Vrees voor Antwerpse stikstof die neerslaat op overbelaste Brabantse Wal

De provincie Brabant tekent beroep aan bij de Vlaamse overheid tegen de verleende vergunning aan het bedrijf Ineos. Dat gaat in de Antwerpse haven een nieuwe ethaankraker bouwen, een soort plasticfabriek. Volgens de provincie zal die nieuwe fabriek zorgen voor een enorme stikstofneerslag op het al overbelaste Natura2000-gebied de Brabantse Wal. Het Britse bedrijf Ineos kreeg in 2023 al een eerste vergunning voor de bouw van de nieuwe fabriek. De provincies Brabant en Limburg tekenden daar met succes bezwaar tegen aan. De bouw van de fabriek werd stilgelegd toen de Raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning in juli vernietigde. Om de ethaankraker in Antwerpen te mogen bouwen, moet het bedrijf aantonen dat stikstofuitstoot van de fabriek geen risico vormt voor nabijgelegen natuurgebieden. Dat had het bij de aanvankelijke aanvraag van een vergunning niet genoeg gedaan, oordeelde de rechter. Nieuwe vergunning, klimaatneutraalEen nieuwe vergunning werd in oktober vorig jaar aangevraagd en afgelopen januari goedgekeurd. De vergunning is verleend op voorwaarde dat de fabriek binnen 10 jaar klimaatneutraal moet zijn. VRT Nieuws meldde eerder al dat zowel Ineos als de Vlaamse politiek een nieuwe vergunning erg belangrijk vonden. Premier Alexander De Croo , Vlaams minister-president Jan Jambon en Antwerps burgemeester Bart De Wever onderbraken er in juli hun vakantie voor. Ze verzekerden Jim Ratcliffe, de topman van Ineos, tijdens een ontmoeting persoonlijk dat ze er alles aan wilden doen om de bouw van de nieuwe ethaankraker mogelijk te maken. Het is volgens de politiek een belangrijke investering voor de Belgische economie.Stikstof over de grensDe provincie Brabant laat het er niet bij zitten en tekent nu beroep aan tegen die nieuwe vergunningverlening. Volgens de provincie levert ook de nieuwe vergunning teveel stikstofdepositie op voor de Brabantse Wal. Volgens een woordvoerder kan het niet zo zijn dat er in Brabant nauwelijks nog iets mogelijk is vanwege de strenge stikstofregels, maar er vervolgens wel grote hoeveelheden stikstof van over de grens kunnen komen.Sinds maart van afgelopen jaar worden er in Brabant geen natuurvergunningen meer uitgegeven voor projecten die leiden tot extra stikstofneerslag op kwetsbare natuur. Dat is een gevolg van de Natuurdoelanalyses. Dat zijn onderzoeken die de staat van Natura2000-gebieden in kaart moeten brengen. Uit die onderzoeken bleek dat alle natuurgebieden in Brabant in zeer slechte staat verkeren.Brabant op slotHet niet uitgeven van natuurvergunningen heeft grote gevolgen voor Brabant. Zo kunnen boeren niet uitbreiden, liggen bouwprojecten stil en kunnen er nauwelijks aanpassingen worden gedaan aan de infrastructuur. Daarom wil Brabant alles op alles zetten om ook de stikstof die vanuit de grensstreek komt tot een minimum te beperken. Naast beroep tegen de vergunning voor Ineos in de haven van Antwerpen, heeft Brabant ook beroep aangetekend tegen de vergunning voor een vlakglasfabriek in Lommel net over de grens bij Luijksgestel. Dit om extra stikstofdepositie op de Natura2000-gebieden Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux te voorkomen.

Nieuwe reacties

LTO voert spoedoverleg met landbouwminister Adema/ Waarschuwing John Spithoven

[quote]LTO Nederland voert komende week spoedoverleg met landbouwminister Piet Adema. Dat is de uitkomst van 'indringend contact' met minister-president Mark Rutte, diverse ministers en de top van het ministerie van LNV dat LTO naar eigen zeggen de afgelopen dagen had.[/quote] Bovenstaand bericht bereikte mij vanavond. De spanningen lopen tot het kookpunt. Maar ik wil elke belangenbehartiger waarschuwen om op dit moment niet met dit kabinet in gesprek te gaan. Ik zal hieronder op een transpartante en open manier uitleggen waarom ik deze waarschuwing doe. Het grootste knelpunt is op dit moment het verlies van derogatie met als gevolg een als maar meer en meer ontwrichtende mest markt. Als tweede de uitrol van het NPLG middels de internetconsultatie en de stappen die provincies zetten. Over dit laatste zeg ik nu niets. SSC komt voor een ieder met een uitleg wat de gevolgen zijn. Maar dan het eerste punt, het verlies van de derogatie. Mijn dringende advies, dit kabinet heeft bewust en willens en wetens de huidige chaos veroorzaakt. De handreiking deze week zal daarom de rechtspositie van alle leden van de belangenbehartiging en daarmee alle boeren schaden. Waarom? dat wordt in de volgende uitspraak uit Oostenrijk duidelijk. https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=212343&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1 De nitraatrichtlijn heeft tot doel de nitraten uit agrarische bronnen in wateren (grond en oppervlakte) onder de drinkwaternorm te brengen en vervolgens zorg te dragen dat er geen verslechtering op treedt. Deze norm is de 50 mg per liter. In bovenstaande uitspraak blijkt dat de nitraatrichtlijn onder het Unierecht valt en daarmee ook onder het Verdrag van Aarhus. Het verdrag van Aarhus, uit 1998, regelt voor een ieder inzage, inspraak en rechtsgang over emissie gegevens. Nederland heeft een landenrapportage, een actie programma en een addendum bij de EU commissie ingediend. Op basis van die aangeleverde gegevens (onder verantwoordelijkheid van het Nederlandse kabinet), die voort vloeien als een verplichting van de Nitraatrichtlijn, heeft de EU commissie een besluit genomen over de derogatie van 2022 tot en met 2026. De EU commissie heeft dit met lidstaat Nederland gecommuniceerd middels de Derogatie beschikking. Vervolgens heeft het Nederlandse kabinet de derogatie beschikking via diverse uitvoeringsbesluiten onder gebracht in de Meststoffenwet. De minister heeft met deze handelswijze in strijd gehandeld met het verdrag van Aarhus. Elke ingezetene is het recht ontnomen op inzage, zienswijze en rechtsgang bij de landenrapportage, het actieprogramma, het addendum en de wijziging uitvoeringsbesluit Meststoffenwet . Als belangenbehartiging, hun leden en niet georganiseerden stilzwijgend bovenstaande dwaling accepteren , zullen zij hun recht op herziening verspelen. De minister en dit kabinet hebben de derogatie beschikking geaccepteerd en kunnen hier niet van afwijken. Daarom zullen zij ook niets in deze kunnen betekenen voor de boeren Maar belangenbehartiging, hun leden en niet georganiseerden kunnen wel wat doen. Dien komende maandag een herzieningsverzoek in met als motivatie in ieder geval het respecteren van het Unieverdrag en het verdrag van Aarhus. Mocht er behoefte wezen om inhoudelijke zaken op te voeren in het herzieningsverzoek, dan verwijs ik een ieder naar het beslisdocument van de EU commissie. In bovenstaande link (pre justitieel advies Oostenrijk) staat hoe een herzieningsverzoek gaat. Het is een hele lap tekst, ik heb op een zo transparant mogelijke manier geprobeerd uit te leggen wat de gevolgen zijn van een dealtje sluiten met dit kabinet, u accepteert stilzwijgend de gevolgen van het ontzeggen van het recht op inspraak, inzage en rechtsgang.

Nieuwe reacties

Opening onderzoekscentrum sensoren voor meten stalemissies melkvee

Persbericht Op 8 december aanstaande wordt het landelijk onderzoekscentrum voor het meten van stalemissies met sensoren geopend. De onderzoekslocaties voor melkvee, varkens en pluimvee hebben als doel continue (sensor)meetsystemen in de praktijk te beproeven en waar mogelijk met de fabrikanten door te ontwikkelen.. De ontwikkeling van dit soort continue (sensor)meetsystemen is een belangrijke stap om het beleid te verschuiven van maatregel-gestuurd naar doel-gestuurd. Bij de opening zullen onder andere Jan-Kees Goet, Secretaris-Generaal van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), Harold Zoet, gedeputeerde van Provincie Gelderland en John Koeleman, voorzitter van Vruchtbare Kringloop Oost (VK Oost), de nieuwe meetsystemen officieel activeren. De nieuwe onderzoekslocatie voor melkvee wordt ingericht op Agro-innovatiecentrum De Marke. Zowel de veehouderijsector als Nederlandse overheden streven naar een verschuiving van vergunningenbeleid op basis van maatregelen en vaste emissiefactoren, naar beleid dat emissiedoelen op bedrijfsniveau voorschrijft. Voor de realisatie van zo'n verschuiving moeten veehouders nauwkeurig inzicht krijgen in de uitstoot. Wageningen Livestock Research richt daarom drie landelijke onderzoekslocaties in: één voor melkvee op De Marke, één voor varkens bij De Hoeve Innovatie in Valkenswaard en één voor pluimvee bij pluimveehouder Verbeek in Woudenberg. De sensoronderzoekscentra worden gefinancierd vanuit het Ministerie van LNV. De onderzoekslocatie voor melkvee zal zich vestigen op Agro-innovatiecentrum De Marke van Wageningen University & Research. Op deze locatie staat het monitoren van de nutriëntenkringloop van melkvee al 30 jaar centraal. “Daarnaast zijn wij al vijf jaar bezig met het doorlopend meten van de emissies in onze stal. Vanaf december zullen wij ons hier ook gaan richten op het beproeven van nieuwe en verbeterde meetsystemen met sensoren,” aldus Fleur Brinke, manager van Agro-innovatiecentrum De Marke. De nieuwe meetsystemen zullen op 8 december 2023 officieel in werking worden gesteld door Jan-Kees Goet, Secretaris-Generaal van het ministerie van LNV. Daarnaast zullen Harold Zoet, gedeputeerde van Provincie Gelderland en John Koeleman, voorzitter van VK Oost hun visie over het belang van doelsturing en continu meten delen. De ochtend wordt afgesloten met een rondleiding en toelichting door verschillende (meet-)experts op het terrein van stalemissies, waarbij zij de nieuwste meetapparatuur en -methoden presenteren.

Nieuwe reacties

‘Stappenplan stikstof bespaart 33 miljard en haalt alle milieudoelen’

Het stikstofbeleid kan duurzamer, eerlijker, eenvoudiger, beter handhaafbaar én goedkoper. Een slimme overgang naar een duurzame veeteelt hoeft de overheid in 10 jaar slechts 4 miljard euro te kosten. Dat is maar liefst 33 miljard minder dan de uitgetrokken miljarden voor het stikstofbeleid (24,3 miljard) en de beoogde 12,7 miljard voor het Landbouwakkoord. De boeren krijgen een hogere prijs voor hun producten en er wordt in 10 jaar 24 miljard euro uitgetrokken voor transitiekosten. Een gemiddeld gezin zal 250-400 euro per jaar meer kwijt zijn aan duurzaam/biologisch vlees, zuivel en eieren. Dat berekent Johan Sliggers (voormalig themacoördinator verzuring bij het ministerie van Milieu) in het volgende Tijdschrift Milieu van VVM Netwerk voor Milieuprofessionals, dat op 15 juni verschijnt. Sliggers geeft in een stappenplan aan welke stappen er nodig zijn, wanneer de betrokken partijen die zouden moeten nemen en wat de kosten en baten zijn voor de overheid, boeren en consument. Stap 1: ‘Nederland van het slot halen’ door te erkennen dat stikstofdepositie vooral een ammoniakprobleem is. Sinds 2000 daalt de ammoniakemissie niet of nauwelijks meer, waar de emissie van stikstofoxiden daarentegen een strak dalende lijn vertoont. Dit schept voldoende ruimte voor o.a. de bouw. Stap 2: Verlaat het complexe beleid dat stuurt op kritische depositiewaarden en modelberekeningen van emissie en depositie. Stap 3: Voer een generieke Veedichtheidsnorm (grootvee-eenheid GVE/ha) in van 1-1,5 GVE/ha. Niet meer beesten dan je land hebt om het grootste deel van het veevoer te verbouwen en mest kwijt te raken. Stap 4: Ontwikkel een keurmerk duurzame veeteelt. Hierbij zijn bestaande keurmerken en initiatieven bruikbaar, zoals On the way to PlanetProof, het EU-keurmerk biologisch, pink-/goldlabel e.d. Stap 5: Hou het btw-tarief op duurzaam vlees, zuivel en eieren laag en gebruik het hoge btw-tarief voor ‘gangbare’ producten. Deze btw-differentiatie zorgt ervoor dat duurzaam vlees, zuivel en eieren goedkoper worden dan de nu gangbare varianten. Volgens Sliggers is een systematische aanpak van de intensieve veeteelt te verkiezen boven het uitkopen van boeren, wat een extreem duur ‘geitenpad’ is. Een overgang naar duurzaam/biologisch boeren pakt juist vele problemen tegelijk aan. Naast bescherming van de natuur tegen stikstof, dalen de klimaatemissies, neemt de biodiversiteit (akkerranden) toe, dalen de fosfaat- en nitraatgehaltes in sloten en grondwater en neemt het dierenwelzijn toe. “Kortom: hoe eerder we beginnen, hoe sneller er een hele trits problemen wordt opgelost,” zegt Sliggers. Bron: https://www.vvm.info/stappenplan-stikstof-johan-sliggers-milieu-2023-3?utm_source=VVMpb

Nieuwe reacties

Column: Waarom hebben mannen tepels?

Door Piet Hermus, Wat is dat nou voor rare vraag? Hoewel, is die vraag wel zo gek? Waarom hebben wij mannen ze eigenlijk? Wij hebben ze niet nodig. Mannen zijn toch het sterke geslacht? Zou het? De man is biologisch evolutionair gezien de afgeleide van de vrouw en is hiermee eigenlijk het zwakke geslacht. Wij mannen missen een staartje in het chromosoom, XY in plaats van XX. Vrouwen kunnen kinderen baren. Als ik ons zie, dan weet ik het antwoord deels; Mannen zijn eigenlijk gemankeerde vrouwen. Waar wil ik naar toe met mijn verhaal? Mij valt op dat mannen gemiddeld genomen zich meer misdragen, gewone mannen, maar ook leiders. Kijk naar de criminaliteitscijfers. Wie voeren er oorlog? Wie zijn er doorgaans hooligan? Wat een geld kost dat allemaal. Dan het hebben van zorg. Vrouwen hebben een andere manier van zorg hebben dan mannen. Vrouwen gaan voor echte zorg, zoals voor hun gezin en omgeving, mannen meer voor hun eigen gewin, hun bling-bling, zoals trekkers, tanks, auto’s. Het ego van mannen is nogal groter. Al die mannen, die opper-apen, overal in besturen, van overheden, bedrijven, landbouworganisaties, milieuorganisaties! Al die macho's en mindere macho’s. Al die ego’s, moedwillig voor onrust zorgend, zoals bij dat landbouwakkoord en vervolgens weghollen. Waarom kozen mensen Caroline? Ze kozen een mens, een zorgzame moeder, die haar zwaktes toonde, gewoon sprak, geen kil iemand. Geen mannetjes met hun maniertjes en ego, zoals eerder het geval was, die brengen de oplossing niet, de vrede niet. Opper-apen bij Greenpeace, Milieudefensie, Shell, Tesla, in politieke partijen, boerenoptoerleiders, al die boerenmessiassen ineens de laatste jaren. Al die Trumps, Poetins, Palmens, Samsommen, Baudets, Olffen, van Meijerens, Koffemannen, Thijssens, De Grooten, Musken, Vollenbroeken, Vogelaars, Polsen, Klavers, Ruttes, Van den Oevers, van Maanens, Verdaasdonken, Van den Houtens en vele andere mannetjes. Dat soort ego’s is hooguit empathisch en zorgzaam voor de eigen groep, maken zichzelf tot hogepriester en anderen tot schuldigen. Ik word cynisch van die maatschappelijke macho’s met hun maniertjes. 8 jaar gelden liep ik mee met een klimaatmars van Urgenda, een organisatie met een kern sterke vrouwen, moeders met zorg destijds, omringd door mannen die het snapten. Bij Caroline denk ik iets soortgelijks te zien met een kern sterke vrouwen. Uiteraard zijn dat ook geen heiligen, maar godzijdank missen ze wel die mannetjesmaniertjes. Dus stel ik me soms de vraag; 'Waarom hebben mannen tepels?’ Wat doe je ermee? Piet Hermus, akkerbouwer, Zevenbergschen Hoek

Nieuwe reacties

Lelystad Airport heeft meer stikstofrechten gekocht dan nodig en geeft deel terug

Bij de aankoop van drie boerderijen in Gelderland heeft Lelystad Airport meer stikstofrechten verworven dan dat het zelf nodig heeft voor de eerste uitbreidingsfase. Die rechten wil de luchthaven daarom weer teruggeven aan agrarische bedrijven zoals PAS-melders. Dat zei algemeen-directeur Jan Eerkens van Lelystad Airport donderdag tijdens een bijeenkomst in de nieuwe terminal van het vliegveld. Daar werd de aftrap gegeven voor het jubileumjaar, omdat de luchthaven dit jaar 50 jaar bestaat. Eerkens bevestigde daarbij dat hij de overtollige stikstofruimte wil aanbieden aan agrarische bedrijven in Flevoland en Gelderland, die sinds 2019 in onzekerheid verkeren over hun uitstoot. Dat jaar vernietigde de Raad van State de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), waarmee eerdere kabinetten de uitstoot op termijn pas wilden compenseren. Natuurvergunning De aankoop van de boerderijen ligt gevoelig. De Tweede Kamer wil dat de koop ongedaan wordt gemaakt, de provincie Gelderland wil niet dat Gelderse boerderijen een probleem bij de buurprovincie oplost terwijl er binnen de eigen grenzen ook een stikstofprobleem is. Met de opkoop van de stikstofrechten hoopt Lelystad Airport te hebben voldaan aan de voorwaarde om een natuurvergunning te kunnen aanvragen. Directeur Eerkens en eigenaar Luuk van Hooijdonk van vliegbedrijf Wings over Holland zeiden beiden dat er snel duidelijkheid moet komen of Lelystad opengaat voor vakantievluchten. “We staan als bedrijf maar ook als luchthaven op een T-splitsing. We kunnen niet linksaf, we kunnen niet rechtsaf, we weten niet wat er gaat gebeuren. Diep in mijn hart hoop ik dat de grote luchtvaart niet komt, maar als die er komt weet ik het liever vandaag dan morgen,” aldus Van Hooijdonk.

Nieuwe reacties

'De troefkaart van de melkveehouderij'

Door ERWIN WUNNEKINK, De bestuurlijke drukte rondom het Landbouwakkoord is begonnen en namens LTO Melkveehouderij mag ik aan de sectortafel plaatsnemen. Om te proberen tot een akkoord te komen om problemen die 'we' met elkaar hebben op te lossen. Nu zal het niemand zijn ontgaan dat we het een en ander hebben op te lossen. Interessant aan zo'n tafel is dat je met heel veel verschillende partijen zit. En iedereen kijkt met zijn of haar eigen werkelijkheid naar een probleem. Toen ik na afloop naar huis reed, schoot me een citaat van Godfried Bomans door het hoofd: 'De geschiedenis is het heden, gezien door de toekomst'. Kortom, ergens in de komende jaren kijken we terug op deze periode. Wellicht schudt men dan het hoofd over het bestuurlijke gepruts van de jaren twintig. Of kijkt men juist met bewondering terug op de keuzes die we hebben gemaakt. Ik ben eigenlijk heel benieuwd naar de toekomst. Want waar bijvoorbeeld akkerbouw de kaarten goed heeft liggen voor de eiwittransitie, staat melkveehouderij supergoed voorgesorteerd op actuele thema's zoals bodem, water, biodiversiteit en klimaat. Want dé kaart van de melkveehouderij is (blijvend) grasland. Het houdt water vast, neemt een groot deel van het jaar nutriënten op en er spoelt relatief weinig van uit. Het levert daarmee een bijdrage aan de waterkwaliteit. Het levert voeding voor grazers, weidevogels en planten en zorgt voor het bodemleven. Daarmee levert het een bijdrage aan biodiversiteit. Grasland bouwt organische stof op en legt daarmee koolstof vast. De bijdrage aan het klimaat is daarmee een derde belangrijke factor. Niet voor niets is blijvend grasland Europees beschermd en een basisvoorwaarde in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. En elk voordeel heeft zijn nadeel. Gras is totaal niet geschikt voor menselijke consumptie. En dan komt de koe in beeld. Want al eeuwenlang is Nederland goed in staat dat gras te benutten door er melk van te maken. Niet voor niets begon export van melk al in de veertiende eeuw. Welk probleem moeten we dan oplossen? Hoe we de maatschappelijke waarde die de melkveehouderij toevoegt omzetten naar een verdienmodel. Want het verdienmodel voor de bijdrage aan 'nooit meer honger' verschuift naar waardering voor 'hoogwaardig eten en hoogwaardig groen'.

Nieuwe reacties

Mijn perspectief brief......

Iedereen wordt gevraagd om een perspectief brief te schrijven of te kletsen over een landbouw akkoord.....maar mij word niets gevraagd 😁😁😁 Dus dring ik mij hier maar op met mijn visie op het perspectief.... We beginnen maar om de huidige situatie in kaart te brengen. En omdat stikstof nu eenmaal de stok is die ons regeert, is dat ook mijn vertrekpunt. Volgens de geleerden spoelt stikstof uit, spoelt stikstof af en daalt stikstof neer in de natuur. Eerst de huidige uitscheiding maar in kaart brengen. Zie afbeelding. Dit komt cbs mineralen stromen Eerste rij: totale stikstof uitscheiding Tweede rij: weidemest Derde rij : alle stalmest Alles uitgedrukt in stikstof Er is volgens cbs 1.8 miljoen ha landbouwgrond en is er een stikstof uitscheiding van 471 miljoen kg. Dat is 261 kg N per ha...... Nu de situatie vanaf 2026, verlies derogatie en 42 % areaal nutriënten verontreinigde gebieden, geeft de volgende rekensom. (170 x 58)+(136x42)/1000= 155 kg per ha De gemiddelde plaatsingsruimte per ha wordt dus 155 kg N per ha Dus er is een gat te dichten tussen 261 en 155 190 miljoen kg bij de gewenste grondgebonden veehouderij (geen mineralen concentraat als kunstmest vervangers bijv) 40 % krimp En als het areaal de komende jaren nog eens krimpt met een aantal honderd duizenden ha dan wordt dit percentage nog iets hoger. Een perspectief brief, een landbouw akkoord......gaat me niet lukken 🙃

Nieuwe reacties

Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen

kreeg onderstaand artikel via LinkedIn Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen Arend Clahsen In het kort Plan betekent dat een boer grond eerst aan de overheid moet aanbieden als daar een claim op rust. De potentiële ingreep is onderschat omdat lagere overheden en media dachten dat het om een stikstofmaatregel ging. Juristen en LTO waarschuwen dat de waarde van boerengrond en de rechtszekerheid onder druk komen te staan. Het Rijk onderzoekt een verregaande stap om de zeggenschap over boerengrond in Nederland te vergroten. Met een eerste recht op koop als een boer akkers of weilanden wil verkopen, wil de Rijksoverheid andere boeren, speculanten en derden de loef af kunnen steken. Met een voorkeursrecht op agrarische grond krijgt het Rijk veel meer invloed op de inrichting van het landelijk gebied. Juristen en LTO Nederland waarschuwen voor potentieel grote gevolgen. Zo kan de grond in waarde dalen als boeren worden beperkt in hun verkoopmogelijkheden. Het plan dreigt het wantrouwen tussen boeren en Den Haag verder te vergroten. Niet in de laatste plaats omdat het voorgestelde instrument opduikt in een pakket met kabinetsmaatregelen uit november om de stikstofcrisis aan te pakken. Op het platteland leeft al het gevoel dat de stikstofkwestie misbruikt wordt om andere doelen te verwezenlijken. Vorig jaar reageerden boeren bijvoorbeeld furieus toen tijdens de boerenprotesten een kaart uitlekte waarop de bouw van 25.000 woningen in het boerendorp Stroe was geprojecteerd. De provincie ontkende snel dat het om een concreet plan ging, maar in de beeldvorming was het kwaad was al geschied. Eerste recht op koop Tot nu toe is de alinea in het pakket uit november over het voorkeursrecht door media en lagere overheden gelezen als een eerste recht op koop van stikstofrechten zodra een boer stopt. Maar dat is niet het geval. De tekst slaat namelijk op de grond zelf: 'Daarnaast verkent het kabinet de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie. Dit biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid om te sturen op het gebruik van de agrarische grond, geeft aan de voorkant regie in gebiedsprocessen en over keuzes in het landelijk gebied, bijvoorbeeld ten aanzien van extensivering, en biedt de mogelijkheid om speculatie tegen te gaan.' De hamvraag is waarom het Rijk en stikstofminister Christianne van der Wal het instrument aan de gereedschapskist willen toevoegen. Er bestaat namelijk al een Wet voorkeursrecht gemeenten - die in de praktijk niet door het Rijk zelf wordt gebruikt - waarmee overheden een eerste recht op koop kunnen uitoefenen als boerengrond een niet-agrarische bestemming krijgt zoals een woonwijk of een bedrijventerrein. Nadere informatie volgt pas als de maatregel verder is uitgewerkt. Volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zal dat voor 1 april gebeuren. Het ministerie bevestigt in een korte reactie dat inderdaad een uitbreiding van het voorkeursrecht wordt onderzocht. 'Voor gronden die een niet-agrarische functie hebben of krijgen, bestaat de mogelijkheid van een voorkeursrecht al op grond van de Wet voorkeursrecht gemeenten. Het kabinet verkent de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie.' Dat zou een majeure uitbreiding betekenen van de mogelijkheden voor de overheid om in te grijpen op de eigendomssituatie en de verhandelbaarheid van grond in landelijk gebied. Het ministerie gaf geen concreet antwoord op vragen van het FD waarom de maatregel opdook in het document met stikstofmaatregelen uit november. In het verleden is het voorkeursrecht veelal door gemeenten gebruikt bij de voorbereiding van bouwplannen, zoals bij grote woningbouwlocaties in de jaren tachtig en negentig. Meer recent claimde de gemeente Zeewolde in Flevoland met de wet alvast boerengrond voor het datacenter van Meta dat uiteindelijk niet doorging. Het recht op eerste koop voorkomt dat speculanten snel weilanden opkopen, vooruitlopend op de waardestijging bij wijziging naar bouwgrond. Maar dat speculatieargument vervalt bij omvorming naar minder intensief agrarisch gebruik of natuur. De economische waarde daalt dan. 'Vergaand en onwenselijk' LTO Nederland noemt het voorstel zeer vergaand en onwenselijk. 'Het is de vraag of de overheid dit alleen wil inzetten voor stikstof, of voor natuurherstel of ook voor bijvoorbeeld klimaat en het bodem- en waterbeleid', zo laat een woordvoerder weten. Daarnaast vreest de organisatie voor waardedalingen van agrarische grond als de overheid prijsbepalend wordt en niemand anders kan meebieden. 'Bij woningbouw zien we al dat het voorkeursrecht een prijsdrukkend effect heeft. Maar dan is dat nog altijd boven de landbouwwaarde. Bij het omzetten naar natuur zou een nog sterker prijsdrukkend effect kunnen optreden, omdat de grond dan veel minder waard wordt.' 'We onderzoeken nog welke juridische consequenties hieraan vastzitten', aldus de LTO-woordvoerder. 'Belangrijk daarbij is dat de rechtsbescherming voor de agrarische ondernemers intact blijft.' 'Geen wildwest-taferelen in handel stikstofruimte' In het najaar ontstond ophef nadat Rijkswaterstaat en Schiphol tientallen boeren had uitgekocht om ruimte te maken voor vliegverkeer en wegenprojecten. Allerlei partijen die ruimte proberen te kopen, zou tot wildwesttaferelen in de handel in stikstofrechten leiden. Navraag bij stikstofmakelaars en projectontwikkelaars leert dat dit niet op grote schaal speelt. Vooral de overheid zelf roert zich als externe partij, via het agentschap Rijkswaterstaat en staatsdeelneming Schiphol. 'De handel is vooral van landbouw naar landbouw, van groen naar groen zoals we dat noemen, en incidenteel doet iemand van buiten navraag', stelt Frans Evers, makelaar in productierechten. Ook Dick Waiboer van Klaver Agrarisch Vastgoed ziet dergelijke taferelen niet. 'En het Rijk kan speculatie eenvoudig een halt toeroepen door een schot te zetten tussen de handel in ammoniak (landbouw, red.) en de rechten voor stikstofoxiden en -dioxiden (vervoer en industrie, red.).' Dan zouden partijen van buiten niet langer gebruik kunnen maken van de stikstofruimte van boeren. Verbazing bij juristen Juristen verbazen zich erover dat het voorkeursrecht als een duveltje uit een doosje naar buiten komt. Het is volgens hen ten eerste niet duidelijk wat de overheid precies met het eerste recht tot koop wil bereiken. Ten tweede valt het juristen op dat niet eens meer sprake hoeft te zijn van een voorziene bestemmingsplanwijziging om het recht op eerste koop in te roepen. Ten slotte doet het voorkeursrecht in hun ogen op korte termijn weinig om de stikstofcrisis op te lossen. 'Het voorkeursrecht is van oudsher gericht op onroerend goed zoals grond en gebouwen', zegt Ferdinand Hoogewoud, grondzakenadviseur en jurist bij advies- en ingenieursbedrijf Arcadis. 'De stikstofruimte kan als een zogeheten roerend goed worden benaderd en hangt aan de milieuvergunning van het boerenbedrijf.' Ook als de grond en de opstallen worden geclaimd en uiteindelijk gekocht, betekent dat niet automatisch dat de stikstofruimte ook naar de overheid gaat. Tenzij de wet wordt aangepast voor roerende zaken. Maar dat zou volgens Hoogewoud 'gelegenheidswetgeving' zijn, die later onbedoelde gevolgen zou kunnen hebben. En dan nog blijft het voorkeursrecht passief omdat de overheid afhankelijk is tot het moment dat een boer wil verkopen. Terwijl de stikstofcrisis nu actie vereist. Voor stikstofreductie op korte termijn is het uitkopen en eventueel onteigenen van zogeheten piekbelasters veel gerichter. 'Onteigenen is actief. Als het nu nodig is, pak je het af', zegt Jacques Sluysmans, advocaat bij van Van der Feltz advocaten en hoogleraar Onteigeningsrecht in Nijmegen. Gebrek aan details Daarnaast is het gebrek aan details een zorg. 'Men probeert alles uit de kast te halen voor de stikstofcrisis, maar in potentie is dit verstrekkend', waarschuwt advocaat bestuursrecht Alexandra Danopoulos van advocatenkantoor Ploum. 'En er wordt niets over uitgelegd. Mij is niet duidelijk wat het Rijk wil bereiken door die grond te kopen. Vinden er na de koop nog agrarische activiteiten plaats of is het om een andere ontwikkeling mogelijk te maken? Komt er iets over duurzame energieopwekking te staan, of over woningbouw? Wat zijn de mogelijkheden om bezwaar te maken? Welke redenen kunnen er worden aangevoerd? Ik ben heel benieuwd naar de rechtsbescherming.' De inzet is dat het voorkeursrecht op 1 april 2024 in de nieuwe Omgevingswet wordt opgenomen, blijkt uit antwoorden op Kamervragen. 'Het is van belang dit proces in de gaten te houden', aldus Danopoulos. 'Het voorkeursrecht is een ingrijpend instrument dat een beperking inhoudt op het gebruik van de grond. Als dat recht wordt uitgebreid is het per definitie belangrijk dat dit transparant gebeurt en dat er gelobbyd kan worden.' Volgens LTO Nederland kan de uitbreiding van het voorkeursrecht boeren belemmeren in hun vrije keuze om door te gaan of te stoppen. 'Er bestaat een risico dat als het voorkeursrecht heel lang op een gebied blijft liggen, en beperkingen voor boeren steeds groter worden, er in theorie niet verkocht hoeft te worden, maar in de praktijk er bijna geen andere keus meer is.'

Nieuwe reacties

Stikstofclaim sommeert minister om Aerius-model 'on hold' te zetten

Stikstofclaim (SSC) heeft vandaag, 23 december 2022, namens haar aangeslotenen, de minister van Natuur en Stikstof, mevrouw van der Wal gesommeerd om het Aerius model voor vergunningverlening buiten werking te stellen. SSC heeft de minister daar tot en met 31 december 2022 de tijd voor gegeven. Gaat de minister niet in op de sommatie van SSC voor of op de gestelde datum, dan zal zij de voorzieningenrechter middels een kort geding met een spoedeisend karakter verzoeken onder moverende redenen het Aerius model voor vergunning verlening op te schorten tot het moment dat uit deze berekening een uitkomst komt die elke redelijke wetenschappelijke twijfel wegneemt of een project middels stikstofdepositie significante gevolgen kan hebben voor de betreffende natuurgebieden. SSC doet deze sommatie namens haar aangeslotenen en in het bijzonder namens een PAS-melder die door onrechtmatig overheidshandelen en buiten zijn schuld een last onder dwangsom opgelegd heeft gekregen. SSC heeft haar sommatie onderbouwd met een aantal moverende argumenten. Allereerst vermeldt TNO op 26 april van dit jaar in een vertrouwelijke notitie dat Aerius pas een redelijke betrouwbare berekening kan reproduceren bij een grens tussen de 1 en 10 mol/ha/jaar, terwijl er nu een niet wetenschappelijke, maar computermodelmatige grens is gesteld van 0.005 mol. Daardoor is de uitkomst van een reken exercitie van het Aerius model voor vergunning verlening geen benadering van de realiteit. Toch wordt een aangeslotene van SSC last onder dwangsom opgelegd terwijl de uitkomst van de Aerius berekening behorende bij zijn activiteiten buiten de wetenschappelijke betrouwbaarheid ligt vastgesteld door TNO. Vervolgens haalt SSC het rapport van de commissie Hordijk aan, ‘Meer meten, robuuster meten’. Daarin stelt de commissie dat het Aerius model niet doelgeschikt is voor vergunningverlening. Als derde argument haalt SSC de technische briefing van het RIVM aan, dat voor de vaste kamercommissie landbouw gehouden is op 3 november jl. Daar concludeert ook het RIVM dat het Aerius model niet geschikt is voor vergunning verlening. Als vierde argument verwijst SSC naar antwoorden op Kamervragen van 6 september 21. Daar geeft de minister aan dat depositie buiten de 1 km van de bron niet meer te herleiden is aan dezelfde bron. En deze constatering staat haaks op de huidige rekenafstand waar het Aerius model nu mee rekent, namelijk 25 km. En als laatste argument verwijst SSC naar een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU van 10 november 22 . Dit arrest vermeldt dat bij een passende beoordeling voor een project elke redelijke wetenschappelijke twijfel over de gevolgen van het bewuste project weg genomen dient te worden. Gelet op het bovenstaande is bij het Aerius model daar geen sprake van. Daarnaast heeft de publicatie van een internationaal onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature geconstateerd dat ammoniak lucht concentraties voor een veel groter aandeel bestaan uit emissies van verbrandingsprocessen dan dat er nu bij de validatie van het Aerius model worden mee genomen. Daardoor zijn de uitkomsten van een Aerius berekening nog onbetrouwbaarder geworden, dan hierboven omschreven. Gelet op bovenstaande en in combinatie met het opleggen van een last onder dwangsom bij een PAS melder met als argument dat de uitkomst van een Aerius berekening van zijn project in strijd is met artikel 6 lid 3 van de habitatrichtlijn en artikel 2.7 van de Wnb , heeft SSC de sommatie verzonden. SSC vertrouwt er op dat de minister van Stikstof en Natuur voor of op 31 december 22 de juiste beslissing neemt.

Nieuwe reacties

Frans Z.

Topics
0
Reacties
0
Volgers

Over mij

Woonplaats: Engelen
Leeftijd: 64jr
Laatst online: 1u geleden

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering