteiten (2,5 miljard) loopt in de papieren. Gedegen indicatie ,,Ik ben wel verrast door de omvang van die maatschappelijke kosten", zegt landbouweconoom Krijn Poppe, een van de wetenschappelijke begeleiders van het rapport. ,,Toch is er conservatief gerekend, en dat moet ook wel bij zo'n studie. Het gaat om de gedegen indicatie die je wil laten zien. Deze cijfers geven aan dat de problematiek nijpend is." Veel mensen zullen volgens Poppe in de verleiding komen boeren de schuld te geven dat die kosten zo hoog zijn. ,,Dat is natuurlijk onzin. Het komt in algemene zin door het systeem, de manier waarop we het georganiseerd hebben. De consument kiest voor lage prijzen, en voor de voedselindustrie is het heel aantrekkelijk om in de Nederlandse delta te zitten." Want een deel van de problematiek, zoals de te hoge uitstoot van stikstof, komt volgens Poppe door congestie: te veel boerenbedrijven in een te klein gebied. ,,Er worden nu delen van Frankrijk bebost omdat de landbouw daar niet meer concurrerend is. Helaas is er geen Europees beleid voor een ruimtelijke ordening die voor een goede spreiding binnen de Europese Unie zorgt." Biologisch boeren De huidige agrarische productie is voldoende voor 2,5 maal de bevolking van Nederland. In het rapport komen ook alternatieven aan bod waarbij minder intensief en meer biologisch wordt geboerd, en waarbij de nadruk meer op plantaardige eiwitten ligt dan op dierlijke. Als alle boeren op biologische landbouw overstappen, zou de negatieve impact (schade min opbrengst) volgens Deloitte dalen van 5,3 miljard euro naar 1,1 miljard. Zo maken biologische boeren geen gebruik van pesticiden en kunstmest. Biologisch boeren is minder intensief en leidt tot lagere productie. Als de hele sector het doet, kan die 'nog maar' 1,7 maal de Nederlandse bevolking voeden. Die lagere productie gaat de consument wel merken. Nu zijn biologische producten gemiddeld de helft duurder. Gezien toekomstige schaalvoordelen verwacht Deloitte dat dit prijsverschil geleidelijk terugloopt tot 30 procent. Deloitte berekent ook een derde scenario waarin niet alleen biologisch wordt geboerd en dat meer nadruk legt op innovatie en plantaardige, in plaats van dierlijke proteïnen. Dit komt wel op een positief saldo uit. Hierbij zijn de maatschappelijke kosten 2,7 miljard euro, veel lager dan de waarde die de landbouw toevoegt. Grootste aandeel in die verborgen kosten heeft de uitstoot van broeikasgassen (7,9 miljard euro per jaar) en van stikstof (7,2 miljard) Rapport Hoe berekent Deloitte maatschappelijke kosten Voor De verborgen rekeningmaakt Deloitte twee berekeningen. Het gaat hierbij om kosten die worden afgewenteld op de maatschappij en die leiden tot verlies aan (brede) welvaart. Allereerst becijfert Deloitte de uitstoot (vooral van CO2 en stikstof) en het gebruik van pesticiden. De basis vormen standaardgegevens waarin onder meer kosten voor milieuherstel en gezondheidszorg zijn opgenomen. De schade aan biodiversiteit wordt berekend door de natuurlijke opbrengst (weerbaarheid, bestuiving) van een specifiek gebied (grasland, moerasgebied) een prijs te geven. Bij biologische landbouw zorgt het ecosysteem voor economische voordelen - zoals minder ziektes - die bij intensieve landbouw verloren kunnen gaan. Eerder dit jaar becijferde het Planbureau voor de Leefomgeving de totale schade door uitstoot van milieuverontreinigende stoffen in Nederland op 46 miljard euro. Verkeer (weg, water, lucht) draagt daar 30 procent aan bij, gevolgd door landbouw (27 procent) en industrie (21 procent). Bron: NRC

LTO: Feiten over het stikstofbeleid

We zien berichten rondgaan in app-groepen waarin onrust wordt gecreëerd over het breed gedragen stikstofplan van LTO en NAJK (opgesteld met alle provincies, gemeenten en waterschappen). Daarbij worden pertinent verkeerde stellingnames gedaan. In dit bericht zetten we nogmaals de feiten op een rij: De enige route uit het stikstofslot is een tweesporen-aanpak: aanpassen van het wettelijk kader én gelijktijdig werken aan emissiereductie. Daarover zijn vrijwel alle deskundigen, hoogleraren, juristen en de minister van LVVN het inmiddels eens. Het is óók de uitkomst van een diepgaande analyse door een van de meest gerenommeerde advocatenkantoren van Nederland, in opdracht van LTO: https://www.lto.nl/wp-content/uploads/2025/02/2025.02.18-Notitie-meer-dan-papier-Finaal.pdf Partijen die beweren dat we van het stikstofslot kunnen komen, vergunningverlening weer op gang kunnen brengen en PAS-melders kunnen legaliseren zonder emissiereductie en gelijktijdige aanpassing van het juridisch kader, verkopen illusies. We zijn ervan overtuigd dat dat niet in het belang is van boeren en tuinders in Nederland. Op basis van de conclusies van Houthoff advocaten hebben we het ‘bouwstenendocument emissiereductie landbouw’ opgesteld. 👉 Lees hier ons bouwstenendocument: https://www.lto.nl/wp-content/uploads/2025/07/Gezamenlijke-bouwsteen-emissiereductie-landbouw.pdf 👉 Deze brief stuurde LTO-voorzitter Ger Koopmans bij openbaarmaking van het bouwstenendocument aan alle LTO-leden: https://www.lto.nl/wp-content/uploads/2025/07/Ledenbrief-Ger-Koopmans-over-stikstofplan.pdf 👉 Deze vlog van LTO-voorzitter Ger Koopmans vat de kern van het plan nog eens samenvat: https://www.youtube.com/watch?v=-7KPrj575F0; 👉 Kijk hier het webinar terug waarin we dieper ingaan op de inhoud en achtergronden van het bouwstenendocument: https://www.lto.nl/ledenwebinar-stikstofplan-terugkijken/ Onze tweesporen-aanpak is (deels) overgenomen in verkiezingsprogramma’s van politieke partijen die de Nederlandse land- en tuinbouw goed gezind zijn. Partijen die beweren dat inzet op emissiereductie en aanpassing van het juridisch kader niet nodig is, krijgen geen voet aan de grond. De reden daarvoor is dat jarenlange pogingen laten zien dat er geen alternatief is. Het is veelzeggend dat ook de minister van LVVN ons plan grotendeels heeft omarmt. Wij blijven ons hard maken voor een uitweg uit het stikstofslot op zo’n manier dat boeren en tuinders zelf aan het stuur staan, toekomstperspectief en ontwikkelruimte krijgen, dat vergunningverlening weer los komt en PAS-melders gelegaliseerd kunnen worden. Het is van belang om als agrarische sector gezamenlijk en eendrachtig te werken aan een realistische uitweg uit het stikstofslot met toekomstperspectief voor boeren en tuinders.

Nieuwe reacties

Prikkebordconsultatie: Onderhandelingsmacht in tijden van melkschaarste

In de uitspraak van de ACM in de zaak tussen Lactalis en de leveranciersvereniging LVLC over oneerlijke handelspraktijken (https://www.acm.nl/system/files/documents/acm-verklaart-bezwaren-tegen-besluit-lactalis-vanwege-overtreding-wet-ohp-ongegrond.pdf) komt zes keer de term onderhandelingsmacht voor. Onderhandelingsmacht is de mate waarin afnemers of leveranciers de prijzen of voorwaarden van hun af te nemen of te leveren producten of diensten kunnen beïnvloeden. Je zou verwachten dat in tijden van melkschaarste de leveranciers van particuliere zuivelondernemingen over een grote onderhandelingsmacht beschikken, zeker als ze zich hebben verenigd zoals de leveranciers van Vreugdenhil en Lactalis. Alle zuivelondernemingen zijn immers op zoek naar nieuwe leveranciers/leden, en door te dreigen met overstappen moeten de particuliere zuivelondernemingen de melkprijs wel verhogen om verzekerd te zijn van voldoende melk. In werkelijkheid blijkt de onderhandelingsmacht van leveranciersverenigingen zwaar tegen te vallen. Zo bungelt de melkprijs van Vreugdenhil dit jaar onderaan in melkprijsvergelijkingen (https://www.prikkebord.nl/topic/353020/) en is Lactalis in staat om de leveranciersvereniging te passeren als er over een nieuw melkprijsbeleid moet worden onderhandeld (zie nr. 99 in de uitspraak) De vraag aan de bezoekers van het prikkebord is dus: wat moeten de leveranciersverenigingen van Vreugdenhil en Lactalis doen om hun onderhandelingsmacht ten opzichte van Vreugdenhil en Lactalis te vergroten?

Vergunning binnen: Koenis BV zet eerste stap naar splinternieuwe mengvoerfabriek

[b]Koenis BV start bouw nieuwe fabriek op Agriport: stap naar meer capaciteit en efficiëntie Persbericht: [/b] [url=https://www.koenisbv.nl/] Koenis BV[/url], toonaangevend producent van maatwerkvoeders voor de melkveehouderij kondigt met trots de bouw aan van een nieuwe fabriek op het Agriport-terrein in Middenmeer. De omgevingsvergunning is inmiddels verleend, stroom is geregeld en de eerste werkzaamheden, waaronder het heiwerk, starten in september 2025. Naar verwachting zal de nieuwe locatie medio juni 2027 volledig operationeel zijn. https://www.youtube.com/watch?v=voQKvTBvJWo Met de realisatie van de nieuwe fabriek zet Koenis BV een belangrijke stap in de verdere ontwikkeling van het bedrijf. De huidige locatie midden in het dorp Opmeer is te klein geworden, het bedrijf groeit letterlijk uit haar jasje. De nieuwe fabriek is ontworpen met het oog op toekomstbestendigheid, schaalbaarheid en een hogere mate van efficiëntie. Dankzij een hogere productiecapaciteit en aanzienlijk meer opslagruimte kan Koenis nog beter inspelen op de wensen en eisen van klanten. [b]Investering in efficiëntie en kwaliteit[/b] De fabriek wordt ingericht met moderne technologieën en een gestroomlijnde logistiek, waardoor Koenis in staat is om met hetzelfde team meer werk te verzetten, zonder in te leveren op kwaliteit of flexibiliteit. “Onze kracht zit in maatwerk. Alles wat wij produceren, is afgestemd op de specifieke behoeften van onze klanten.” aldus Gijs Koenis. “Maatwerk van grondstofkeuzes tot de toevoeging van de gewenste vitamines en mineralen. Deze uitbreiding stelt ons in staat om sneller en efficiënter te produceren, zonder concessies te doen aan onze service en de hoge standaard die klanten van ons gewend zijn.” [b]Specifiek krachtvoer voor diverse melkstromen[/b] Een belangrijk voordeel van de uitbreiding is de mogelijkheid om nog beter in te spelen op de eisen van verschillende melkstromen van diverse melkfabrieken. Door de vergrote opslagcapaciteit en verbeterde logistieke processen kan Koenis gerichter en efficiënter krachtvoer produceren dat aansluit bij de specifieke voedingsnormen en duurzaamheidscriteria van de verschillende melkverwerkers. Daarmee levert het bedrijf een directe bijdrage aan de kwaliteit en efficiëntie van de melkproductieketen. [b]Ruimte voor groei op de lange termijn[/b] De keuze voor Agriport in Middenmeer als locatie is niet toevallig. Dit moderne bedrijventerrein biedt niet alleen uitstekende logistieke voorzieningen en een sterke infrastructuur zo pal naast de A7, maar ligt ook midden in het afzet gebied van Koenis BV. De fabriek is ontworpen met flexibiliteit in gedachten, zodat toekomstige innovaties of schaalvergrotingen eenvoudig geïntegreerd kunnen worden. [b]Duurzaamheid als uitgangspunt[/b] Bij het ontwerp en de bouw van de nieuwe fabriek wordt bovendien nadrukkelijk rekening gehouden met duurzaamheid. Denk aan energiezuinige installaties, het gebruik van circulaire materialen en een slimme inrichting van het terrein. Daarmee onderstreept Koenis zijn verantwoordelijkheid als modern en toekomstgericht familiebedrijf. [b]Vijfde generatie staat klaar[/b] Met deze stap toont Koenis BV lef en vertrouwen in de toekomst. De vijfde generatie staat inmiddels in de startblokken om het familiebedrijf voort te zetten. Luca Koenis, Gijs Koenis en Bastiaan Houtenbos zijn actief binnen het bedrijf en brengen nieuwe energie, inzichten en ambities mee. De uitbreiding op Agriport vormt dan ook een stevige basis waarop ook de volgende generatie kan bouwen. Samen met alle mensen die bij Koenis werkzaam zijn en onze partner Fransen Gerrits BV, vormen we een sterk team dat aandacht heeft voor de klant heeft en kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan. [b]Toekomst vol vertrouwen[/b] Koenis BV kijkt met vertrouwen naar de toekomst. De nieuwe fabriek is niet alleen een investering in staal en machines, maar vooral in continuïteit, klantgerichtheid en innovatie. “Met deze stap zetten we een stevige basis neer om ook de komende decennia voorop te blijven lopen in maatwerkproductie voor onze sector,” aldus de directie.

Na PAS-melders nu ook ‘positieve weigeringen’ in de gevarenzone

De landbouwsector kent al jaren de onzekerheid rondom PAS-melders: bedrijven die destijds geen natuurvergunning hoefden aan te vragen omdat het Programma Aanpak Stikstof voorzag in een vrijstelling. Toen de Raad van State in 2019 het PAS onderuit haalde, kwamen duizenden bedrijven in de knel: legaal bezig volgens de overheid, maar zonder geldige vergunning. Nu is er een nieuwe groep veehouders in beeld met een vergelijkbaar probleem. Het gaat om ondernemers die in het verleden een positieve weigering hebben gekregen. Daarbij verklaarde de provincie dat geen natuurvergunning nodig was, omdat de activiteit volgens de berekeningen geen extra gevolgen had. De boer mocht dus gewoon bouwen of uitbreiden. De Raad van State heeft nu geoordeeld dat zo’n positieve weigering geen natuurvergunning is en dus ook geen referentiesituatie oplevert. Met andere woorden: bij nieuwe aanvragen of controles wordt teruggevallen op de laatst geldige vergunning, vaak één van vele jaren eerder. Alles wat daarna op basis van een positieve weigering is gerealiseerd, staat daarmee juridisch op losse schroeven. Overeenkomsten met PAS-melders • Bedrijven handelden legaal volgens overheid en regelgeving. • Achteraf blijkt dat er geen juridische grondslag is. • De huidige situatie kan dus als vergunningloos of zelfs illegaal worden gezien. Verschillen • PAS-melders vallen onder een legalisatieprogramma, al gaat dat traag. • Voor positieve weigeringen bestaat nog geen route naar legalisatie. Deze groep hangt daardoor nóg meer in het luchtledige. De juridische knoop rond stikstof is daarmee opnieuw strakker aangetrokken. Waar PAS-melders wachten op legalisatie, dreigen boeren met een positieve weigering buiten de boot te vallen. Hun bedrijfsvoering kan, vaak vijftien jaar later, alsnog ter discussie worden gesteld. https://www.raadvanstate.nl/uitspraken/@153310/202305657-1-r2/

CDA-leider Bontenbal: 'Nederland hunkert naar normale politici'

Het CDA zet in deze verkiezingscampagne, geheel volgens verwachting, volledig in op "fatsoen". In de speech van partijleider Henri Bontenbal op het partijcongres in Rotterdam duurde het weliswaar een kwartier voor hij het woord in de mond nam, maar dat het daarom draaide, was tegen die tijd al duidelijk. Bontenbal had toen onder meer al gezegd dat hij voor een politiek is "die niet draait om wie het hardste schreeuwt, maar om wie het beste luistert". Volgens hem hunkert Nederland naar "normale en beschaafde politici" die met elkaar samenwerken om de problemen in Nederland op te lossen. En hij denkt dat zijn partij die kan leveren. "Dat is het DNA van het CDA." De stemming op het drukbezochte CDA-congres is opperbest. Want de partij, die nu 5 zetels in de Tweede Kamer heeft, lijkt een comeback te maken. In de laatste Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de peilingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag, staat de partij nu op 22 tot 26 zetels. Daar moet bij worden vermeld dat de verkiezingen pas over ruim zeven weken zijn en er nog van alles kan gebeuren. TeamHenri-sjaaltjes Maar in Rotterdam zijn ze zeker van hun zaak. In de wandelgangen van het congres vinden de TeamHenri-sjaaltjes, CDA-vlaggetjes en -tassen gretig aftrek. Voor de liefhebbers zijn er ook plakplaatsjes met de beeltenis van de partijleider onder de tekst: "Waarden die blijven plakken." "Het gaat goed met het CDA", zei Bontenbal ten overvloede. En dat is volgens hem logisch, want "ons land heeft na twee jaar politieke chaos een andere politiek nodig". En daarvoor moet je wat hem betref bij het CDA zijn. "Onze opdracht is om het antwoord te zijn." Bontenbal ging in zijn speech in op een aantal "moedige keuzes" die zijn partij in het verkiezingsprogramma maakt. Zo moet de hypotheekrenteaftrek geleidelijk, in dertig jaar, worden afgebouwd. Ook moet er een "vrijheidsbijdrage" komen, "een beperkte extra belasting voor burgers en bedrijven die besteed wordt aan het op orde brengen van onze defensie". Verder zei hij onder meer dat het aantal asielzoekers en arbeidsmigranten fors omlaag moet. "De huidige instroom gaat de draagkracht van de samenleving te boven." Hij voegde daaraan toe dat de meeste politieke partijen op dit punt "gelukkig" hetzelfde willen: "De VVD, GroenLinks-PvdA en het CDA willen alle drie inzetten op een gematigde bevolkingsgroei, zoals de Staatscommissie adviseerde." Opvallend is dat hij in dit verband deze partijen bij naam noemde. Verder kwam er in zijn verhaal geen andere partij aan bod. "In Nederland hebben we geen tweepartijenstelsel, dus we zullen coalities moeten vormen", zei hij even later. Vandaag meerdere partijcongressen Behalve het CDA zijn er vandaag nog vier andere politieke partijen bijeen in congres vandaag: de VVD in Den Bosch, NSC in Apeldoorn, JA21 in Utrecht en de ChristenUnie, ook in Utrecht. De partijen bespreken daar onder meer hun verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst.

Initiatiefwet landbouw gepresenteerd: Holman (NSC) & Grinwis (CU) kiezen voor grondgebonden perspectief

Harm Holman (Nieuw Sociaal Contract) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) presenteren initiatiefwet landbouw: “Grondgebonden verder met perspectief” Na decennia van onduidelijkheid in het landbouwbeleid is er nu een concreet wetsvoorstel dat boeren een helder perspectief biedt voor de toekomst. Maandag 1 september presenteren Kamerleden Harm Holman (NSC) en Pieter Grinwis (CU) de initiatiefwet grondgebonden landbouw en verantwoorde mestafzet in Nieuwspoort. Met dit wetsvoorstel komt er eindelijk duidelijkheid voor boeren en de hele keten. Het voorstel versterkt de grondgebondenheid in de melkveehouderij, zorgt voor een verantwoorde mestafzet en biedt boeren structurele vergoedingen voor maatschappelijke prestaties zoals het verbeteren van waterkwaliteit, biodiversiteit en stikstofreductie. Hiermee worden knelpunten aangepakt die het maatschappelijke debat in Nederland al jaren domineren. Harm Holman: “Met deze wet maken we een einde aan de onzekerheid. We hebben helemaal niet zoveel nieuws bedacht. Het is bijna onverteerbaar dat boeren al zolang in onzekerheid zitten. We geven ze eindelijk helderheid. Boeren kunnen weer boeren, banken kunnen weer financieren, vergunningen kunnen weer verleend worden. Dit is de enige reden dat ik naar Den Haag ben gekomen: omdat ik wil helpen de landbouw vorm te geven. Hiermee leveren we een bijdrage aan de oplossing. Het landbouwakkoord was een goede poging, het is zonde dat dat is mislukt. Nu maken we fundamentele keuze. Waar landbouw mogelijk is, geef je boeren de ruimte en zetten we in op maximale voedselproductie. Boeren kunnen daarzonder al te veel poespas ondernemen. Tegelijkertijd vragen we in andere gebieden meer van boeren als maatschappij, daar moeten we ze dan ook gezamenlijk voor betalen. We laten de keuze zoveel mogelijk aan de boer en wat bij de boer past.” Pieter Grinwis: “De Tweede Kamer heeft vorig jaar aan minister Wiersma gevraagd om voor de zomer van 2025 een voorstel voor te leggen hoe grondgebondenheid in de melkveehouderij concreet ingevuld gaat worden. Dat voorstel ligt er niet en ik heb er ook geen vertrouwen in dat de minister binnenkort wel met een concreet wetsvoorstel op de proppen komt, terwijl de tijd dringt: Nederland heeft aan Brussel beloofd dat de Nederlandse melkveehouderij in 2032 grondgebonden is. En daarom hebben Harm en ik de handschoen opgepakt en komen we met een realistisch wetsvoorstel om de balans tussen koeien, grond, water en natuur te herstellen. De meeste melkveehouders merken hier overigens weinig van, omdat ze nu al aan de grondgebondenheidsnorm voldoen. Daarbij maken we het ook nog eens aantrekkelijk voor melkveehouders om samen te gaan werken met akkerbouwers.” We beseffen dat we hiermee ingrijpen in de structuur van de Nederlandse landbouw. Daarom dienen we het voorstel niet gelijk in, maar starten we met een consultatieronde. We willen namelijk graag weten wat boeren, burgers en buitenlui ervan vinden, en wat nog anders en beter kan aan ons voorstel.” Oplossingen voor grote maatschappelijke uitdagingen De landbouwsector kampt al decennia met een opeenstapeling van problemen: een te hoge stikstofuitstoot, slechte waterkwaliteit, verminderde biodiversiteit en onduidelijk beleid van de overheid. Het wetsvoorstel biedt hiervoor drie concrete oplossingen: Grondgebonden melkveehouderij: Duidelijke normen voor grasland per koe, zodat bedrijven in balans zijn met hun grond. Maatschappelijke landbouwgebieden: Boeren die maatschappelijke diensten leveren, ontvangen hiervoor een structurele vergoeding van €1000 tot €2500 per hectare. Verantwoorde mestafzet: Mest wordt binnen 100 kilometer of binnen drie regio’s afgezet, om overschotten en milieuschade te voorkomen. Vervolgtraject De wet gaat maandag na de presentatie in internetconsultatie. Iedereen kan de komende maand reageren. Daarna wordt het wetsvoorstel met memorie van toelichting voorgelegd aan de Raad van State voor advies. Korte intro: https://www.youtube.com/watch?v=4U47Tf0IHdU Langere toelichting, wat regelt het voorstel: https://www.youtube.com/watch?v=WAQsDLViQho Harm (s)preekt uit zijn boerenhart: https://www.youtube.com/watch?v=bRjKn7JgmpQ

Studie: rood vlees kan mentale gezondheid ondersteunen

Goed nieuws voor Biefstuk lovers!, het geeft vooral aan dat alleen alles waar TE voor staat ongezond voor je is: Een onderzoeksteam van de South Dakota State University onder leiding van Samitinjaya Dhakal gebruikt voedings- en microbiomegegevens van 4.915 volwassenen uit de American Gut Project om het verband tussen rood vlees, voedingskwaliteit en geestelijke gezondheid te onderzoeken. De deelnemers werden ingedeeld op basis van hun Healthy Eating Index (HEI) en of zij rood vlees consumeerden.De belangrijkste uitkomst: bij mensen met een hoog scorend, uitgebalanceerd dieet leverde de toevoeging van mager rood vlees extra hersenbelangrijke voedingsstoffen op — zoals zink, selenium, vitamine B12 en choline — en deze groep toonde ook een grotere diversiteit aan darmbacteriën. Een hoog HEI ging, ongeacht vleesconsumptie, samen met een lager risico op depressie, PTSS en bipolaire stoornissen, maar vleeseters binnen die categorie scoorden beter op bepaalde nutriënten die relevant zijn voor hersenfunctie.De eerste resultaten werden in juni gepresenteerd op Nutrition 2025 in Orlando; een abstract verscheen in Current Developments in Nutrition en de volledige studie is ter beoordeling bij Scientific Reports. De studie kreeg financiële steun van de National Cattlemen’s Beef Association (via het Beef Checkoff-programma), wat de interpretatie van de bevindingen relevant maakt. Omdat het om observationele data gaat, tonen de resultaten associaties en geen causale verbanden; beleidsaanbevelingen moeten daarom focussen op balans en kwaliteit van het totale dieet in plaats van volledige eliminatie van rood vlees.

Kabinet wil stikstofdoelen vervangen

Het kabinet vervangt de stikstofdoelen in de Omgevingswet door emissiedoelen die worden vastgelegd in een wettelijk verplicht programma. In dat programma worden ook de maatregelen opgenomen om die doelen te bereiken. Op die manier verlegt het kabinet de focus van het sturen op stikstofneerslag naar het sturen op stikstofuitstoot. De internetconsultatie voor het wetsvoorstel loopt van 14 juli 2025 tot en met 24 augustus 2025. Omslag van stikstofneerslag naar uitstoot In de Omgevingswet zijn doelen opgenomen voor het verminderen van de stikstofneerslag. Deze doelen zijn gebaseerd op de kritische depositiewaarde (KDW). De KDW is de wetenschappelijk bepaalde grens waarboven stikstofneerslag schadelijk kan zijn voor de natuur. Die grens is per type natuur verschillend. Het kabinet wil af van de KDW als omgevingswaarde in de wet omdat het een 'te bewegelijk' doel is. De opgave die uit deze doelen voortvloeit, is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Het kabinet benadrukt dat het onmogelijk is om consistent en langjarig beleid te voeren als de omvang van de opgave tussentijds wijzigt. De huidige doelen worden door het kabinet niet langer als haalbaar beschouwd, mede vanwege de sociale, maatschappelijke, financiële en economische gevolgen van de stikstofmaatregelen. Door de focus te verleggen van neerslag naar uitstoot ontstaat er volgens de beleidsmakers meer grip op de opgave. Een juridisch houdbaar alternatief In het regeerprogramma is de afspraak opgenomen om de KDW-doelen uit de wet te halen en te vervangen door een juridisch houdbaar alternatief. Het kabinet kiest als alternatief emissiedoelen, die in een wettelijk verplicht programma worden opgenomen. Het wettelijke programma zal daarnaast ook maatregelen bevatten om aan die doelen te voldoen. Een programma zorgt ervoor dat maatregelen goed op elkaar afgestemd zijn en dat er wordt bijgestuurd als dat nodig is. Ook de huidige wettelijke doelen hebben een bijbehorend programma, namelijk het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (PSN). Het wettelijke programma zal een aanvulling en actualisatie zijn van het huidige PSN en zal de maatregelen bevatten waartoe de MCEN besloten heeft om Nederland weer van het stikstofslot te krijgen. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de Europese afspraken. Vervolgproces De internetconsultatie loopt van 14 juli 2025 tot en met 24 augustus 2025. Na verwerking van de reacties van de internetconsultatie zal het wetsvoorstel, via een besluit in de ministerraad, zo spoedig mogelijk voor advies naar de Afdeling advisering van de Raad van State worden gestuurd. De verwachting is dat het wetsvoorstel eind 2025 naar de Tweede Kamer wordt verzonden voor behandeling. Zodra de Tweede en Eerste Kamer hebben ingestemd én de wet is gepubliceerd, is de nieuwe wet van kracht. Parallel aan de internetconsultatie wordt het wettelijk verplicht programma verder uitgewerkt, waardoor ook toekomstige besluitvorming van de MCEN kan worden meegenomen. Bron: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2025/07/11/kabinet-komt-met-wetsvoorstel-om-stikstofdoelen-te-vervangen

Harm Holman verdient alle respect

Door Jelle Feenstra, Een verrader van de sector. Een mislukte boer die z’n gram probeert te halen. Zelfs dieptrieste anonieme oproepen om even af te rekenen met hem. NSC-Kamerlid Harm Holman is de Sjaak en hoeft zich de komende weken niet te vertonen op het platteland. Dat is raar, want het enige wat hij doet is zoeken naar perspectief voor een gewond rondzwalkende landbouwsector. Even kort samenvatten wat er is gebeurd. In het Kamerdebat van afgelopen woensdag eiste Holman dat landbouwminister Femke Wiersma (BBB) snel aan het werk gaat met een voorstel van milieuorganisaties voor strengere stikstofmaatregelen. Sterker nog, hij vindt dat dat de demissionaire minister in gesprek moet gaan met de door haar partij zo verfoeide milieuorganisatie MOB. Wat Holman daadwerkelijk zegt tegen de landbouwminister is dit: ‘Luister nu eens een keer naar de maatschappelijke organisaties en ga daar op acteren. In plaats van continue alles vooruitschuiven en maar blijven roepen dat de landbouw in Nederland het zo goed doet. Ga aan de slag met de zorgen die er wel degelijk zijn en kom eens met een plan om de landbouw een maatschappelijk geaccepteerde plek te geven in het snel drukker wordende Nederland, dat amper nog weet wat landbouw inhoudt.’ Wie Holman een beetje kent, weet dat hij de controverse niet schuwt en chargeert om dingen los te maken. Zo trok hij, om z’n boodschap duidelijk te maken, een vergelijk tussen landbouwminister Femke Wiersma en een koe die tien keer geïnsemineerd wordt, maar niet zwanger wil worden. Oftewel: je kunt tien keer proberen om de minister ervan te overtuigen dat actie nu echt nodig is, maar als de boodschap dan nog niet landt, moet je misschien een keertje afscheid nemen.’ Leiden in last, de hele Kamer in rep en roer en iedereen gaat weer los op de vorm. Terwijl de inhoud onbesproken blijft. Femke aanvallen is in de landbouwsector een doodzonde die je inmiddels bijna met je leven moet bekopen. Terwijl je het zo langzamerhand toch echt wel een keertje moet hebben over de inhoud. Vriend en vijand roepen inmiddels al zeven jaar om een heldere landbouwstructuurvisie en het is inmiddels wel duidelijk dat die niet gaat komen van de BBB. Uitgerekend de partij die zich daarmee onsterfelijk had kunnen maken. De BBB heeft écht veel goed gedaan voor de landbouwsector en deze in Den Haag weer op de kaart gezet. Diep respect voor hetgeen Caroline heeft neergezet. Maar het is nu ook tijd om een volgende stap te maken: hoe gaan we de landbouw een nieuw tijdperk inbrengen, wat is daar voor nodig en hoe kunnen we ons plaatsje blijvend verdienen in een veranderende wereld. De BBB blijft maar volharden in het verdedigen van oude structuren en belangen en daarmee verlies je vroeg of laat de strijd. Slechts dat is de boodschap die Holman probeerde over te brengen en hij wordt er, als voormalig melkveehouder, genadeloos op afgerekend. Terwijl hij, uit diepe liefde voor zijn sector, als enige het lef heeft de moeilijke discussie te openen en te voeren. De sector zou hem moeten omarmen.

NSC-Kamerlid Harm Holman komt met initiatiefwet Grondgebondenheid

PERSBERICHT - ‘Ruimte voor boeren om te boeren, vergoeding voor maatschappelijke opgaven’ Den Haag, 1 juli 2025 – Tweede Kamerlid Harm Holman komt na de zomer met een initiatiefwet om Grondgebonden landbouw te verankeren in de wet. Het voorstel maakt onderscheid tussen een agrarische hoofdstructuur, met een focus op voedselproductie, en maatschappelijke landbouwgebieden, met meer ruimte voor natuur en aanvullende vergoedingen. Hiermee komt er voor boeren eindelijk duidelijkheid en handelingsperspectief, in het al decennialang vastzittende landbouwdossier. Boeren weten al jaren niet waar ze aan toe zijn: regels veranderen voortdurend. Tegelijkertijd stapelen maatschappelijke problemen zich op: de stikstofuitstoot blijft te hoog, de waterkwaliteit voldoet niet aan Europese normen en natuurdoelen worden niet gehaald. Zonder duidelijke keuzes in het landgebruik en landbouwbeleid blijven deze opgaven onoplosbaar. Nederland moet van het slot. Met dit wetsvoorstel krijgen boeren weer perspectief en pakken we grote maatschappelijke uitdagingen zoals stikstof, waterkwaliteit en biodiversiteit aan. "Het is tijd voor beleid dat werkt voor boer én omgeving," aldus Harm Holman, Tweede Kamerlid voor Nieuw Sociaal Contract en ex-melkveehouder uit Drenthe. "We zetten hiermee een fundamentele stap richting structuur en zekerheid, waar de sector al jaren op wacht." Landbouwbeleid op basis van gebiedstype Het wetsvoorstel legt via ruimtelijke ordening twee typen landbouwgebieden vast: Agrarische hoofdstructuur: Vruchtbare gebieden waar voedselproductie centraal staat. Boeren kunnen hier binnen duidelijke kaders duurzaam ondernemen en bijdragen aan milieudoelen. De inzet van technologie en doelsturing wordt actief ondersteund, met ruimte voor samenwerking en beloning bij prestaties. Maatschappelijke landbouwgebieden: dit betreft gebieden waar maatschappelijke doelen zoals stikstofreductie, waterkwaliteit en biodiversiteit centraal staan. Boeren in deze gebieden gaan vanuit de overheid een vaste beloning ontvangen voor hun bijdrage aan maatschappelijke diensten. Provincies bepalen via gebiedsprocessen welke gronden hiervoor in aanmerking komen. Einde aan willekeur, herstel van vertrouwen Het voorstel maakt een einde aan de grilligheid van het huidige beleid en voorkomt willekeur. Door onderscheid te maken tussen type gronden en landbouwdoelen ontstaat een gebalanceerd systeem dat recht doet aan zowel het vakmanschap van boeren als de ecologische opgaven van onze tijd. Holman: "Hiermee zorgen we voor een structurele oplossing. We voorkomen dat duizenden familiebedrijven verdwijnen én we zetten serieuze stappen richting onze natuur- en klimaatdoelen. We bieden boeren handelingsperspectief en duidelijkheid over wat zij kunnen verwachten. Boeren moeten weer kunnen boeren en betaald worden wanneer zij maatschappelijk uitdagingen oppakken. Met het voorstel neemt de overheid eindelijk weer regie in een dossier dat al veertig jaar vastzit. Nieuw Sociaal Contract kiest bewust voor een realistische koers: beleid dat uitvoerbaar is, handelsperspectief biedt en draagvlak heeft – bij boeren, provincies én samenleving. Aanvullende informatie: Over de agrarische hoofdstructuur Zit op de meest vruchtbare bodems. Hier kunnen boeren gewoon weer boeren. Hier zal een graslandnorm komen voor de waterkwaliteit, met een ruim ingroeipad: oplopend van 0,2 hectare grasland in 2028 tot 0,35 hectare grasland per GVE in 2034. Minimaal 80% van de boeren voldoet al aan deze uiteindelijke norm. Andere boeren kunnen inzetten op samenwerking met akkerbouwers voor hun mestafzet (al dan niet in Renure vorm) Ruimte voor doelsturing en inzet van technologie voor bijdragen aan milieudoelen op basis van presteren en belonen. We omarmen het Marke model. Over de maatschappelijke landbouwgronden - In deze gebieden ligt de focus op maatschappelijke uitdagingen: stikstof, co2, bodemdaling, kwaliteit landschap; belevingswaarde, luchtkwaliteit, droogte, waterkwaliteit, agrarische diversiteit, biodiversiteit - Hier zal een lagere GVE-norm gelden (1,5 GVE/ha vanaf 2034) om aan al die maatschappelijke uitdagingen bij te kunnen dragen. - Hier staat een vaste betaling voor boeren van ca. 1000-2500 € per hectare tegenover. - Provincies bepalen in samenspraak met boeren via gebiedsprocessen welke gronden worden bestemd als maatschappelijke grond. - Een boer in dit gebied krijgt ruim de tijd en keuzemogelijkheden om een manier van boeren te vinden die bij hem of haar past.

Nieuwe reacties

VIDEO: Strijd om NSC-lijsttrekkerschap veroorzaakt chaos en verdeeldheid

https://youtu.be/rRNZ_6-h3ac Binnen het Nieuw Sociaal Contract zorgt de strijd om het lijsttrekkerschap voor chaos en verdeeldheid. Boosheid, wantrouwen en zorgen overheersen binnen de partij over de toekomst. Morgen maakt het bestuur bekend wie zij geschikt achten als lijsttrekker: Tweede Kamerlid Diederik Boomsma of demissionair vicepremier Eddy van Hijum. Een tegenkandidaat kan zich tot donderdag melden, mits genoeg ledenhandtekeningen worden verzameld. Uiteindelijk kiezen de leden de lijsttrekker. Veel NSC’ers zien beide kandidaten als onmisbaar. Van Hijum zegt zich neer te leggen bij een keuze van het bestuur, terwijl verwacht wordt dat Boomsma zich kandidaat stelt als hij niet wordt aangewezen. Er is angst voor een felle interne strijd die de partij kan splijten, mogelijk met een afsplitsing door Boomsma. Daarom hopen leden op samenwerking tussen beide mannen. “We hebben ze beiden keihard nodig,” klinkt het. De onrust binnen NSC is niet nieuw. Na het vertrek van oprichter Pieter Omtzigt en teleurstellende prestaties van fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven brokkelde haar steun af. Vooral haar optreden tijdens het debat over de kabinetsval werd door velen als de druppel gezien. Zij besloot zich niet kandidaat te stellen, wat velen verraste. Van Hijum stelde zich vervolgens kandidaat en Boomsma toonde eerder al interesse. Van Vroonhoven bleef kritisch op Boomsma, die volgens haar de extreemrechtse vleugel vertegenwoordigt. Mocht hij lijsttrekker worden, dan is dat niet haar club, zei ze. Die uitspraak veroorzaakte opschudding binnen NSC. Boomsma noemt zijn pleidooi voor een ander asielstelsel niet rechts, maar menselijker en rechtvaardiger. Hij krijgt veel steun en voelt zich gemotiveerd om door te gaan. Van Hijum wil het werk van NSC voortzetten en de partij zelfstandig houden. De komende dagen zijn cruciaal voor de toekomst van NSC. De verdeeldheid is zichtbaar, maar er is ook hoop op eenheid en een sterke leider die de partij kan leiden richting de verkiezingen.

Jawis


Topics
0
Reacties
0
Volgers

Over mij

Leeftijd: onbekend
Laatst online: 7u geleden

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering