Proef met koeien in het bos blijkt succes: "versterkt de biodiversiteit"

De proef om koeien in het Kuinderbos te laten grazen, blijkt een succes. Drie jaar geleden werd een kudde jonge Jersey-runderen voor het eerst het bos ingestuurd in de hoop zo meer biodiversiteit te creëren. Die hoop blijkt gegrond: volgens Staatsbosbeheer zijn er inmiddels meer verschillende soorten planten en dieren waar te nemen. Woensdagochtend is het alweer de vierde keer dat biologische boer Jelle Hakvoort zijn koeien voor het seizoen het bos in loodst. Wie denkt dat herkauwers enkel en alleen in de wei thuishoren, heeft het mis. "Ze lopen op hun gemak het bos in", ziet Hakvoort met een tevreden blik. "Ze zoeken gelijk het voedsel op. Het is niet dat ze onwennig zijn, van: wat is dit, dit is eng. Nee, ze laten zien dat ze hier eigenlijk wel thuishoren." Terwijl de koeien opgewekt het bos inhuppelen, legt boswachter Harco Bergman uit wat de impact is van de kudde op waar het allemaal voor bedoeld is: de biodiversiteit. "Als we hier geen vee zouden hebben, zouden braamstruiken deze plek helemaal gaan vullen", vertelt Bergman vanaf een open plek in het bos. "Nu de koeien er doorheen lopen, eten ze alle spruitjes van de struik, waardoor het hier open blijft. Daardoor kan de zon op de grond komen." En dat zonlicht op de bodem is weer goed voor de verscheidenheid in plantengroei. Boswachter Bergman wijst spontaan wat verschillende soorten aan. "Er staat hier hondsdraf, kleefkruid, akkerhoornbloem." Ook insecten profiteren van de begrazing Het is overigens niet alleen de flora die wel vaart bij de kudde in het bos. Ook het insectenleven is diverser geworden, zo constateert Bergman. "Er komen vijftig verschillende soorten libellen voor in het Kuinderbos waaronder een aantal hele zeldzame. Zo versterkt het de biodiversiteit van het Kuinderbos." En dus lijkt er een win/win-situatie te zijn gecreëerd: niet alleen krijgt de biodiversiteit een impuls, ook het humeur van de koeien in het bos wordt er beter op, getuige huppelsprongetjes die ze geregeld maken. "Als ze jeuk hebben, schuren ze lekker tegen een boom", zegt boswachter Bergman. "Wil je in de zon staan, ga je in de zon staan. Wil je in de schaduw, zoek je een paar bomen op. Eten is er genoeg. Moet je kijken, je ziet hoe vrolijk ze zijn." Afhankelijk van het weer en of er deze zomer droge perioden zijn, zal de kudde tot en met de herfst in het bos te vinden zijn.

Nieuwe reacties

Nederlandse natuur heeft veel te lijden, niet alleen van stikstof

Verreweg het grootste deel van de Nederlandse natuurgebieden staat er slecht voor. Dat blijkt uit de tot nu toe gepubliceerde natuurrapporten die provincies moeten maken. Niet alleen stikstof is een probleem, ook bijvoorbeeld droogte en exotische planten die lokale planten verdringen zijn dat.De zogeheten natuurdoelanalyses vormen de basis voor de stikstofplannen die provincies op 1 juli moeten inleveren bij minister Van der Wal (Natuur en Stikstof). De NOS analyseerde de conclusies van alle tot nu toe gepubliceerde rapporten.Daaruit blijkt dat de provincies de doelen in het overgrote deel van de natuur niet halen, zelfs niet als de voorgenomen maatregelen worden uitgevoerd. Die maatregelen lopen uiteen van het aanplanten van bos tot het ophogen van een beekbodem.Voor 14 procent van de geanalyseerde natuur in Natura 2000-gebieden geldt dat de doelen worden gehaald als de geplande maatregelen doorgaan. Voor 21 procent van de gebieden is dat nog onzeker. Maar voor het overgrote deel (65 procent) van de natuur gaat het op deze manier niet lukken.Dat de zogenoemde instandhoudingsdoelen bijna nergens gehaald worden, betekent dat de natuur op veel plekken verslechtert. Tegelijkertijd heeft Nederland zich gecommitteerd aan Europese regels die voorschrijven dat beschermde natuur niet mag verslechteren. De instandhoudingsdoelen en het verslechteringsverbod zijn de kern van de Europese natuurbeschermingsregels, die milieuorganisaties vaak aanhalen in stikstofrechtszaken tegen de Nederlandse overheid.Stikstof is veruit het meest gerapporteerde probleem in de rapporten. In driekwart van de onderzochte natuur blijft stikstof een probleem als de geplande maatregelen worden uitgevoerd. Dat is niet zo gek, want de rapporten richten zich op stikstofgevoelige natuur. Maar er spelen ook veel andere problemen die een 'gunstige staat van instandhouding' in de weg staan.Zo heeft de Noord-Hollandse natuur veel last van zogeheten 'invasieve exoten'. Vreemde soorten als de cranberry, appelbes en watercrassula verdringen er de oorspronkelijke planten en bomen in twee derde van de onderzochte natuur. In een aantal gevallen is de exoot geen plant, maar een dier: de Amerikaanse rivierkreeft kan bijvoorbeeld ook flink huishouden in natuurgebieden. Zulke soorten hebben geen natuurlijke vijand. Volgens de rapporten zijn er vaak geen maatregelen voorhanden om de exoten te bestrijden.In Limburg zijn minder problemen met exoten, maar daar spelen juist problemen met water. Gebrekkige waterkwaliteit en verdroging zitten in die provincie de natuur in de weg. In meer dan 60 procent van de onderzochte natuur blijven er ondanks geplande maatregelen nog waterproblemen bestaan die een 'gunstige staat van instandhouding' in de weg staan.De provincies die dat nog niet gedaan hebben, moeten de komende tijd hun natuurdoelanalyses inleveren bij de Ecologische Autoriteit (EA), zodat de rapporten getoetst kunnen worden. De EA is in het leven geroepen door minister Van der Wal om onafhankelijk advies te geven.

Nieuwe reacties

opgericht door frans vollenbroek, de broer van... jawel johan vollenbroek

‘ADVOCAAT VAN DE AARDE’ STEUNT JURIDISCHE NATUUR- EN MILIEUSTRIJD MET KENNIS EN GELD Recent is de stichting Advocaat van de Aarde in het leven geroepen om andere milieu- en natuurorganisaties financieel en inhoudelijk te ondersteunen bij rechtszaken tegen de overheid in het kader van de naleving van bestaande wetgeving. De stichting werd opgericht door Frans Vollenbroek, wiens broer Johan voorzitter is van Mobilisation for the Environment (MOB), de organisatie die onder meer de Programmatische Aanpak Stikstof van tafel kreeg bij de Raad van State. Bestuurslid is ook biologe Margot Ribberink, die landelijke bekendheid verwierf als tv-weervrouw. De initiatiefnemers zien een veelvoud aan redenen voor het nieuwe vehikel. Nood Ten eerste heerst er een noodtoestand, aldus de initiatiefnemers. “Het gaat niet goed met het klimaat. Als we de komende jaren de uitstoot van broeikasgassen niet drastisch beperken, overschrijden we binnen 10 jaar de afgesproken 1.5 graad opwarming uit het Parijs-Akkoord.” De hollend achteruitgaande biodiversiteit is eveneens een majeure bron van zorg. Overheid In de tweede plaats zou de overheid het laten afweten: milieuwetgeving, zowel landelijk als decentraal, wordt matig nageleefd. Bezuinigingen in het verleden hebben ervoor gezorgd dat toezichthouders niet bij machte zijn hun controle uit te voeren en mensen en middelen tekortkomen. Tegelijkertijd overtreedt de bedrijfswereld systematisch de regelgeving door te vervuilen zonder de vereiste natuur- of milieuvergunningen. Advocaat van de Aarde noemt als voorbeelden Schiphol, Tata Steel en de Amercentrale. Politiek rechter De politiek laat het ondertussen afweten, betoogt AvdA. De Staat ging, internationale verplichtingen ten spijt, in hoger beroep gegaan in de Urgenda-zaak en minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ChristenUnie) zet zijn vraagtekens bij Europese natuurdoelen. “Er gaapt dus een enorme kloof tussen ambitie en actie.” Aan de rechter is het dan vervolgens weer om die kloof te overbruggen, wanneer burgers (al dan niet vertegenwoordigd door belangenorganisaties) het bestuur de rechtszaal in slepen. Kennis en geld Advocaat van de Aarde werpt zich daarom op als medestander van burgers en organisaties om de juridische strijd te strijden. Als kennisbank en als platform voor fondsenwerving om de gerechtelijke procedures te bekostigen. “Daarmee nemen wij drempels weg en dragen wij bij aan de bestendigheid van deze organisaties.” De stichting zal zelf geen processen aanspannen maar louter ondersteunen. De voornaamste partner is vooralsnog MOB, maar ook is er samenwerking met Meten=Weten, Werkgroep Behoud de Peel en Pesticide Action Network Netherlands.

Nieuwe reacties

Bouwbaas Heijmans boos op Brabant om bouwstop

Ton Hillen, directeur van het Rosmalense bouwbedrijf Heijmans is boos op de provincie Noord-Brabant. Die verleent voorlopig geen vergunningen aan projecten die leiden tot extra stikstofuitstoot in Natura 2000-gebieden. Hillen vindt dat 'enorm storend'. "Het kan niet zo zijn dat we alles economisch stil leggen. De medaille slaat nu wel heel erg uit naar de natuur. We zullen deze impasse met overheid en markt moeten doorbreken, anders komen er niet genoeg woningen," zo zei Hillen volgens De Telegraaf bij de presentatie van de kwartaalcijfers.De Rijksoverheid wil dat er vanwege het woningtekort 900.000 woningen gebouwd worden tot en met 2030.Heijmans merkt dat de verkoop en bouw van nieuwe woningen dit jaar onder druk blijft staan door de afkoeling van de huizenmarkt. Tot en met april wist de onderneming uit Rosmalen maar 472 woningen te verkopen, tegen 631 in dezelfde periode vorig jaar. BouwstopEr worden minder woningen verkocht en gebouwd door de gestegen materiaalkosten en gestegen rente. Maar ook de bouwstop in Brabant helpt niet, aldus Heijmans dat wel genoeg werk heeft aan bijvoorbeeld verduurzaming van woningen."Ik probeer alles te doen wat in mijn invloedssfeer ligt. Wij investeren nu veel in een uitstootvrije bouwplaats. Maar daar heb ik weinig aan als er vervolgens geen opdrachten liggen.” aldus Hillen.Hillen wil dat er snel weer vergunningen verleend worden. "Zo kun je natuurlijk geen bedrijf sturen. En dat is ook eigenlijk het afwentelen van een politiek dossier richting bedrijfsleven en de bevolking. We moeten met elkaar keuzes maken, locaties aanwijzen en stappen maken. Waar economische groei en waar natuur en landbouw," zegt hij tegen radiozender BNR.LEES OOK Stop op vergunningen nu natuur in Brabant nog verder is verslechterd Deze natuurgebieden zorgen ervoor dat Brabant geen vergunning meer uitgeeft

Nieuwe reacties

Een landbouw akkoord.......voor onze boeren? ....of voor het redden van banken en het kabinet.

Er is veel te doen over een aanstaand landbouw akkoord. Maar schieten wij boeren er wat mee op, of is er een schaduw agenda. Het landbouw akkoord moet invulling geven aan de afspraken in het coalitieakkoord kabinet omtrent Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en stikstof doelen. Dus herverdeling van eigendom en onhaalbare doelen van een gecreëerd probleem genaamd stikstof. Deze week was er veel reuring over een vermeend deelakkoord melkveehouderij wat geen deelakkoord mag heten. De meeste sectoren hebben inmiddels een overeenkomst. Op een aantal punten is er geen overeenstemming bereikt. De punten grondbeleid, pas melders, financiering en verdienmodel worden op het menu gezet van de hoofdtafel. Komende weken worden cruciaal. Gaan landbouw partijen akkoord met een invulling van overgangsgebieden bij N2000, beekdalen en opgeven van de helft van de veenweidegebieden? Gaan normen van 1 gve per ha landschapsgrond het verdienmodel van de veehouderij wezenlijk veranderen? En hoe gaat de gedwongen afwaardering van het eigendom? Een veel gehoord argument waarom we als sector hier alleen maar winst uit kunnen halen is dat de grond voor de sector behouden blijft. Natuurlijk is dat onder het Didam arrest 1 groot kul verhaal. Het Didam arrest bepaald nl dat de overheid bij uitgifte van grond iedereen een gelijke kans moet geven , dus naast agrarische partijen ook geïnteresseerde ngo's als bijv Natuurmonumenten. Dan een ander verdienmodel. Waardering voor de ondernemers die beleving goed kunnen verwaarden, maar de markt raakt op een keer verzadigd. Wat rest zijn de grillen van de internationale handel die wrs geen respect heeft voor overgangsgebieden, landschapsgronden enz. En produceren voor de binnenlandse markt binnen de open grenzen van de EU is helemaal een farce. Dan financiering en pas melders in 1. In volgende link wordt duidelijk dat banken per 1 Jan 23 met Basel 4 te maken hebben. Extra internationale voorwaarden aan hun beheerde portefeuille maken dat financieringen meer en meer gewaardeerd worden op rendement. Daarnaast is het financieren van illegale situaties not done. https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2021/05/01/nvb-voorzitter-basel-iv-maakt-verdienmodel-nog-urgenter Dan rijst ook de vraag wat is de rol van de banken in het landbouw akkoord? Zitten zij te wachten op landschapsgrond en overgangsgebieden? Op extensieve veehouderij met een laag rendement? Op pas melders die door de overheid in de steek gelaten worden? Basel 4 gaat een hele grote stem krijgen in het landbouw akkoord. Veel van de 25 miljard zal verdwijnen in de zakken van de bankiers ter compensatie voor afwaardering pas melders en landbouw grond. Door Basel 4 zullen ook veel pas melders vermorzeld worden. Vreselijk!!!!! Dan rest de vraag, voor wie zitten Sjaak v d Tak en Roy Meijer nog aan tafel? Voor onze boeren? Zoals ze dat zo mooi vanmiddag in Buitenhof zeiden?... Of voor een bank met het hoofdkantoor in Utrecht, waar naar verluidt een schaduw overlegtafel plaats vindt. Of voor het vermijden van de val van het kabinet, om BBB op die manier dwars te zitten en het CDA of de eigenwijze Kaag te redden..... Een spreekwoord zegt....bezint eer ge begint ...maar begonnen zijn ze al lang en het is meer de vraag hoe verlaten ze de tafel? Op tijd of te laat..... Gelukkig is het volgende week Pasen, het feest van het nieuwe licht, van vergeving en verzoening........

Nieuwe reacties

Rutte, de stikstof modellen kloppen ook niet..........

Rutte: ’Modellen kloppen niet, platteland krijgt te weinig geld’ Door ONZE PARLEMENTAIRE REDACTIE Updated 29 min geleden33 min geleden in BINNENLAND ROTTERDAM - Volgens premier Rutte moet er meer geld naar het Nederlandse platteland. In aanloop naar een ingelast kabinetsberaad over de BBB-verkiezingszege zegt hij dat de ’modellen die we in Nederland hebben – om geld te verdelen – weinig rekening houden met het feit dat er ook gebieden zijn waar op een groter landoppervlakte minder mensen wonen’. Dat stelt Rutte maandagavond tijdens een persconferentie met de Duitse bondskanselier Scholz. De twee regeringsleiders praten in Rotterdam over Nederlands-Duitse samenwerking. Scholz kampt net als Rutte met problemen binnen zijn coalitie. Op dinsdagavond overleggen Rutte en de vicepremiers over de genadeloze afstraffing van de coalitie bij de Statenverkiezingen. Dat crisisoverleg zal niet alleen over het stikstofbeleid gaan, meldt de premier. „In dit kleine land zijn er grote verschillen ten aanzien van hoe mensen beleven of ze onderdeel zijn van de gemeenschap”, aldus Rutte. „Dat moeten we ook met elkaar onder ogen zien.” Rutte plaatst vraagtekens bij de economische modellen voor de verdeling van overheidsgeld. „Ik was vanochtend in Groningen. Uiteraard om te praten over de afwikkeling van de verschrikkelijke aardbevingsschade. Die gesprekken komen op bredere thema’s. De aanrijtijden van het openbaar vervoer op het platteland, of er nog politieauto’s rijden, toegang tot scholen.” Daar ziet Rutte het misgaan: „Je merkt dat de modellen die we in Nederland hebben – om geld te verdelen – weinig rekening houden met het feit dat er ook gebieden zijn waar op een groter landoppervlakte minder mensen wonen. Mensen die nog steeds wél gebruik willen maken van deze belangrijke voorzieningen.” De herverdeling van belastinggeld zal een rol spelen bij het kabinetsberaad op dinsdagavond, aldus de premier. „Ik zeg niet dat dat het enige antwoord is op de verkiezingsuitslag, maar het is een aspect”, zegt Rutte. „Daar gaan we morgen over praten.” https://www.telegraaf.nl/nieuws/1726010065/rutte-modellen-kloppen-niet-platteland-krijgt-te-weinig-geld

Nieuwe reacties

Eerste elektrische melkwagen in Nederland rijdt voor CONO Kaasmakers

CONO Kaasmakers, bekend van o.a. Beemster kaas, en haar melktransporteur Danmel zijn verheugd om de komst van de allereerste volledig elektrische Rijdende Melk Ontvangst (RMO) in Nederland. Inmiddels heeft de RMO zijn eerste elektrische kilometers afgelegd. "We zijn trots op deze innovatieve en duurzame RMO", zegt Wim Betten, algemeen directeur van CONO Kaasmakers. "Als coöperatie zijn we altijd op zoek naar manieren om onze impact op het milieu te verminderen. Met deze RMO zetten we samen met onze partner Danmel een belangrijke stap in onze ambitie naar een klimaatpositieve kaasketen.” De elektrische RMO wordt in eerste instantie ingezet voor het ophalen van melk bij veehouders in de regio rondom de Beemster. Omdat de kaasmakerij goed is ingericht op het opvangen van piekbelasting van het netwerk, wordt de wagen ’s nachts bij de CONO kaasmakerij opgeladen. Vanzelfsprekend met groene stroom, dat voor een groot deel bij eigen melkveehouders wordt opgewekt. De nieuwe elektrische RMO is gebouwd door Volvo en uitgerust met de nieuwste technologieën op het gebied van duurzaamheid en efficiëntie. Daarnaast bestaat de RMO-combinatie uit een innovatieve oplegger die is voorzien van een hybride melkpomp. Het verpompen van de melk vanuit de melktank van de boerderij naar de tankwagen gebeurt daardoor niet met een draaiende motor, maar volledig op elektriciteit vanuit deze accu. Naast het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en het verbeteren van de luchtkwaliteit, draagt de RMO dus ook bij aan het verminderen van geluidsoverlast. Intussen kijkt Mart de Waard, eigenaar van Danmel Transport, met vertrouwen naar de toekomst. “Als twee bedrijven met een sterke focus op duurzaamheid is het een logische stap om te investeren in innovatieve en milieuvriendelijke oplossingen. Over een jaar evalueren we het functioneren van de truck, met hopelijk als resultaat dat we de tweede gaan bestellen.” CONO Klimaatpositief in 2030 CONO Kaasmakers is een kleine coöperatie van melkveehouders, gevestigd in de Beemster polder. CONO heeft de ambitie in 2030 met haar kaasketen klimaatpositief te zijn. Daar is samenwerking in de keten voor nodig. In melktransport wil CONO samen met haar partners 75% CO₂-reductie behalen, om zo de footprint van kaas te verkleinen. Ook zet CONO zich met haar melkveehouders in voor CO₂-reductie op het boerenerf. Resterende uitstoot wordt gecompenseerd. Op het erf bij eigen leden veehouders als dat kan, en verder weg als dat nodig is.

Nieuwe reacties

Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen

kreeg onderstaand artikel via LinkedIn Plan van Rijk voor voorkeursrecht op boerengrond alarmeert LTO en juristen Arend Clahsen In het kort Plan betekent dat een boer grond eerst aan de overheid moet aanbieden als daar een claim op rust. De potentiële ingreep is onderschat omdat lagere overheden en media dachten dat het om een stikstofmaatregel ging. Juristen en LTO waarschuwen dat de waarde van boerengrond en de rechtszekerheid onder druk komen te staan. Het Rijk onderzoekt een verregaande stap om de zeggenschap over boerengrond in Nederland te vergroten. Met een eerste recht op koop als een boer akkers of weilanden wil verkopen, wil de Rijksoverheid andere boeren, speculanten en derden de loef af kunnen steken. Met een voorkeursrecht op agrarische grond krijgt het Rijk veel meer invloed op de inrichting van het landelijk gebied. Juristen en LTO Nederland waarschuwen voor potentieel grote gevolgen. Zo kan de grond in waarde dalen als boeren worden beperkt in hun verkoopmogelijkheden. Het plan dreigt het wantrouwen tussen boeren en Den Haag verder te vergroten. Niet in de laatste plaats omdat het voorgestelde instrument opduikt in een pakket met kabinetsmaatregelen uit november om de stikstofcrisis aan te pakken. Op het platteland leeft al het gevoel dat de stikstofkwestie misbruikt wordt om andere doelen te verwezenlijken. Vorig jaar reageerden boeren bijvoorbeeld furieus toen tijdens de boerenprotesten een kaart uitlekte waarop de bouw van 25.000 woningen in het boerendorp Stroe was geprojecteerd. De provincie ontkende snel dat het om een concreet plan ging, maar in de beeldvorming was het kwaad was al geschied. Eerste recht op koop Tot nu toe is de alinea in het pakket uit november over het voorkeursrecht door media en lagere overheden gelezen als een eerste recht op koop van stikstofrechten zodra een boer stopt. Maar dat is niet het geval. De tekst slaat namelijk op de grond zelf: 'Daarnaast verkent het kabinet de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie. Dit biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid om te sturen op het gebruik van de agrarische grond, geeft aan de voorkant regie in gebiedsprocessen en over keuzes in het landelijk gebied, bijvoorbeeld ten aanzien van extensivering, en biedt de mogelijkheid om speculatie tegen te gaan.' De hamvraag is waarom het Rijk en stikstofminister Christianne van der Wal het instrument aan de gereedschapskist willen toevoegen. Er bestaat namelijk al een Wet voorkeursrecht gemeenten - die in de praktijk niet door het Rijk zelf wordt gebruikt - waarmee overheden een eerste recht op koop kunnen uitoefenen als boerengrond een niet-agrarische bestemming krijgt zoals een woonwijk of een bedrijventerrein. Nadere informatie volgt pas als de maatregel verder is uitgewerkt. Volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zal dat voor 1 april gebeuren. Het ministerie bevestigt in een korte reactie dat inderdaad een uitbreiding van het voorkeursrecht wordt onderzocht. 'Voor gronden die een niet-agrarische functie hebben of krijgen, bestaat de mogelijkheid van een voorkeursrecht al op grond van de Wet voorkeursrecht gemeenten. Het kabinet verkent de wettelijke mogelijkheden om een voorkeursrecht te kunnen leggen op grond met een agrarische functie.' Dat zou een majeure uitbreiding betekenen van de mogelijkheden voor de overheid om in te grijpen op de eigendomssituatie en de verhandelbaarheid van grond in landelijk gebied. Het ministerie gaf geen concreet antwoord op vragen van het FD waarom de maatregel opdook in het document met stikstofmaatregelen uit november. In het verleden is het voorkeursrecht veelal door gemeenten gebruikt bij de voorbereiding van bouwplannen, zoals bij grote woningbouwlocaties in de jaren tachtig en negentig. Meer recent claimde de gemeente Zeewolde in Flevoland met de wet alvast boerengrond voor het datacenter van Meta dat uiteindelijk niet doorging. Het recht op eerste koop voorkomt dat speculanten snel weilanden opkopen, vooruitlopend op de waardestijging bij wijziging naar bouwgrond. Maar dat speculatieargument vervalt bij omvorming naar minder intensief agrarisch gebruik of natuur. De economische waarde daalt dan. 'Vergaand en onwenselijk' LTO Nederland noemt het voorstel zeer vergaand en onwenselijk. 'Het is de vraag of de overheid dit alleen wil inzetten voor stikstof, of voor natuurherstel of ook voor bijvoorbeeld klimaat en het bodem- en waterbeleid', zo laat een woordvoerder weten. Daarnaast vreest de organisatie voor waardedalingen van agrarische grond als de overheid prijsbepalend wordt en niemand anders kan meebieden. 'Bij woningbouw zien we al dat het voorkeursrecht een prijsdrukkend effect heeft. Maar dan is dat nog altijd boven de landbouwwaarde. Bij het omzetten naar natuur zou een nog sterker prijsdrukkend effect kunnen optreden, omdat de grond dan veel minder waard wordt.' 'We onderzoeken nog welke juridische consequenties hieraan vastzitten', aldus de LTO-woordvoerder. 'Belangrijk daarbij is dat de rechtsbescherming voor de agrarische ondernemers intact blijft.' 'Geen wildwest-taferelen in handel stikstofruimte' In het najaar ontstond ophef nadat Rijkswaterstaat en Schiphol tientallen boeren had uitgekocht om ruimte te maken voor vliegverkeer en wegenprojecten. Allerlei partijen die ruimte proberen te kopen, zou tot wildwesttaferelen in de handel in stikstofrechten leiden. Navraag bij stikstofmakelaars en projectontwikkelaars leert dat dit niet op grote schaal speelt. Vooral de overheid zelf roert zich als externe partij, via het agentschap Rijkswaterstaat en staatsdeelneming Schiphol. 'De handel is vooral van landbouw naar landbouw, van groen naar groen zoals we dat noemen, en incidenteel doet iemand van buiten navraag', stelt Frans Evers, makelaar in productierechten. Ook Dick Waiboer van Klaver Agrarisch Vastgoed ziet dergelijke taferelen niet. 'En het Rijk kan speculatie eenvoudig een halt toeroepen door een schot te zetten tussen de handel in ammoniak (landbouw, red.) en de rechten voor stikstofoxiden en -dioxiden (vervoer en industrie, red.).' Dan zouden partijen van buiten niet langer gebruik kunnen maken van de stikstofruimte van boeren. Verbazing bij juristen Juristen verbazen zich erover dat het voorkeursrecht als een duveltje uit een doosje naar buiten komt. Het is volgens hen ten eerste niet duidelijk wat de overheid precies met het eerste recht tot koop wil bereiken. Ten tweede valt het juristen op dat niet eens meer sprake hoeft te zijn van een voorziene bestemmingsplanwijziging om het recht op eerste koop in te roepen. Ten slotte doet het voorkeursrecht in hun ogen op korte termijn weinig om de stikstofcrisis op te lossen. 'Het voorkeursrecht is van oudsher gericht op onroerend goed zoals grond en gebouwen', zegt Ferdinand Hoogewoud, grondzakenadviseur en jurist bij advies- en ingenieursbedrijf Arcadis. 'De stikstofruimte kan als een zogeheten roerend goed worden benaderd en hangt aan de milieuvergunning van het boerenbedrijf.' Ook als de grond en de opstallen worden geclaimd en uiteindelijk gekocht, betekent dat niet automatisch dat de stikstofruimte ook naar de overheid gaat. Tenzij de wet wordt aangepast voor roerende zaken. Maar dat zou volgens Hoogewoud 'gelegenheidswetgeving' zijn, die later onbedoelde gevolgen zou kunnen hebben. En dan nog blijft het voorkeursrecht passief omdat de overheid afhankelijk is tot het moment dat een boer wil verkopen. Terwijl de stikstofcrisis nu actie vereist. Voor stikstofreductie op korte termijn is het uitkopen en eventueel onteigenen van zogeheten piekbelasters veel gerichter. 'Onteigenen is actief. Als het nu nodig is, pak je het af', zegt Jacques Sluysmans, advocaat bij van Van der Feltz advocaten en hoogleraar Onteigeningsrecht in Nijmegen. Gebrek aan details Daarnaast is het gebrek aan details een zorg. 'Men probeert alles uit de kast te halen voor de stikstofcrisis, maar in potentie is dit verstrekkend', waarschuwt advocaat bestuursrecht Alexandra Danopoulos van advocatenkantoor Ploum. 'En er wordt niets over uitgelegd. Mij is niet duidelijk wat het Rijk wil bereiken door die grond te kopen. Vinden er na de koop nog agrarische activiteiten plaats of is het om een andere ontwikkeling mogelijk te maken? Komt er iets over duurzame energieopwekking te staan, of over woningbouw? Wat zijn de mogelijkheden om bezwaar te maken? Welke redenen kunnen er worden aangevoerd? Ik ben heel benieuwd naar de rechtsbescherming.' De inzet is dat het voorkeursrecht op 1 april 2024 in de nieuwe Omgevingswet wordt opgenomen, blijkt uit antwoorden op Kamervragen. 'Het is van belang dit proces in de gaten te houden', aldus Danopoulos. 'Het voorkeursrecht is een ingrijpend instrument dat een beperking inhoudt op het gebruik van de grond. Als dat recht wordt uitgebreid is het per definitie belangrijk dat dit transparant gebeurt en dat er gelobbyd kan worden.' Volgens LTO Nederland kan de uitbreiding van het voorkeursrecht boeren belemmeren in hun vrije keuze om door te gaan of te stoppen. 'Er bestaat een risico dat als het voorkeursrecht heel lang op een gebied blijft liggen, en beperkingen voor boeren steeds groter worden, er in theorie niet verkocht hoeft te worden, maar in de praktijk er bijna geen andere keus meer is.'

Nieuwe reacties

-Jan-

Topics
0
Reacties
128
Volgers

Over mij

Leeftijd: 27jr
Laatst online: 12u geleden

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering