Doorbraak of een list?

Deze week hebben sector partijen voor het eerst gezamenlijk overleg gehad met gespreksleider Remkes over het stikstof dossier. Aan dat gesprek zaten vooraf voorwaarden verbonden. De kdw van tafel was er daar 1 van . Naar nu (achteraf)blijkt is er aan de voorwaarden niet voldaan. In een gezamenlijk statement valt op te maken dat er toch enige toenadering vanuit het kabinet Rutte lijkt te komen. Maar is dat zo? Ik zal het proberen uit te leggen. Het kabinet wil kijken naar een andere berekeningswijze van de kritische depositie waarde (KDW) Deze waarde is vastgesteld naar aanleiding van onderzoek op laboratorium niveau bij welke stikstof gift een habitat type nadelige zou kunnen ondervinden. Wederom een sur realistische benadering. De KDW, een grenswaarde , waarbij een habitat type nadelige gevolgen zou kunnen ondervinden, is voor sommige habitat type zo laag vast gesteld, dat de depositie bijdragen vanuit het buitenland (NOx) al zorgen voor een overschrijding. Doelen van 2030 uit het regeerakkoord zijn daarom ook nooit te halen. En daar is een list voor bedacht. In de technische briefing 16 juni 22 van PBL en RIVM is daarover gesproken. Men heeft het daar over de KDW-T. Wat is het voorstel? Men stelt voor om de KDW, daar waar deze voor een habitat type onder de 1000 mol per ha zit, op te hogen tot 1000 mol, zeg maar 14 kg N per ha. En dat tegen het licht van een achtergrond depositie van 22 kg N per ha en een veehouderij aandeel daarin van rond de 10 kg N per ha. En laat nu net toevallig de kabinet doelstelling 74 % depositie reductie wezen. Of te wel het verschil tussen de achtergrond depositie en de KDW-T. Dus met een andere berekeningswijze, lees de KDW-T, worden de doelen in 2030 gehaald. Waarom deze tussen stap? Men verwacht dat de NOx depositie vanuit het buitenland door de NEC richtlijn fors gaat dalen . (verwachting 🤪) En dan is nog iets opvallends. In een rapportage okt 21 schrijft het RIVM in opdracht van het kabinet dat de vergunning verlening makkelijker kan als de achtergrond depositie onder de KDW zit. Men gaat er vanuit dat er in die situatie geen passende beoordeling (lees Aerius berekening) meer gedaan hoeft te worden. Dus de list waar sector partijen NIET in moeten trappen, is de zogenaamde toenadering van de heer Rutte met tassen draagster v d Wal. Want Rutte heeft maar 1 moto!!! Des te meer veehouders er verdwijnen des te eerder gaat de BV Nederland weer draaien. Overigens zegt Rutte ook steeds tegen sector partijen " Ik kan de KDW niet uit de wet halen, want die heb ik nodig bij de vergunning verlening. Niemand snapt waarom hij dat zegt, tenzij je zijn agenda begrijpt.

Nieuwe reacties

Column Nico van Straalen - Ik wens minister Van der Wal en de heer Remkes veel sterkte bij deze puzzel

Stikstof Valt er als wetenschapper nog iets te zeggen over stikstof, te midden van het gekrakeel dat opsteeg na de bekendmaking van de kabinetsplannen? Jawel: jaren geleden is dat al gezegd. Ik zat toen in de Technische Commissie Bodembescherming en mijn collega Frans de Haan, hoogleraar Bodemkunde van Wageningen Universiteit, formuleerde het ongeveer zo: „We moeten snel praten over geleidelijke vermindering van de veestapel, anders krijgen we straks een koude sanering.” Ik praat over 40 jaar geleden. nico van straalen Je kon van mijlenver zien aankomen dat het fout zou gaan met al die mest in Nederland. We importeren grote hoeveelheden fosfaat en stikstof met de grondstoffen voor veevoer, vooral soja. Bovendien halen we in chemische fabrieken op zeer grote schaal stikstof uit de lucht en maken daar kunstmest-stikstof van. Het vlees van de varkens en koeien exporteren we, maar het afval blijft hier, met desastreuze gevolgen voor de natuur. Grondstoffen die normaal goed zijn voor de bodemvruchtbaarheid komen in zulke grote hoeveelheden in de bodem terecht dat ze negatieve effecten gaan hebben: teveel fosfaat, teveel ammonium en teveel nitraat. Onze commissie kreeg indertijd een vraag van het Ministerie. Zou het mogelijk zijn om mest te exporteren met behulp van mammoettankers? Die brengen olie naar Europa maar varen vaak terug met alleen ballastwater. Stel dat je ze vol zou gooien met mest om dat vervolgens te exporteren naar Saoedi-Arabië, waar ze wel wat mest kunnen gebruiken met hun arme zandgronden. Zij de mest, wij de olie, het leek een goede deal. Maar het liep stuk op het transport van mest naar de olieterminals in Rotterdam. Hoe ga je dat organiseren? Er is geen mestpijpleiding. Met de trekker en de giertank schiet het niet op. Dus het is er niet van gekomen, maar ik vond het een mooie vraag. Onze discussie indertijd geeft in ieder geval duidelijk aan waar het om draait: we moeten kijken naar de stroom van meststoffen zoals stikstof en fosfaat door Nederland en zorgen dat we die stromen veranderen. De huidige nadruk op emissiebeperking is een oplossing aan het einde van de pijp. Je moet aan de voorkant gaan zitten, bijvoorbeeld door importheffingen op soja voor veevoederproductie en beperking van de industriële stikstoffixatie. Daarmee verminder je de toevoer van voedingsstoffen naar de landbouw. Het gevolg is dat de productie lager wordt, want zonder krachtvoer kunnen koeien minder melk produceren en je kunt minder koeien per hectare houden. Er is meer ruimte nodig voor stikstofbindende gewassen waardoor de bodemvruchtbaarheid op een natuurlijke manier gegarandeerd wordt. De landbouw wordt minder efficiënt, maar dat is ook wat je wilt. Het punt is dat je dat moet compenseren door gerichte steun aan de boeren. Uiteraard is dit allemaal erg simpel gedacht en niet een, twee, drie uit te voeren. Achter de agrarische bedrijven staan gezinnen die hun brood verdienen aan melkveehouderij en akkerbouw. De agrariërs zijn bovendien de bewakers van de typisch Hollandse landschappen. De systeemverandering moet er niet toe leiden dat we de boeren uitkopen en de weilanden volbouwen met industrieterreinen. Dan raken we van de regen in de drup. De moderne landbouw heeft juist meer grond nodig. De verandering van het landbouwsysteem moet met en door de boeren gedaan worden. Door het huidige gekrakeel dreigen de boeren in de armen gedreven te worden van de populistische partijen ter rechterzijde die niks anders doen dan het wantrouwen in de overheid oppompen maar totaal geen oplossing hebben voor de problemen. De milieubeweging is veel meer de natuurlijke compagnon van het platteland. De landbouw moet bijgebogen worden in de richting van zorg voor milieu, natuur en biodiversiteit. Helaas is dit besef ook bij de milieubeweging nog niet goed doorgedrongen. Ook daar moet een transitie plaatsvinden. Ik wens minister Van der Wal en de heer Remkes veel sterkte bij deze puzzel. Bron Noordhollands Dagblad

Nieuwe reacties

RIVM trekt onopgemerkt de wetenschappelijke onderbouwing KDW en de relatie met de staat van de natuur in twijfel

RIVM trekt onopgemerkt de wetenschappelijke onderbouwing KDW en de relatie met de staat van de natuur in twijfel In de technische briefing RIVM over de startnotitie werd duidelijk dat RIVM op advies van kabinet heeft gerommeld met de KDW doelen. Duidelijk werd dat RIVM daar waar de KDW onhaalbaar was, de berekening hebben uitgevoerd met 2x de KDW... watte? Ja twee keer de KDW. In 2012 hebben v Dobben en overige natuurpipo's op een achter namiddag onder het genot van wrs een sherrytje de wetenschappelijke onderbouwing van de KDW in elkaar geflanst. Daarna zijn er maar weinig die een kritische noot over die onderbouwing hebben gekraakt. J Hanekamp en G Rotgers , STAF, hebben de onderbouwing weerlegt, maar dat is door werkelijk geen enkele partij opgepakt. Toch kreeg STAF deze week de erkenning die ze verdiende, en wel van het RIVM . STAF had twee jaar geleden berekend dat de haalbaarheid van de KDW onmogelijk was in een aantal gebieden, zelf al werd de mensheid met al haar activiteiten uit gebannen. En RIVM kwam deze week ook tot die conclusie. Het kabinet schrijft in haar coalitie akkoord dat ze gehaald moeten worden in 74 % van de N2000 gebieden, maar RIVM onderschrijft de constatering van STAF, onmogelijk! En daar hadden ze een oplossing voor bedacht. Daar waar de KDW onhaalbaar is, rekenen we met 2 keer de KDW, tot 1000 mol, 14 kg depositie, als een soort tussenstap......? Dus het kabinet heeft een nog hogere reductie doelstelling in petto? Of steekt hier het RIVM het mes in de wetenschappelijke onderbouwing van v Dobben en overige natuur pipo's. Want v Dobben gaf aan dat de natuur achteruit holt als de KDW niet gehaald wordt. En RIVM tilt daar ineens niet zo zwaar meer aan. RIVM laat met hun interpretatie zien dat zij geen verband zien tussen de hoogte van de KDW en de staat van de natuur maar ook dat zij geen relatie zien tussen de overschrijding van de KDW in relatie tot de staat van de natuur. En krijgen J Hanekamp en G Rotgers dan alsnog erkenning voor diezelfde constatering? Mijn conclusie: RIVM en wetenschapper v Dobben leveren wetenschap op bestelling en Kabinet Rutte 4 komt steeds dichterbij de stikstof valkuil.

Nieuwe reacties

De eerste ammoniak-aangedreven, emissievrije tractor is gepresenteerd

Amogy Inc., een pionier op het gebied van emissievrije, energierijke ammoniakstroomoplossingen, kondigde vorige week de succesvolle demonstratie aan van de allereerste ammoniak-aangedreven, emissievrije tractor. De demonstratie vond plaats op 25 mei in het Advanced Energy Center, gelegen in het Research & Development Park aan de Stony Brook University in Stony Brook, New York. [b]Elektriciteit opwekken met ammoniak[/b] ​Amogy’s efficiënte ammoniak-naar-stroomtechnologie werd met succes geïntegreerd in een middelgrote standaardtractor van John Deere. Het unieke systeem bestaat uit een standaard vloeistofopslagtank en zeer efficiënte ammoniak-kraakmodules die zijn geïntegreerd in een hybride brandstofcelsysteem, dat gedurende meerdere uren per tankbeurt consistent primair vermogen kan leveren. Daarom behoudt het baanbrekende voertuig de functionaliteit en de duur waarop operators vertrouwen om landbouwtaken te ondersteunen, wat nooit is aangeboden met andere alternatieve energieoplossingen. De ammoniak-aangedreven trekker werd voor aparte periodes gereden, met tussendoor een tankbeurt. Het tanken van een tractor met vloeibare ammoniak is snel en eenvoudig, vergelijkbaar met het tanken van gas of diesel.​ [b]Koolstofvrije ammoniak als brandstof[/b] “We zijn verheugd om voor het eerst onze emissievrije ammoniakstroomoplossing in actie in een tractor te demonstreren. Ammoniak is een levensvatbare emissievrije brandstof voor alle zware voertuigen, maar vooral voor boeren en landbouw, waar de gemakkelijk beschikbare chemische stof al tientallen jaren als meststof wordt gebruikt”, zegt Seonghoon Woo, CEO van Amogy. [i]“Amogy loopt voorop bij de inspanningen om koolstofvrije ammoniak als toonaangevende brandstof voor deze voertuigen te ontwikkelen. Ammoniak biedt een hoge energiedichtheid en er zijn tal van bestaande infrastructuren, zoals pijpleidingen, terminals en opslagmethoden, in de VS en wereldwijd, om een ​​dergelijke transitie te ondersteunen.”[/i]

Nieuwe reacties

Kansrijk spoor voor legalisatie PAS-melders

[b]Latente ruimte bij bemesting oplossing PAS-knelgevallen Het ministerie van LNV gaat de komende drie jaar de PAS-melders legaliseren, door stikstofruimte vrij te spelen via onder meer opkoopregelingen. Er zijn met een beetje politieke wil ook andere mogelijkheden beschikbaar, die minder ingrijpend zijn en bovendien sneller: het benutten van de latente bemestingsruimte.[/b] Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof is verantwoordelijk voor het legaliseren van de PAS-melders. Ze trekt daar drie jaar vooruit, omdat ze de benodigde stikstofruimte wil vinden via opkoopregelingen en innovatie. Voor PASmelders is zo’n tijdsbeslag erg ruim, omdat de MOB rechtszaken heeft lopen tegen provincies om handhavend op te treden tegen PAS-melders. Daarnaast is voor herfinanciering en nieuwe financiering voor investering of bedrijfsovername de aanwezigheid van een Nb-vergunning een vereiste. Bedrijfsontwikkeling en overname liggen bij PAS-melders om deze reden momenteel stil. De vraag is daarom of er niet andere wegen zijn dan opkoop en innovatie om PAS-melders te legaliseren. Een kansrijk spoor lijkt de latente bemestingsruimte te zijn. [b]Aparte activiteit[/b] De casus Isover in Brabant biedt daarvoor de handvatten. De provincie verleende het industriële bedrijf Isover toestemming voor het uitstoten van stikstof via een zogeheten positieve weigering, omdat het bedrijf niet beschikte over een vergunning. Isover greep daarom terug op de situatie van 1994, de aanwijsdatum van de habitatrichtlijn, en bepaalde hoeveel stikstof het bedrijf toen uitstootte. Die uitstoot werd vervolgens via een passende beoordeling vastgelegd door de provincie, waardoor de stikstof ook verhandelbaar werd. Het grote nadeel in deze casus is dat Isover nu over veel meer stikstofrechten beschikt dan het uitstoot. Daarom Latente ruimte bij bemesting oplossing PAS-knelgevallen zal deze constructie niet lang meer stand houden, want de uitstoot moet juist naar beneden. Die situatie van Isover is ook toe te passen op landbouwbedrijven, maar dan zonder dit grote nadeel en daardoor wel kansrijk. Binnen de Nb-vergunning van veehouderijen is beweiden en bemesten niet meegenomen in de vergunningsaanvraag. Daardoor ontbreekt het aan een passende beoordeling. Binnen de bestaande Nbvergunningen gaat het enkel om de uitstoot van ammoniak uit de stal. Juridisch gezien is beweiden en bemesten dan ook een activiteit die niet vergund is, waardoor de provincie dit als een aparte activiteit kan zien. Ook hiervoor zouden provincies dan naar de aanwijsdatum moeten teruggaan. Doordat er sinds 1994 minder mest mag worden aangewend, het sinds 2008 verboden is om in twee gangen te bemesten, en onderwerken en de sleepvoet alleen nog gebruikt mag worden in combinatie met water op klei en veengronden, is de emissie flink gereduceerd. [b]Forfaitaire regionorm[/b] De vraag is welke rekenmethode er dan gevolgd dient te worden, om tot een juridisch houdbare vergunning te komen zonder dat de totale uitstootruimte van het bedrijf groter wordt. Bij12, de uitvoeringsorganisatie van de twaalf provincies, heeft een kaart Kansrijk spoor voor legalisatie PAS-melders van Nederland opgesteld met meer dan 200 regio’s, waarbij aan iedere regio een forfaitaire ammoniakemissie per hectare is toegekend. Die norm varieert per regio van circa 17 tot 37 kilogram ammoniakemissie per hectare per jaar. Deze norm zou gebruikt kunnen worden in een totaalberekening van het bedrijf. De vraag is wel of zo’n forfaitaire norm juridisch gezien hard genoeg is, omdat er geen onderscheid is gemaakt naar bouwland of grasland. Ook is zo’n forfaitaire norm een gemiddelde van een hele regio en gaat het bij een Nb-vergunning om een specifieke bedrijfslocatie, waardoor het beter is om cijfers per bedrijf en per perceel te hebben. De Raad van State buigt zich inmiddels over de hardheid van deze forfaitaire norm, in een zaak over de vergunning voor de woonwijk Delversduin in de gemeente Bergen (NH). Deze woonwijk ligt vlak bij het stikstofgevoelige Natura 2000 gebied het Noord-Hollands Duinreservaat. Het plangebied bestaat nu uit grasland, maar was lange tijd in gebruik als bollenveld. Doordat die percelen niet langer bemest worden, vindt er geen emissie meer plaats en kan die emissie gebruikt worden voor de uitstoot die vrijkomt bij de aanleg van de woonwijk. De Raad van State moet nog uitspraak doen. Maar als het deze mogelijkheid toestaat, kan de overheid deze vervallende emissie in heel Nederland natuurlijk ook zelf inboeken in de stikstofbank. Om daarmee ruimte te creëren voor PAS-melders. [b]Latente bemestingsruimte[/b] Het is juridisch gezien sterker om de berekening per perceel en bedrijf te maken. In het rekenvoorbeeld (zie kader) is uitgegaan van een gemiddeld melkveebedrijf op kleigrond dat in grondoppervlak gelijk is gebleven, maar in dieraantal is gegroeid. Uit het voorbeeld blijkt de uitstoot van het bedrijf via bemesting te zijn gedaald van 3.478 naar 1.257 kilogram ammoniak. Door het grotere aantal koeien en jongvee is de uitstoot uit de stal wel toegenomen van 956 naar 1.564 kilogram ammoniak. Wanneer dat met elkaar wordt verrekend, daalt de netto uitstoot van dit bedrijf met 1.613 kilogram. Op deze manier kan per bedrijf berekend worden hoeveel latente ruimte er aanwezig is. PAS-melders zouden dit voor hun eigen bedrijf kunnen berekenen. Afhankelijk van de bedrijfssituatie kan die ruimte in theorie al voldoende zijn om gelegaliseerd te worden. Waar dat niet voldoende is, zou die ruimte bij boeren in de omgeving die die ruimte zelf niet nodig hebben, tegen een passende vergoeding aangekocht kunnen worden door de provincie en rijksoverheid. Zij kunnen daarmee de PAS-melders legaliseren, zonder het risico te lopen op extra uitstoot. De rijksoverheid moet hier dan samen met de provincies wel een regeling voor instellen. Tekst: Robert Ellenkamp Rekenvoorbeelden: https://www.agraaf.nl/artikel/468033-latente-ruimte-bij-bemesting-oplossing-pas-knelgevallen/ [i]De redactie heeft het voorstel zoals beschreven in dit artikel voorgelegd aan het Inter Provinciaal Overlegorgaan (IPO): ‘De zorg voor de PAS-melders herkennen we. Deze hebben te goeder trouw gehandeld en moeten zo snel mogelijk worden gelegaliseerd. Het legalisatieprogramma van het ministerie moet zorgen voor legalisatie. Door verschillende uitgangspunten door elkaar te gebruiken en te bundelen, lijkt het beschreven voorstel een begaanbare weg. Dat is echter geen basis voor een generieke maatregel, maar hooguit voor een enkele specifieke situatie. Er is geen latente ruimte bij bemesten omdat het vergunningsvrij is. Er is geen garantie dat de depositie afneemt in het voorstel. De bewijslast voor de ‘bemestingsruimte’ is naar onze ervaring juridisch vaak zeer moeilijk hard te maken.’ [/i]

Nieuwe reacties

Leerdammer: twee zwaluwen maken nog geen zomer

Leerdammer: twee zwaluwen maken nog geen zomer Er heerst al langere tijd grote onvrede onder de boeren van Leerdammer. Tientallen boeren hebben de overeenkomst dit jaar al opgezegd en een veelvoud daarvan denkt er serieus over na hetzelfde te doen. Om de twijfelaars toch te behouden heeft Leerdammer daarom de melkprijs spectaculair verhoogd. Met een stijging van ruim 6 cent per kg in de laatste twee maanden steekt Leerdammer de concurrentie de loef af. Maar het is de vraag of dat genoeg is. Uit gesprekken met Leerdammer boeren blijkt dat het vertrouwen in Leerdammer en vooral de nieuwe eigenaar Lactalis nog steeds heel klein is. Boeren die de voorjaarsvergaderingen in Dalfsen en Woudenberg hebben bezocht weten te melden dat Leerdammer een weinig overtuigend verhaal heeft. “We móeten de markt wel volgen” aldus Leerdammer, maar de manier waarop het wordt gezegd wekt de indruk dat Leerdammer dat met grote tegenzin doet, en alleen maar omdat ze bang zijn nog meer boeren te verliezen. Garanties voor de toekomst in de vorm van een referentieprijs wil Leerdammer niet geven. Daarnaast is er het slechte imago van de nieuwe eigenaar Lactalis. Zoals eerder gemeld heeft Lactalis ruim tien jaar deelgenomen aan een kartel in Spanje, dat tot doel had om de melkprijzen kunstmatig laag te houden. Uit onderzoek van de Spaanse mededingingsautoriteit blijkt dat Spaanse boeren per jaar ongeveer 3 cent per kg melk benadeeld zijn. Meer dan 2000 Spaanse boeren hebben zich inmiddels aangesloten bij een collectieve actie om dit melkgeld alsnog uitbetaald te krijgen (zie bijlage 1 en 2). Om zijn onafhankelijkheid van Lactalis te benadrukken probeert Leerdammer de indruk te wekken dat de melkprijs in Schoonrewoerd wordt bepaald, maar dat gelooft bijna niemand. Wie goed luistert hoort tussen de regels door dat Lactalis een stevige vinger in de pap heeft bij het bepalen van de melkprijs. Nu alle melkfabrieken op zoek zijn naar nieuwe boeren vragen veel Leerdammer boeren zich dan ook af of het verstandig is om de melk zonder afspraak over de melkprijs te blijven leveren aan een onderneming waarvan de eigenaar op zo’n smerige manier met Spaanse collega’s is omgegaan. “Een onbetrouwbare hond laat je ook niet loslopen op je erf. Die leg je vast, om ellende te voorkomen. Zo moet Lactalis wat betreft de melkprijs ook worden vastgelegd. Geef je Lactalis de vrije ruimte, dan krijg je daar spijt van”, aldus een kritische boer uit het midden van het land.

Nieuwe reacties

Stikstofplan kabinet kapotstuk na rechtszaak

Lekker dan. Wij de hele dag 100 rijden om onze stof niet te laten stikken, zet de rechter een dikke vette streep door de provinciale stikstofbank. "De snelheidsverlaging naar 100 kilometer per uur, die stikstofruimte moest creëren voor woningbouwprojecten, mocht daarvoor niet worden gebruikt", schrijft de Volkskrant. Er zijn namelijk ook natuurgebieden waar door de nieuwe snelheidslimiet juist méér stikstof terechtkomt. Serieus. Zachter rijden = meer stikstof, omdat iedereen de snelweg vermijdt en vrolijk 100 gaat karren op de N-wegen die natuurlijk een stuk dichter op het groen. U verzint het niet, maar het is wel zo. En dankzij een paar NIMBY's in Egmond aan den Hoef die geen nieuwe woningen aan de duinrand wilden, is de stikstofruimte nu illegaal verklaard. Het wachten is nu tot Johan Vollenbroek hoogstpersoonlijk alle bouwvakkers van Nederland uit hun bulldozers gaat evacueren, terwijl die arme provinciebestuurders het moeten doen met een lege stikstofbank . "Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) heeft haar conclusies al getrokken. Op 1 april heeft ze – zo schrijft ze in een Kamerbrief - de opbrengst van de snelheidsverlaging uit de stikstofbank verwijderd, omdat die niet aan de ‘juridische voorwaarden’ voldoet. Dat betekent dat de stikstofbank nu ‘leeg’ is, zegt een IPO-woordvoerder." Kaakslag!

Nieuwe reacties

mob knalt emissie arme vloeren af

maatregel kan worden betrokken bij de passende beoordeling. De rechtbank acht een natuurvergunning dan noodzakelijk en is van oordeel dat de voersamenstelling in een voorschrift aan de vergunning zal moeten worden verbonden. Naarmate de agrariër meer vrijheid zal willen hebben, zal hij een buffer moeten aanleggen door minder dieren te gaan houden dan maximaal mogelijk is op basis van de Rav factor. - De met mest besmeurde oppervlakte per dierplaats. De wisselende oppervlakte per gehouden dier (afhankelijk van de veebezetting) is ook een oorzaak voor onzekerheid. Door het voorschrijven van een bepaalde oppervlakte per dierplaats kan deze onzekerheid worden weggenomen. Hierbij is wel van belang dat een agrariër niet verplicht kan worden om zijn volledige vergunning te gebruiken. Het voorschrift kan dan worden nageleefd door (afhankelijk van de veebezetting) delen van de stal af te sluiten voor de dieren zodat ze altijd dezelfde oppervlakte beschikbaar hebben. Hierdoor treden geen variaties op in de maximum emitterende oppervlakte. Gelet op het verschil tussen de oppervlakte in de stalbeschrijving en de oppervlakte bij vaststelling van de Rav emissiefactor zal een keuze moeten worden gemaakt en zal moeten worden bezien of deze keuze leidt tot een toename van de ammoniakemissie of niet. Met andere woorden, een agrariër kan er voor kiezen om een koe te houden op 4,5 m2 oppervlakte of op 5,5 m2 oppervlakte. Bij de keuze voor een grotere oppervlakte kan hij minder dieren houden. Naar het oordeel van de rechtbank kan het vastleggen van de oppervlakte per dier of dierplaats als beschermingsmaatregel worden aangemerkt. Deze maatregel kan worden betrokken bij de passende beoordeling. Zolang sprake is van een verschil tussen de Rav factor en de stalbeschrijving, is er onzekerheid en is een natuurvergunning noodzakelijk. In de natuurvergunning zal de oppervlakte per dier of dierplaats in een voorschrift aan de vergunning moeten worden verbonden. - Het onderhoud van de stal (schoonmaken) en de frequentie van de mestschuif. Verweerder en de agrariër kunnen ook kiezen voor verdergaande stalmanagement-maatregelen dan voorgeschreven in de stalbeschrijving. Bijvoorbeeld een hogere mestschuiffrequentie dan in de stalbeschrijving staat. Dit heeft een ammoniakemissiebeperkend effect. Ook dit zal moeten worden vastgelegd in een voorschrift omdat dit afwijkt van de aangevraagde stalbeschrijving. Deze maatregel kan als beschermingsmaatregel worden aangemerkt. Deze maatregel kan worden betrokken bij de passende beoordeling. Dan is een natuurvergunning noodzakelijk en zal de managementmaatregel in een voorschrift aan de vergunning moeten worden verbonden. Conclusie 13. Bij de toetsing aan artikel 2.7 van de Wnb kan niet zonder meer van de haalbaarheid van de in de Rav genoemde emissiefactoren worden uitgegaan. De rechtbank is naar aanleiding van de bevindingen in het StAB-advies over de totstandkoming van de Rav factor van oordeel dat verweerder in dit geval niet van de Rav factor voor stalsysteem A.1.13 kon uitgaan. Gelet op de algemene onderzoeksrapporten kan verweerder ook niet van een gecorrigeerde Rav factor uitgaan. Het staat niet vast dat het project met het aangevraagde emissiearme stalsysteem daadwerkelijk zal leiden tot een gelijkblijvende of lagere stikstofdepositie. Er zijn veel factoren van invloed op de daadwerkelijke ammoniakemissie in een aangevraagd project. Er kunnen meerdere beschermingsmaatregelen worden getroffen. 14. Het beroep is gegrond gelet op rechtsoverwegingen 4, 10 en 11 van deze uitspraak. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een bestuurlijke lus maar volstaat met een vernietiging van het bestreden besluit. De rechtbank draagt verweerder op een nieuw besluit te nemen op de aanvraag van vergunninghoudster met inachtneming van deze uitspraak binnen zes maanden na verzending van deze uitspraak. 15. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, moet verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoeden. Omdat het beroep gegrond wordt verklaard, krijgt eiseres een vergoeding voor de proceskosten die zij heeft gemaakt. Verweerder moet die vergoeding betalen. De vergoeding wordt met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht als volgt berekend. De bijstand door een gemachtigde levert 3,5 punten op (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1,5 punt voor het verschijnen op de zitting, 0,5 punt voor de reactie op het StAB-advies en 0,5 punt voor de overige reacties, met een waarde per punt van € 759,00, bij een wegingsfactor 1). Hiervoor wordt € 2.656,50 toegekend. De rechtbank kent daarnaast een vergoeding voor gemaakte deskundigenkosten toe van € 5.800,00, op basis van een ureninschatting van 48,50 uur vermeerderd met de duur van de zitting en een uurtarief van € 97,50 exclusief BTW. Het tarief en de gemaakte uren komen de rechtbank niet onredelijk voor. nu Brabant eist om stallen aan te passen geeft dit grote onzekerheid dus aanvraag van nieuwe vergunning geeft de MOB de mogelijkheid een zienswijze in te dienen met alle gevolgen van dien

Nieuwe reacties

"Als de rookpluimen zijn opgetrokken....."

Afgelopen donderdag 7 april brachten wij een persbericht uit waarbij wij met een advies kwamen over een mogelijke oplossing voor PAS knelgevallen. Wij richtte ons met dit advies aan de belangenclubs. https://www.stikstofclaim.nl/updates/oplossing-pas-knelgevallen-binnen-handbereik Hier werd door een aantal mensen/vertegenwoordigers heftig op gereageerd. Hier zal ik toelichten waarom we met dit advies kwamen. PAS melders en vrijgestelden behoren op basis van de wet stikstofreductie en natuurherstel (Wsn) binnen een termijn van 3 jaar gelegaliseerd te worden. Daar is 1 jaar van over en er is tot nu toe nog niets gebeurd. Daarnaast is de groep PAS knelgevallen groter dan de omschreven groep in de Wsn. Wij zagen dat na de statenbrief Friesland de GGA vast ging lopen. Het wordt ook meer en meer duidelijk dat de provinciale GGA's er voor de vorm zijn, want de leegruimgebieden zijn al aangemerkt in het plan "Naar een ontspannen Nederland". Maar de ruimte voor de PAS melders moet komen uit de landelijke en provinciale opkoopregeling aangestuurd door de GGA's. En het wordt ook duidelijk dat het vrijwillige karakter minder wordt en de dwang groter.... De oogst van de provinciale beeindigingsregeling in 2021 was nul, vandaar de "woest aantrekkelijke" onteigening. Daarom bedachten wij een advies om een vangnet te bieden voor de PAS knelgevallen. Er is veel latente ruimte met een passende beoordeling (niet gebouwde vergunning). Door de beleidsregels is deze latente ruimte niet beschikbaar voor extern salderen. Alleen de ondernemer/eigenaar van de latente ruimte heeft de mogelijkheid om het zelf op te vullen. In ons persbericht gaven wij het advies om daar een keuze mogelijkheid aan toe te voegen, die bestond uit de emissie/depositie tegen een goede vergoeding gelabeld ter beschikking te stellen aan een depositie bank die dan weer ter beschikking zou kunnen komen voor het vangnet van de PAS knelgevallen. Niet meer, niet minder. De overheid zal hierin moeten faciliteren, maar dat is hun plicht op basis van de Wsn. De ondernemer en eigenaar van latente ruimte krijgt er een keuze mogelijkheid bij. En je zou zelfs breder kunnen kijken om bedrijfsbeeindigers ook een vrije keuze te bieden om depositieruimte voor legalisering tegen een vergoeding beschikbaar te stellen. Alles op basis van vrije keuze. En daar kan niemand tegen zijn! Want waar wil je als sector voor kiezen? Ondernemers een vrije keuze te geven of Ondernemers tegen een "woest aantrekkelijke" onteigening door de minister van hun erf te laten trappen. En ik heb nog nergens anders een plan gezien die sectorpartijen aandragen om dat laatste te voorkomen. En nu de GGA's overal sneuvelen komt die er ook niet .

Nieuwe reacties

Waarom zit het stikstofdossier muurvast? Omdat we niet lezen.....

Het stikstofdossier zit muur vast. 2 miljard investeringen aan stalsystemen trekken de vergunningverlening niet vlot. Ook allerlei sectorplannen zoals DE en CTM niet. Ze zorgen zelfs niet voor een verbetering van de natuurlijke kenmerken van een natuurgebied. Dat zal de komende weken ook meer en meer duidelijk worden. Maar waar ligt dat aan? Op 21 mei 1992 is de habitatrichtlijn vastgesteld. Hieronder Artikel 6 lid 3. Deze bepaling zorgt er voor dat het stikstofvraagstuk nooit opgelost gaat worden. En het wordt tijd dat iedereen eens goed kijkt naar dit artikel . Dus bestuurders en boeren lezen! En steek daarna alleen maar tijd om dit kabinet met hangende pootjes richting Brussel te laten trekken om het boetekleed aan te trekken en deze richtlijn werkbaar te maken. Hieronder de passage: 3. Voor elk plan of project dat niet direct verband houdt met of nodig is voor het beheer van het gebied, maar afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor zo'n gebied, wordt een passende beoordeling gemaakt van de gevolgen voor het gebied, rekening houdend met de instandhoudingsdoelstellingen van dat gebied. Gelet op de conclusies van de beoordeling van de gevolgen voor het gebied en onder voorbehoud van het bepaalde in lid 4, geven de bevoegde nationale instanties slechts toestemming voor dat plan of project nadat zij de zekerheid hebben verkregen dat het de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied niet zal aantasten en nadat zij in voorkomend geval inspraakmogelijkheden hebben geboden. En komt hier geen verandering in, dan zal binnen afzienbare tijd het volk lijden en de boeren hun akkers bewerken met paard en wagen om op die manier nog een schrale aalmoes van hun land te oogsten!

Nieuwe reacties

Column Dirk Bruins - Vertrouwen komt te voet

[quote]Weglopen is echt de laatste stap, want invloed uitoefenen en belangen behartigen is moeilijk als je niet meer aan tafel zit. [/quote] Op het moment van schrijven van deze column volg ik met een schuin oog het hoofdlijnendebat over de aanpak van het stikstofbeleid. Ik kan me voorstellen dat veel boeren en tuinders, maar ook de gemiddelde burger, inmiddels het spoor bijster beginnen te raken. Het debat is naar aanleiding van de Kamerbrief met hoofdlijnen van gecombineerde aanpak natuur, water en klimaat in landelijk gebied en van bredere stikstofbeleid. Het zijn dus ‘slechts’ de hoofdlijnen, details moeten nog volgen. Toch zijn we al bijna drie jaar verder, nadat de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof afkeurde. En het einde is nog niet in zicht. Soms lost tijd de zaken op, maar in dit geval werkt tijd in ons nadeel. Omdat er geen ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen, loopt de druk om in te grijpen op. In het debat zie je dat Kamerleden het moeilijk vinden te doorgronden wat de consequenties zijn van deze hoofdlijnen. Ik hoor dan ook veel vragen. Velen verwijzen naar informatie die ze van de LTO-organisaties hebben. Ook in de diverse provincies zie ik dat de politiek zorg heeft en niet goed overziet wat er op ze afkomt. In tijden van onzekerheid is het belangrijk dat er vertrouwen is. Het vertrouwen in de overheid is momenteel dramatisch laag en neemt, door slechte communicatie, ook nog eens af. Het beeld is dat de focus ligt op landbouw en dan vooral op massaal opkopen of onteigenen van boeren om het probleem van de woningbouw op te lossen. Domme fouten, zoals het publiceren van een niet-kloppende lijst van grootste ammoniakuitstoters, doen de argwaan nog verder vergroten. De ministers moeten flink aan de bak om te laten zien welk perspectief ze de landbouw nu daadwerkelijk te bieden hebben. Ik krijg vaak de vraag: ‘Moeten we nu niet wegblijven uit de provinciehuizen?’ Nee, liever niet. Weglopen is echt de laatste stap, want invloed uitoefenen en belangen behartigen is moeilijk als je niet meer aan tafel zit. Als LTO Noord zijn we ervoor om het belang van onze leden te dienen. Dat betekent dat we juist in de provinciehuizen duidelijk moeten maken wat onze ideeën en wensen zijn en wat wij volstrekt onacceptabel vinden. Dirk Bruins voorzitter LTO Noord Bron Nieuwe Oogst

Nieuwe reacties

De vertrouwenscrisis bij Leerdammer

De vertrouwenscrisis bij Leerdammer Begin 2021 is Arie Griffioen begonnen als manager melkvoorziening bij Leerdammer. Boeren die hem de eerste maanden hebben gesproken weten te melden dat Griffioen is geschrokken van de negativiteit en het gebrek aan vertrouwen onder de boeren. Een erfenis die zijn voorganger hem heeft nagelaten. Een zware taak rustte derhalve op de schouders van Griffioen. Zelfs bij zeer kritische boeren dwong Griffioen dan ook respect af toen hij al na een paar bekend maakte dat zijn belangrijkste taak was om het vertrouwen van de boeren in Leerdammer te herstellen. Dit plan, met de naam “Bouwen aan vertrouwen”, maakte hij in juni bekend in zijn eerste column in de Leerdammer-Info. (zie bijlage 1) Terwijl de boeren uitkeken naar de uitwerking van het plan werd het stil aan de kant van Griffioen. Dit in tegenstelling tot een deel van de boeren, waar de ontevredenheid toenam. Zij zagen dat in de loop van 2021 de melkprijs van Leerdammer steeds verder achterbleef bij de concurrentie. En in plaats van dat het vertrouwen in Leerdammer groeide, daalde het. Ook in het decembernummer van de Leerdammer-Info wordt er geen woord gewijd aan de manier waarop Leerdammer het vertrouwen denkt te kunnen terugwinnen. Wel zegt de Vlaming Jan Verbessem, de nieuwe algemeen directeur van Lactalis Leerdammer dat “we uitgaan van wederzijds vertrouwen”. (zie bijlage 2) Met verbazing is deze opmerking ontvangen. Een teleurgestelde boer: “Griffioen stelt begin 2021 vast dat er een groot gebrek aan vertrouwen is onder ons, zegt dat hij het vertrouwen wil herstellen, doet vervolgens niks, en in december zegt Verbessem doodleuk dat ze uitgaan van wederzijds vertrouwen, alsof er nooit een vertrouwensprobleem is geweest.” Hoe nu verder? Uit contacten met boeren blijkt dat het vertrouwen in Leerdammer nog lager is dan vorig jaar. Ze zien dat de melkprijs van Leerdammer in melkprijsvergelijking onderaan bungelt. En vanuit Schoonrewoerd wordt geen enkele poging ondernomen om het vertrouwen terug te winnen. Naar verluidt hebben de eerste boeren de overeenkomst met Leerdammer al opgezegd, en speelt een behoorlijk aantal met de gedachte om afscheid te nemen van Leerdammer. “Ik wacht de voorjaarsvergadering af om te kijken wat Leerdammer onder de nieuwe eigenaar te bieden heeft, en anders ben ik weg”, aldus een van hen.

Nieuwe reacties

Wie betaald mijn rekening?

Afgelopen zaterdag mest uitgereden. Met twee sleepslangsetjes hebben ze 2000 m3 drijfmest uit gereden. 35 m3 per ha. Daarnaast moeten we natuurlijk denken om het minimaliseren van de stikstof emissie. Ook is het bij deze hoge stikstof prijzen (veroorzaakt buiten de schuld van de landbouw ) zaak om te zorgen voor een maximale benutting van de stikstof . Dus is er per ha 17 a 18 m3 water per ha toegevoegd. De kosten waren dit jaar fors hoger. De tarieven waren per 1 januari 22 al zo'n 12 % gestegen door hogere arbeids, energie en onderhoudskosten. Daar kwam vorige week ook nog een dieseltoeslag bij van 35 cent per verbruikte liter. Allemaal kosten veroorzaakt buiten de schuld van de landbouw om. Maar ik wil eigenlijk het kostendeel van het toevoegen van water onder de aandacht brengen. 1 euro per m3, dus 18 euro per ha, naast de dieseltoeslag. Het landbouwcollectief durfde nog geld te vragen voor deze emissie reducerende maatregelen. Groen doen kan niet door rood te staan. En als de maatschappij de natuur in een betere staat van in standhouding wil (KDW verlagen) dan moet de beurs getrokken worden. Maar ja, het landbouw collectief is niet meer. En LTO heeft ook duidelijk laten weten dat niet meer te willen. Wel hebben ze samen met NAJK, Rabobank en NZO de coalitie toekomstgerichte melkveehouderij in het leven geroepen. Zeg maar de "coalition of the willings ". En budget? Misschien voor hun eigen zakken....Maar niet voor de natuur...of zij die de natuur hoog in het vaandel hebben omdat ze op eigen kosten emissie reducerende maatregelen nemen. Wie vertegenwoordigd ons nog? Ik zie er weinig meer....de meeste zijn bezig met de in standhoudingsdoelstellingen...... Maar niet voor de natuur...... !

Nieuwe reacties

Sterke aanwijzingen voor verboden afspraken tussen zuivelbedrijven

LeerdammerActueel is sinds begin januari op de hoogte van het gerucht dat twee zuivelondernemingen hebben afgesproken om geen boeren van elkaar over te nemen. Dit soort afspraken zijn verboden. De geruchten waren zo vaag dat wij geen aanleiding zagen om hier aandacht aan te besteden. Sinds twee weken beschikken wij over een serieuze aanwijzing dat dit gerucht waar is. LeerdammerActueel beschikt namelijk over een bevestigingsmail van de ACM (Autoriteit Consument en Markt) waaruit dit blijkt. Omdat we slechts over een serieuze aanwijzing beschikken, heeft LeerdammerActueel besloten om een deel van de inhoud, waaronder de namen van de twee ondernemingen, weg te lakken. We willen de goede naam van deze ondernemingen niet ten onrechte aantasten. De afgelopen twee weken hebben wij geprobeerd om meer hard bewijs voor deze verboden handeling boven tafel te krijgen. Dat is ons niet gelukt. Wel schijnen meerdere boeren over bewijs in te beschikken. LeerdammerActueel doet daarom een oproep aan iedereen die over bewijs beschikt om dit bewijs met ons te delen. Lak alles wat je niet wilt delen weg en stuur dit naar leerdammeractueel@gmail.com. Doe in ieder geval een melding bij de ACM. Dit soort verboden afspraken hebben tot gevolg dat de concurrentie tussen de zuivelondernemingen afneemt, met lagere melkprijzen als gevolg. Niet alleen de boeren die aan particuliere ondernemingen leveren hebben hier last van. Het werkt ook door in de garantieprijs van Friesland Campina.

Nieuwe reacties

Staat de positie van latente stikstofstofruimte in een vergunning onder druk?

In de beantwoording van kamervragen afgelopen week meldt de minister van Stikstof en Natuur in het antwoord op vraag 5 dat zij een inventarisatie maakt samen met de provincies hoeveel latente ruimte er aanwezig is in de vergunningen. https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-landbouw-natuur-en-voedselkwaliteit/documenten/kamerstukken/2022/01/27/beantwoording-kamer-vragen-over-de-uitspraak-van-de-rechtbank-oost-brabant-mbt-de-kolencentrale-geertruidenberg-en-mob Dat roept vragen op. Is het bij het bevoegd gezag bekend welk deel van de vergunning gerealiseerd is? Is er ook bekend bij het bevoegd gezag binnen de AVG regels hoeveel dieren er op een vergunning gehouden worden? Latente ruimte draagt niet bij aan depositie, het is alleen de potentie om eventueel bij te dragen aan toekomstige depositie. En gezien het feit dat de meeste sectoren onder een systematiek van dierrechten/fosfaatrechten zitten, is die potentie niet aanwezig. Sterker nog, de minister van LNV heeft laten weten dat er een wetswijziging aankomt waarbij hij bij opkoop de dierrechten cq fosfaatrechten door laat halen. In alle uitspraken is ook de rechter duidelijk. Daar waar er een passende beoordeling geweest is, is ook latente ruimte legaal vergund. Dit heeft SSC een paar weken geleden laten uitzoeken over latente ruimte. https://www.stikstofclaim.nl/updates/rechtszekerheid-over-latente-ruimte De wetgeving biedt dus geen haakje om latente ruimte zomaar in te nemen. Dus minister en provincies, inventariseren is prima. Gezien de AVG wetgeving zal het wel bij schatten blijven, maar extern salderen (niet gerealiseerd, beleidsregel) kun je er niet mee (bijvoorbeeld voor de PAS knelgevallen). Dus nemen wij aan dat het een proefballonnetje is, zo als zovelen de laatste tijd. Maar een oud spreekwoord zegt: 'Als de vos zijn passie preekt, boer pas op uw kippen.'

Nieuwe reacties

Uitleg en belangrijke info omtrent stikstofdossier en legalisering PAS knelgevallen.

De laatste tijd voelt het of we als sector steeds meer knel komen te zitten. Vele profeten krijgen ruimte om iets over het dossier te vinden en ook de vele rechtszaken, onder aanvoering van de MOB, zorgen voor verontrustende berichten. En als je PAS knelgeval bent, dan doet al die berichtgeving iets met je gemoedsrust. Ook hoor ik nog al eens dat SSC niets doet. Het tegendeel is waar. Ik zal hieronder een uiteenzetting geven, die deelbaar is voor iedereen en hopelijk duidelijkheid geeft. Door de uitspraak van de RvS 29 mei 19 zijn PAS melders (0.05 en 1 mol) en PAS vrijstellers 0.05 mol onterecht tussen wal een schip terecht gekomen. Door ondeugdelijk beleid rondom de PAS wetgeving zitten deze bedrijven al 2 jaar en 9 maanden in onzekerheid. De minister heeft in de Wet stikstofreductie en natuurherstel (Wsn) vast gelegd dat zij zorg zal dragen voor de legalisering van deze groep knelgevallen. Hoe zij dat gaat doen heeft zij niet vastgelegd. In het advies van de Raad van State op deze wet valt dan ook te lezen dat de Wsn een toetsingskader mist voor legalisering. Op 10 november 21 is er een ontwerp legalisatie programma naar de tweede kamer gestuurd. Zie link https://www.rvo.nl/sites/default/files/2021/11/Ontwerp-legalisatieprogramma-PAS-meldingen_0.pdf Hierin valt het volgende te lezen: De minister gaat de melders en de vrijgestelden legaliseren en heeft daar 3 jaar tijd voor nodig. PUNT. Bovenstaande betekent dus dat het de verantwoordelijkheid is van de minister, en niemand anders. Alle randverschijnselen zijn ook door deze passage voor het ministerie. Dus los van allerlei goedbedoelde acties van belangenclubs, het is niet jullie taak en adviseer jullie met klem om er ook geen onderdeel van te worden. Dan de vraag hoe gaat de minister de PAS melders/vrijgestelden legaliseren en hoeveel ruimte is daar voor nodig? Ze geeft aan dat er 11 mol depositie per ha per jaar nodig is voor het legaliseringsprogramma. Zij gaat de legalisering doen vanuit het stikstofregistratiesysteen (SSRS). Dat bestaat sinds mei 2020 en alle verzamelde depositie ruimte gaat daar in en wordt na korting van 30 % voor natuur weer uitgegeven. Hoe wordt het SSRS gevuld? Tot nu toe is daar ruimte ingekomen van de snelheidsbeperking en saneringsregeling varkenshouderij. Daarnaast kan in de toekomst het SSRS gevuld worden via de Landelijke beeindigingsregeling veehouderij (Lbv) en Maatregel gerichte opkoop (MGO). Daarnaast valt te lezen dat de PAS melders en vrijgestelden niet met voorkeur behandeld worden. Eerst moet er een drempelwaarde voor de bouw komen en moeten 7 MIRT infra projecten uit het SSRS voorzien worden van depositie ruimte. Dus dat legaliseren moet allemaal nog gebeuren. Omdat het legaliseringsprogramma nog in een ontwerpfase is en het uit 2 delen bestaat en deel 2 nog niet is gepubliceerd, komen er uitspraken over handhaving zoals afgelopen week in de rechtbank Overijssel. Er is zicht op legalisatie maar er is niets vastgesteld en het programma is ook nog niet geheel gepresenteerd. Dus zegt de rechter steeds, ja overheid u roept over legalisering, maarrrrr ik zie nog geen programma, dus geen zicht op legalisatie. Dat is dus geen sectorverantwoordelijkheid, maar dat is voor de minister, die heeft zwart op wit beloofd zorg te dragen voor legalisering. Daarnaast worden de adressen van de PAS melders de komende weken bekend gemaakt. Moverende redenen als AVG en kans op sabotage waren voor de RvS niet voldoende om in het kader van het verdrag van Aarhus de emissie adressen bekend te maken. Vanochtend nog contact gehad met een jurist, maar hier is niet aan te doen. Dus er zullen nog velen handhavingsverzoeken volgen.....maar de minister heeft beloofd dat ze binnen 3 jaar gaat legaliseren met ruimte uit de SSRS. Daarnaast heeft SSC bijna een jaar geleden de minister al aansprakelijk gesteld om deze belofte kracht bij te zetten. Dan beweiden en bemesten. Herhaaldelijk heeft de minister in kamerbrieven aangegeven dat beweiden en bemesten niet vergunningsplichtig zijn/ dan wel vrijgesteld zijn van de vergunningsplicht. De laatste maal heeft zij dat gedaan in beantwoording van kamervragen op 15 september 21. Wij houden de minister daar aan middels diverse juridische brieven vanuit SSC. Dus ook die verantwoordelijkheid ligt nergens anders dan op het bord van het ministerie/overheid. Wel hebben we gezien dat de laatste wijzigingen van Aerius calculator op 13 januari 22 een aantal extra modules bevatten. Ook vreemd is het dat daar niet over is gecommuniceerd( in het geniep). Wij zien dat er naast stalemissies ook bronnen in het veld kunnen worden ingevoerd in Aerius calculator. Bronnen als beweiden, drijfmest/kunstmest giften kunnen worden ingevoerd. Zo ontstaat er niet alleen een depostie gerelateerd aan de stal/inrichting maar ook gekoppeld aan een perceel grasland of bouwland. Daarnaast zou ook bijv de akkerbouw waren in kunnen/moeten voeren. wat de bedoelingen zijn is nog onduidelijk, we hebben vragen gesteld. Later volgt er meer. Dus SSC doet niet niks......., maar is zeer druk bezig om de rechtspositie voor de aangeslotenen te behartigen.

Nieuwe reacties

Staat aansprakelijk voor schade onverbindendverklaring PAS?

https://www.boerderij.nl/staat-aansprakelijk-voor-schade-onverbindendverklaring-pas Juriste J Kroon geeft hier een duidelijke uiteenzetting over de rechten van de PAS melders. Ook SSC heeft de staat omtrent dit dossier al in april 21 op voorhand aansprakelijk gesteld. https://www.stikstofclaim.nl/updates/stikstofclaim-stelt-staat-aansprakelijk-voor-schade-voortvloeiend-uit-wanbeleid-stikstof Deze week maakte de Raad van State bekend dat de adresgegevens van de PAS melders openbaar gemaakt dienen te worden. SSC onderzoekt op dit moment of er ,daar waar het prive adres en bedrijfsadres hetzelfde is, er nog een stokje voor te steken is. Er is een Europese richtlijn die daar namelijk iets over regelt. Binnenkort meer daarover. En daarnaast is er nog een groep, de vrijgestelde en de interimmers die ook recht hebben op dezelfde behandeling. Maar hoe worden de PAS melders gelegaliseerd? Dit geschiedt op basis van of intern salderen/ positieve weigering (waar we ook een procedure over voeren ivm meer rechtszekerheid) of middels een Wnb met ruimte uit het stikstofregistratie systeem. Dat stikstofregistratie systeem zal gevuld moeten worden met juridisch houdbare maatregelen, waarbij er eigenlijk maar 1 principe is wat daar voor zorgt en dat is dat een vergunde staart wordt ingeleverd om vervolgens weer via het stikstofregistratie systeem uitgegeven te worden. De saneringsregeling varkenshouderij zorgde voor een heel klein beetje stikstofruimte. Maar het enigste wat echt een oplossing biedt, is bedrijven met een vergunning opkopen (vergunde staarten en hoe dichter bij de N2000, des te liever) en weer uitgeven om bijvoorbeeld de PAS melders te legaliseren. En met het voornemen van de minister deze week om productierechten bij uit of opkoop in te nemen is de krimp van de veestapel in gang gezet. Maar waarom moeten bedrijven die hun zaakjes op orde hebben gedwongen worden plaats te maken omdat de overheid er een chaos van heeft maakt? En daarom heb en blijf ik zeer grote bedenkingen houden bij de rol van gebiedscommissies.

Nieuwe reacties

Hoe depositiemodellen de boer richting het hakblok drijft

Gemodeleerde stikstof depositie is het woord dat de veehouders in een soort virtuele wereld als hoofd schuldige aanwijst voor het niet behalen van de instandhoudingsdoelstellingen in 71 % van oppervlakte N2000 gebieden. In deze topic zal ik proberen uit te leggen hoe de veehouderij ten onrechte in het beklaagde bankje terecht komt. Depositie wordt berekend met het systeem Aerius met daarin het model OPS. Op basis van (ook) gemodelleerde emissie cijfers wordt aan de hand van een aantal parameters (reliëf, windrichting, windsnelheid, temp , luchtvochtigheid, natuurkaarten enz) enerzijds en anderzijds concentratie metingen NOx en NH3 de depositie berekent. Maar wordt het systeem ook gevalideerd met feitelijke depositie metingen. Het antwoord is nee! In ieder geval 75 % van de berekende depositie niet. De natte depositie meting ( feitelijke stikstof neerslag 25% van totale neerslag) wordt gemeten door regenwater op te vangen en daarin de hoeveelheid stikstof te bepalen. Tot zover redelijk zeker van de bepaalde neerslag ( hoewel herkomst van de stikstof middels isotoop bepaling niet gedaan wordt, dus ook de schuldige niet aan te wijzen is). Dan de droge depositie. Uit recent beantwoordde kamervragen wordt duidelijk dat op dit moment op 3 plekken via de COTAG methode droge depositie wordt.....berekend, niet bepaald namelijk. In diezelfde beantwoording geeft de minister aan dat voor het jaar 2000 wel depositie gemeten is, maar dat die gegevens niet openbaar zijn🤔. Maar hoe werkt de COTAG methode. De COTAG methode meet op twee hoogtes boven het maaiveld ( 6 meter en 1 meter) de......luchtconcentratie. Daarnaast meet het systeem de luchtturbulentie. Met deze twee parameters wordt de te verwachten droge neerslag N berekend. Als ik naar de cijfers kijk dat lijkt het erop dat luchtturbulentie een grotere factor in de berekening is dan het voorkomen van bijv ammoniak in de lucht. Ook zie ik in de zomer meer berekende droge depositie dan in de winter. Maar gaat de natuur harder groeien van de aanwezigheid van luchtturbulentie en bijv ammoniak in de lucht? Een echte depositie meting doe je met bio monitoren. Planten op een stikstof loze voedingsbodem bloot stellen aan de feitelijke stikstof neerslag. En met een isotopen bepaling is dan ook nog de boosdoener aan te wijzen. Maar tot op de dag van vandaag omwille van de kosten , past de overheid deze methode niet toe. Dus 75 % van de berekende N neerslag is niet gevalideerd . Omdat het te duur is, misschien enkele 10 tallen miljoenen euro. En door deze constatering weg te zetten tegen bedragen van 30 miljard euro voor het oplossen van een niet gevalideerd probleem, is een grote dwaling.

Nieuwe reacties

De slechte reputatie van Lactalis

De slechte reputatie van Lactalis Toen bekend werd dat Lactalis Leerdammer zou overnemen werd dit nieuws niet met blijdschap ontvangen door veel Leerdammer leveranciers. Kennelijk was de slechte reputatie Lactalis al vooruitgesneld. Maar waar is die slechte naam op gebaseerd? In een aantal afleveringen gaan wij in op deze vraag. Deel 1 Spanje In Spanje heeft Lactalis tussen 2000 en 2013 deel uitgemaakt van een kartel (samen met onder meer Danone en Nestle) dat tot doel had om de prijzen van melk kunstmatig laag te houden. Onderzoek van de Spaanse concurrentiewaakhond heeft aangetoond dat melkveehouders ongeveer 3 cent per liter melk per jaar te weinig hebben gekregen. De concurrentiewaakhond heeft de deelnemers aan het kartel voor in totaal 80 miljoen euro aan boetes opgelegd. Advocatenkantoren proberen via een collectieve actie het achterstallig melkgeld binnen te halen. Voor uitgebreidere informatie verwijzen wij naar: een artikel van boerenbusiness --Danone en Lactalis beboet voor spaans melkkartel-- de website carteldamageclaims.com Pijnlijke bijkomstigheid: onlangs heeft Lactalis Jan Verbessem benoemd tot General Manager Lactalis Leerdammer. Verbessem was tussen 2009 en 2018 verantwoordelijk voor de melkinkoop van Lactalis (bron: linkedin). Verbessem was dus 4 jaar lang (tussen 2009 en 2013) eindverantwoordelijk voor het benadelen van de Spaanse leveranciers.

Nieuwe reacties

Waarom??

Waarom? De eerste vraag die opkomt wanneer ik hier inlog. Waarom op heeeeel veeeeeel vlakken 1 licht ik toe Waarom wordt er bijna dagelijks de aanval geopend op andere mensen, partijen of verenigingen. Er zijn tal van redenen voor Ik kan er de hele dag over typen, maar ga lekker andere dingen doen met mijn spaarzame tijd. Het punt wat ik er uit wil lichten: WAAROM deed JC een aanval op SJAAK?? Sjaak zat in Buitenhof en maakte een paar foutjes. Dat is niet handig. Hij hoort te weten waar het over gaat en zijn functie op die manier stevig neer te zetten. En dan komt er een aanval van JC op de persoon SJAAK. JC reageert niet wanneer je kritische vragen stelt. Misschien dat dit de manier is om uit te zoeken wat zijn motivatie was. JC heeft een flinke carrière achter de rug en goed zijn best gedaan voor de sector Laat dat duidelijk zijn Maar, ook jc is niet zonder fouten Ik kan mij goed de uitleg aan de pers herinneren in Nieuwspoort waar het ging over het aandeel van de Nederlandse landbouw in de stikstofcrisis Dat ging niet goed. Vergeleken met de fouten van Sjaak ga ik niet zeggen wie de grootste of domste fout maakt Is ook niet relevant inzake deze topic Het gaat er mij om dat er een keer nagedacht wordt voordat je op basis van een foutje iemand probeert te beschadigen Iedereen maakt fouten en hoe meer je doet hoe groter de kans is

Nieuwe reacties

Leerdammer leveranciers bereiken niets

Leerdammer leveranciers bereiken niets Het rommelt al meer dan 10 jaar bij Leerdammer. Ontevreden boeren, negatieve verhalen in de pers en rechtszaken over de melkprijs zijn het gevolg. Voorjaar 2019. In de slipstream van het “succes” van de rechtszaak besluit een groep boeren een leveranciersvereniging op te richten. Belangrijkste doel is een hogere, liefst kostendekkende melkprijs en minder regels. Verspreid over het land worden informatie bijeenkomsten gehouden. Het initiatief slaat aan: bomvolle zalen vol ontevreden Leerdammer leveranciers die hopen op betere tijden. Binnen een paar maanden is de helft van de leveranciers lid. Najaar 2021. Wat is er van dit enthousiasme terecht gekomen? In melkprijsvergelijkingen staat Leerdammer net boven DOC en A-ware. Aan de regelgeving is niets veranderd. De eerste bestuursleden stappen inmiddels teleurgesteld op. En dan is Leerdammer ook nog eens overgenomen door Lactalis, een onderneming die niet bekend staat om haar hoge melkprijs. Er is dus niets ten goede veranderd. En hoe is het met de rechtszaak? In de zomer hebben de boeren het hoger beroep verloren. In een ultieme poging het tij nog te keren hebben de boeren hun ziel nu verkocht aan de duivel: landsadvocaat Pels Rijcken staat de boeren bij in hun gang naar de hoge raad. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Kortom, de onvrede is nog steeds groot. En ondanks een heleboel reuring hebben de Leerdammer leveranciers niets bereikt. LeerdammerActueel zal de komende tijd verslag doen van de ontwikkelingen bij Leerdammer.

Nieuwe reacties

Stikstofblunder van der Tak in BuitenhofTV

In Buitenhof vanmiddag werd door de presentator Jan Pieter Hagens de bewering gedaan dan 61% van de stikstofemissie uit de landbouw komt en daarmee de landbouw dus ook de grootste veroorzaker zou zijn van het stikstofprobleem. Sjaak van der Tak had daar geen weerwoord op. Om te beginnen komt de 61% uit een briefing van TNO aan de Tweede Kamer twee jaar geleden. TNO erkende na kritiek van Staf dat bij de 61% aandeel landbouw de emissie vanuit de scheepvaart buiten beschouwing was gelaten en het gaat over cijfers 2016/2017. De huidige cijfers t/m 2019 zijn 51% aandeel landbouw en 49% overige sectoren alles omgereken naar kg stikstof. Niet al die stikstof vanuit de landbouw valt in de natuur. Sterker nog uit onderzoek van Sommers (Denemarken) en Jan Klaas Santing (Dwingerelveld) komt naar voren dat de meest ammoniak uit de veehouderij na circa 300 meter niet meer in de lucht meetbaar is . Deels komt dat door verdunning maar grotendeels ook doordat het als depositie is neergedaald op bodem en gewas. De zogenaamde "peikbelasters" vanuit de landbouw op natuur bestaan dus nauwelijk immers er staan maar weinig veehouderijbedrijven binnen de 300 meter van de x&y coördinaten van stikstofgevoelige natuur. In Nederland heeft de landbouw circa 54% van de grond in gebruik. De landbouw is dus ook de grootste ontvanger van stikstof ook de stikstof die door andere sectoren is veroorzaakt. Alle discussie alleen op emissie zetten is een discussietruck van journalisten ,ambtenaren en politicie. Het gaat er om welke emissie geeft welke depositie op welk gebied en dat is iets anders dan LTO nu doet. Namelijk meebewegen met de overheid zonder te weten waar ze het over hebben.

Nieuwe reacties

De veehouderij moet meebewegen......verduurzamen?

De veehouderij moet meebewegen is een veel gehoorde uitspraak. Politiek, NGO's en belangenbehartiging gebruiken allemaal deze term. Meebewegen met de markt: Dat is vanzelfsprekend, producten vinden alleen maar hun weg naar de markt als die er om vraag. Als zij om verduurzaming van een product vragen, zullen wij mee moeten bewegen. Zaak is dat dit niet leidt tot marge verlaging. Hier moeten belangbehartigers de producenten daar waar nodig ondersteunen. Meebewegen met de wensen van de maatschappij: Dat wordt al moeizamer. Daar waar het markt gestuurd gaat waarbij de wensen van de maatschappij vertaald worden in harde munt, kunnen we mee bewegen. Maar in andere gevallen gaat dat knellen. Op dit moment ligt het 7de actie programma nitraat ter discussie. Allereerst is vreemd dat bij de vorige 6 versies de derogatie prominent aanwezig was in de discussie, nu niet. Het 7de actie programma nitraat grijpt hard in bij de bedrijfsvoering. Het is zelfs een aantasting van het vrij genot van het eigendom, een grondrecht, gezien het feit dat men zonder nadeelcompensatie het gebruik van eigendom inperkt met verruiming bouwplan en rustgewassen. Ook zie je dat de focus verschuift naar het oppervlakte water (gezien de bufferzones van 2 en 5 meter). Meebewegen zonder vergoeding wordt in deze moeizaam. Ook is in deze beweging natuur inclusief het mode woord. Bio gaat al lang niet ver genoeg meer, nee , het moet natuur inclusief (wat dat dan ook betekenen mag) . Het meest in het oog springen vind ik daarbij dat organisatie als Caring Farmers en/of Boerennatuur campagnes tegen ons op starten. Tot tv spotjes aan toe, heel vreemd. Of misschien ook niet.....des te meer van boeren eigendommen worden opgekocht/onteigend, des te harder groeit het bezit van de NGO's , des te meer gronden krijgen deze partijen in beheer. Een vreemde gewaarwording, het jaagt de verdeeldheid aan. Meebewegen met de natuur: Boeren werken de hele dag met de natuur, dus meebewegen doen zij de hele dag. Appeltje eitje dus. Maar zo makkelijk ligt dat niet. Er is een collectief gedachtegoed gecreeerd. Boerenland in boerenhand geeft een enorme achteruitgang van de natuur. Er is de angst van een mega spook, stikstof, die alle natuur om zeep zou helpen. En we moeten van Brussel.....hoor je veel. Leugen!!! Brussel zegt dat we de natuur moeten beschermen, logisch, maar niet door het uitroeien van boeren, en al helemaal niet met de stikstofstok! En ondanks dat er enkele partijen zijn (zelfs ook het PBL) die dit voor het voetlicht brengen, blijven we allemaal in de collectieve mainstream hangen, we hebben een stikstofprobleem!! En dat lossen we op door........onteigening en uitkoop boeren. Waarom? omdat we blijven geloven in een model Aerius. Ok het is aan alle kanten lek geschoten, maar het is het best beschikbare wat we hebben. En dan gaan we er voor, we geloven er in! En om het model te pleasen gaan we er naar handelen. We bedenken technische oplossingen (die vervolgens in de rechtszaal weer sneuvelen) , we gaan gebiedsprocessen op zetten waarbij notabelen gaan oordelen over het volk, de boeren. De ene mag blijven zitten mits hij zijn eigendom waardeloos maakt, de ander wordt van zijn land gejaagd. Ook het groot geld gaat meedenken in oplossingen. Centralisering van het eigendom is het devies. En de boer....die moet meebewegen voor de natuur....zoals bijv in de Krimpenerwaard, waarbij 40 boeren 2250 ha grond in moeten leveren. Voor een enkeling is er plaats, mits hij of zij zijn of haar eigendom waardeloos maakt. De rest krijgt een fooi. Ik sprak een boer die tegen de onteigeningsprocedure aan zit. Er werd hem geboden 48 k per ha. Gebouwen mocht hij houden.... Meebewegen met de natuur......met als eindstation een huurhuisje Dinsdag is er een actie in de Krimpenerwaard. Ik woon niet in de Krimpenerwaard, maar ik zal er zijn, uit solidariteit. Iets wat de sector mist waardoor we kapot gaan!!!

Nieuwe reacties

Toekomstperspectief veehouderij: De Gladde 11 (of wat daar nog van over is) of een Landbouwcollectief

Gisteren presenteerde Agri.nl haar plan voor een herinrichting van Nederland. Men verwacht dat een derde van de oppervlakte van agrarisch Nederland de komende jaren vrij valt door natuurlijk verloop van het aantal ondernemers. Agri.nl wil dat de overheid de regie neemt (Rijksdienst Landelijk Gebied) om deze gronden (600.000 ha) te gebruiken om doelstellingen op het gebied van ruimte/woningbouw, natuur, klimaat en stikstof te realiseren. Agri.nl wil eigenlijk een volledige herverdeling van het eigendom. (stoppers zitten nu eenmaal niet altijd op de plaats waar deze thema's spelen) Agri.nl wil dat doen door Nederland op te delen in 113 regio's. Daarmee maken ze het landbouwbelang ondergeschikt aan de genoemde thema's. Agri.nl denkt dat daar de landbouw sterker uit zal komen. Maar stoppers zijn van alle tijden en gronden van bedrijfsbeeindigers hebben (vrijwillig)tot nu toe altijd via de markt haar weg gevonden. Waarom dan nu ingrijpen? Plan van Agri.nl is niet nieuw. Het staat bij deze organisatie al meer dan een jaar op de agenda. Zomer 2020 is er een opdracht uitgezet bij de heer Poppe met de vraag wat herinrichting van agrarisch Nederland gaat kosten. Daarna zijn er diverse plannen geweest, waar we allemaal getuige van zijn geweest. Regie op Ruimte, Naar een ontspannen Nederland en in mei 21 heeft de heer Joustra, voorzitter Agri.nl , ook al de pers opgezocht om over herinrichting te schrijven. Veel plannen, bleek uit mails, waren aangestuurd of gecommuniceerd met LNV en/of kabinet. De heer Ellekamp heeft er een maand geleden op basis van door ons aangeleverde info, een column geschreven over dit dossier. https://www.melkvee.nl/artikel/420584-onteigeningsstok-gaat-zijn-werk-wel-doen/ Maar waarom doet Agri.nl dit? Waarom laten de 11 gedragen partijen en LTO zich gebruiken om de sector op de zadelen met een socialistisch verhaal, wat gestoeld is op communistisch gedachtegoed? En waarom mogen democratisch gekozen bestuurders daar niet over mee praten? Met welk recht mogen commerciele multinationals beslissen over het lot en eigendom van anderen? En dan ook nog zonder inspraak. Het lijkt wel een afsplitsing van de 'Bilderberg groep'. De machtige der aarde onderwerpen het bezit van het volk aan hun rijkdom....... En dan de rol van LTO. Waarom bespreken zij deze thema's niet met hun achterban of met collega belangenbehartigers. Het gaat ten slotte over eigendommen van hun leden. Daarom heb ik vandaag de heer v d Tak via een aantal apps de kans gegeven om op korte termijn (deze week!) een landbouwcollectief onder regie van LTO te formeren. Dan worden dit soort discussies en plannen geformuleerd daar waar ze horen, bij de boeren. Aan voorzitter van der Tak de mogelijkheid om te laten zien waar hij voor staat.....de boeren....of een afsplitsing van 'de Bilderberg groep'.

Nieuwe reacties

Landsadvocaat over stikstofaanpak: ‘Pak boer vergunning af’

Wie durft er in een nieuw kabinet nog minister van landbouw te worden? --- Landsadvocaat over stikstofaanpak: ‘Pak boer vergunning af’ Om de stikstofcrisis snel op te lossen, moet de overheid vergunningen intrekken van boeren die veel stikstof uitstoten in de buurt van natuurgebieden. Dat staat in een advies aan het ministerie van Landbouw, dat door deze site is ingezien. Bij het intrekken van een vergunning moet een veehouder vrijwel direct stoppen met boeren. Daarmee gaat die maatregel veel verder dan onteigening, waarbij het nog jaren kan duren tot een boerderij is opgedoekt. Volgens landsadvocaat Hans Besselink ‘zal onteigening niet tot een snel resultaat kunnen leiden’, maar ‘intrekking van vergunningen kan dat wél.’............ https://www.pzc.nl/binnenland/landsadvocaat-over-stikstofaanpak-pak-boer-vergunning-af~a854ac31/ https://www.ad.nl/binnenland/landsadvocaat-over-stikstofaanpak-pak-boer-vergunning-af~a854ac31/

Nieuwe reacties

Overijssel aast op boerengrond, niet op natuurdoelen!

Provincie Overijssel gaat zo’n 40 miljoen euro verspijkeren aan haar hoogveengebied Wierdense Veld. Het geld is bedoeld om het afgegraven en verdroogde hoogveen weer actief te krijgen. Het gaat in totaal om 383 hectare, waarvan 108 m2 al staat ingetekend als actief hoogveen. € 20 miljoen is nodig om 180 hectare aangrenzende boerengrond (deels) op te kopen en te vernatten. Twee oud-terreinbeheerders en STAF toetsten de onderbouwing van het beleid en stuiten op abnormale zaken. Het kopen van boerengrond lijkt hier belangrijker dan het halen van natuurdoelen. ‘Moet van Brussel’, is het argument van de provincie. Maar is dat wel zo? 1. Niet passend onderzoek stop gezet Provincie Overijssel heeft onderzoek uitgezet naar de consequenties van het beoogde maatregelenpakket (forse vernatting). Echter, toen de tussenresultaten uitwezen dat de doelen daarmee niet gehaald zouden worden, trok de provincie de stekker uit het onderzoek. Het onderzoeksresultaat was niet beleidsondersteunend. Een afgerond onderzoeksrapport kwam er niet. Hebben we hier te maken met een betrouwbare overheid? 2. Brussel stelt dat natuurdoelen haalbaar moeten zijn De provincie heeft op geen enkele manier onderzocht in hoeverre de natuurdoelen naar verwachting worden gehaald met de beoogde maatregelen (doel = veenvorming in kwalitatief en kwantitatief opzicht, binnen afzienbare tijd). Bovendien heeft de Provincie Overijssel goedkopere maatregelen om de natuurdoelen te realiseren volledig links laten liggen. Ook heeft de Provincie Overijssel niet naar maatregelen gekeken met minder impact voor de omgeving. Als je op deze schaal investeringen doet ter hoogte van € 40 miljoen, dan hoort daar op z’n minst een deugdelijke en betrouwbare kosten- en batenafweging bij, waarbij de natuurdoelen voorop staan. Of heiligt het doel de middelen? 3. Brussel stelt grens aan hersteltijd afgegraven hoogveen: 30 jaar Hoogveen moet binnen een tijd van 30 jaar redelijkerwijs weer veenvormend zijn. Dit is het criterium voor aanwijzing. Nederland hanteert een eigen, veel ruimere definitie. Nederland heeft gebieden aangewezen waar het technisch mogelijk is de waterstand omhoog te krijgen. In de praktijk zien we waar dat werkelijk toe leidt: na 20 jaar herstelmaatregelen is er in veel aangewezen areaal nog geen enkel zicht op veenvorming. De uitkomsten van de beleidstoetsing zijn te downloaden op de website van STAF. Zie: Slag om het Wierdense Veld: https://stichtingagrifacts.nl/slag-om-het-wierdense-veld/

Nieuwe reacties

Farma_boerke

Topics
0
Reacties
0
Volgers

Over mij

Woonplaats: Meppel eo
Leeftijd: 44jr
Laatst online: 2u geleden

Deeltijd boertje werkzaam bij groot pharma

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering