Opinie Harmen Endendijk: Ammoniak fungeert dus als een luchtreiniger

Ik had een broertje dood aan studeren maar ben achteraf toch wel blij dat ik, onder milde druk van mijn ouders, toch maar een tijdje doorgeleerd heb. Zo kwam ik terecht in Wageningen. Daar kreeg ik, naast de vakken over veeteelt, ook scheikunde in vervolg op de scheikunde die ik reeds op zak had. Hoewel ik een groot deel alweer vergeten ben, was het toch wel interessant om te zien hoe allerlei stoffen en gassen met elkaar reageren als je ze bij elkaar gooit. Meest in het oog springend was wel de reactie van het potente ammoniak (NH3) met andere gassen en dan met name de stikstofoxiden (NOx). Eigenlijk dus de reactie van de landbouw-stikstof met de industrie-stikstof. En wat blijkt? De scheikunde toont ons dan dat de combinatie van ammoniak met stikstofoxiden reageert tot water (H20) en onschuldig elementair stikstof (N2), dus de stikstof waaruit 80 procent van onze lucht bestaat. Wat een vondst! Ammoniak fungeert daarmee dus als een luchtreiniger. Wanneer zich bijvoorbeeld een smogalarm ontwikkelt in grote steden, kan ammoniak helpen om dit weer te neutraliseren. Iets wat overigens in de industrie al lang bekend is. Al vaker heb ik hier geschreven over de toevoeging van AdBlue bij brandstofmotoren, met name diesels. AdBlue is niets anders dan vloeibare ureum (kunstmest dus). Dit wordt in de katalysator verhit en omgezet in ammoniak, waarna het bij de uitlaatgassen (lees: de NOx-en) wordt gebracht. Deze reageren vervolgens met elkaar en vallen uiteen in water en onschuldig stikstof. Ammoniak is de enige stof waarmee dit kan en zonder dat er schadelijke reststoffen achterblijven. Wat een vondst! Ammoniak fungeert dus als een luchtreiniger Om alle luchtverontreiniging door auto’s, industrie en vliegtuigen te neutraliseren is het dus van belang dat er voldoende ammoniak in de lucht gebracht wordt om onder meer smog te voorkomen. De veehouderij kan daar een oplossing bieden. Je zou natuurlijk uit kunnen rekenen hoeveel koeien of varkens er nodig zijn om de uitstoot van bijvoorbeeld één auto of vrachtwagen te neutraliseren. Dan kun je vervolgens ook uitrekenen hoe groot de veestapel moet zijn om de totale deken van stikstofoxiden in bedwang te houden of zelfs te laten verdwijnen. Het is dus simpele en eerlijke scheikunde die ons laat zien dat het van belang is om een hoeveelheid ammoniak in de lucht te hebben om de luchtkwaliteit in dichtbevolkte gebieden als Nederland op peil te houden. Het is dánkzij de veehouderij in Nederland dat de stikstofdeken niet groeit en de lucht continu gereinigd wordt van schadelijke stikstof uit industrie en verkeer. Hierdoor fungeert ammoniak uit de veehouderij als gratis en zeer potente luchtreiniger. Krimp van de veehouderij zou desastreus zijn voor de luchtkwaliteit. Het lijkt me goed dat men zich dit realiseert voordat er besluiten genomen worden die de luchtkwaliteit alleen maar verergeren. Tekst: Harmen Endendijk

Minder stikstofuitstoot door innovaties? Het risico bestaat dat we het de boeren daarmee nog moeilijker maken | opinie

We willen minder stikstofuitstoot, dus innovaties die zorgen voor minder stikstofuitstoot zijn goed, zou je zeggen. Volgens Eelko Huizingh is het de vraag of we hiermee wel op de goede weg zijn. Lees meer over Opinie Stikstof in de natuur blijft een probleem, ook na de grote verkiezingsoverwinning van BBB. De doelstelling van het kabinet is 50 procent minder stikstofuitstoot in 2030. Diverse BBB-gekozenen hebben duidelijk gemaakt dat zij van de redelijkheid zijn en ook zo oplossingen willen zoeken. Het is duidelijk wat BBB niet wil, gedwongen uitkoop van boeren. Minder duidelijk is hoe BBB de stikstofuitstoot van boeren wil verlagen. Een voor de hand liggende route is via innovaties die de huidige stikstofuitstoot verminderen. Voorbeelden hiervan zijn luchtwassers, emissiearme stallen, mestrobots, minder eiwit in veevoer, het verdunnen van mest en koeien vaker in de wei. De gedachte is dat als hierdoor de stikstofuitstoot vermindert, we een stap op weg naar het einddoel zetten. Vlak voor de verkiezingen sprak de Drentse gedeputeerde Henk Jumelet in het Dagblad van het Noorden opgetogen over de 55 miljoen euro die Noord-Nederland hieraan mag besteden van het Rijk. ‘Laaghangend fruit’ werd dit genoemd. Hoewel we allemaal weten dat niet elke vernieuwing een verbetering is, lijkt dit een inkopper: we willen minder stikstofuitstoot, dus innovaties die zorgen voor minder stikstofuitstoot zijn goed. Geen speld tussen te krijgen, toch? Risico om tijd te verliezen Nu ben ik doorgaans erg voor innoveren, maar het is de vraag of we hiermee echt wel op de goede weg zijn. Het risico bestaat dat we door bovengenoemde innovaties tijd verliezen, geld verkeerd besteden, het de boeren nog moeilijker maken en het einddoel van 50 procent reductie niet halen. Waarom is de voor de hand liggende weg van laaghangend fruit risicovol? Laten we een uitstapje maken naar de auto-industrie. Inmiddels is duidelijk dat elektrische auto’s de toekomst zijn, met eventueel een rol voor waterstof. De toekomst is niet aan brandstofauto’s op benzine of diesel. Een aantal jaren geleden sprak ik in Duitsland onderzoekers die werkten aan de ontwikkeling van de volgende generatie automotoren. Tot mijn verbazing bleek dat die volgende generatie bestond uit… verbeterde dieselmotoren. Want er zat nog rek in dieselmotoren. Die konden nog zuiniger en nog schoner, met nog minder uitstoot en dus waren ze een stapje in de goede richting. De denkfout is (achteraf) overduidelijk: hoe zuinig je dieselmotoren ook maakt, emissieloos worden ze nooit. Wat op het eerste gezicht stapjes in de goede richting leken, waren stapjes op een doodlopende weg. En die stapjes kostten wel geld, tijd en moeite. Precies meten En dat is het gevaar met de huidige voorstellen voor innovaties die leiden tot emissiereducties. De Drentse gedeputeerde benadrukte het belang van precies meten. Het is verleidelijk je daarop te richten: tot hoeveel procent reductie leidt gescheiden droge en natte mest? Onder welke voorwaarden realiseren luchtwassers de beloofde verbeteringen? Aantrekkelijke vragen voor doeners, maar voordat we enthousiast het geld gaan uitgeven moeten we eerst de kernvraag beantwoorden: hoe ziet natuurinclusieve landbouw eruit? Vergeet bovendien niet dat stikstof maar een deel van het probleem is, denk aan afnemende waterkwaliteit, verlies aan biodiversiteit, chemische bestrijdingsmiddelen en bodemverstoring. Is het mogelijk om de noodzakelijke verbeteringen te realiseren met de huidige bio-industrie in aangepaste vorm? Als het antwoord ja is, dan kan het zinvol zijn te investeren in de voorgestelde innovaties en is goed meten verstandig. Is het antwoord nee en dat kon maar zo het geval zijn, dan steken we veel geld, tijd en energie in het ontwikkelen van een heel zuinige dieselmotor waarna we verbaasd zijn dat die nog steeds uitstoot heeft. En dan zitten boeren pas echt in de knel. Prima uitgangspunt Tot slot kun je ook anders aankijken tegen de huidige situatie. Veel boeren snakken naar perspectief en duidelijkheid en willen graag samenwerken met de natuur. En aan de andere kant heeft de overheid veel geld beschikbaar (25 miljard euro). Lijkt mij een prima uitgangssituatie voor positieve verandering! Dr. Eelko Huizingh werkt bij de vakgroep Innovatiemanagement & Strategie van de Rijksuniversiteit Groningen en is auteur van het boek Innovatiemanagement

Wiecher


Topics
0
Reacties
23
Volgers

Over mij

Leeftijd: onbekend
Laatst online: 3wk geleden

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering