Veel melkveehouders zullen het hier mee eens zijn maar lang niet allemaal:
De melkveehouderij staat op een tweesprong: grondgebonden blijven of industrialiseren? Niet doen, dat laatste. Koppel melkproductie aan grond.
Dat is in het kort de oproep van Herman Wijffels, Jan Cees Vogelaar en anderen.
De melkveehouderij is in Nederland een sterke en zeer gewaardeerde bedrijfstak. Anders dan de varkens- en pluimveehouderij is zij nog grotendeels verbonden met de grond. Bedrijven halen het meeste ruwvoer (gras en maïs) van hun eigen bedrijf en brengen daar ook de meeste mest naar toe. Zo is de kringloop “dier-mest-bodem-voer” nog redelijk intact en lokaal. Ook lopen de meeste koeien nog in de wei. Dat is karakteristiek voor het Nederlandse landschap en doorgaans gunstig voor het welzijn van de dieren. Uit alle enquêtes blijkt dat Nederlandse burgers de koe in de wei hogelijk waarderen. De weidende koe levert een zichtbare verbinding van de melkveehouderij met zowel de natuur als de samenleving. Dat schept vertrouwen.
Al deze verworvenheden lopen gevaar. Een groeiend aantal veehouders intensiveert “los van de grond” en/of houdt de koeien het hele jaar binnen. Deze ontwikkeling dreigt in een stroomversnelling te raken als op 1 april 2015 de melkquotering vervalt. De EU heeft die quotering in 1984 ingevoerd om de overproductie van melk en de daarmee gemoeide budgetlasten aan banden te leggen. Dat is niet meer nodig nu de melkplas en de boterbergen zijn verdwenen. Maar vandaag doemen andere risico’s op:
- Met meer koeien komt er meer mest en ammoniak en dat belast het milieu.
- Voor intensivering moeten melkveebedrijven steeds meer voer aankopen en steeds meer mest afvoeren.
- De kringloop raakt uit het zicht en de melkveehouderij gaat steeds meer op de varkenshouderij lijken.
- Groeit de veestapel sneller dan de huiskavel, dan zullen veel bedrijven te weinig ruimte hebben om de koeien nog te laten weiden.
- Vergeleken met het grondgebonden gezinsbedrijf zijn grote bedrijven met weinig grond veel kwetsbaarder voor prijsbewegingen op de markten van melk, veevoer, mest en kapitaal.
Daarmee komen de duurzaamheid en het maatschappelijke draagvlak van de sector in gevaar.
Bij het voorsorteren op 2015 hebben de sector en de overheid tot dusver alleen oog voor het eerste probleem. De sector heeft met de vorige staatssecretaris Henk Bleker afgesproken dat de melkveehouderij mag uitbreiden als de extra mest die daarmee wordt geproduceerd, wordt verwerkt of geëxporteerd. Maar er bestaat twijfel of de sector dat waar kan maken. Daarom heeft Bleker’s opvolgster Sharon Dijksma gedreigd met invoering van “dierrechten”. De veehouder mag dan pas meer koeien houden als hij dierrechten opkoopt van een veehouder die gaat krimpen of stoppen. Dat helpt inderdaad om de mest- en ammoniakproductie te stabiliseren, maar doet niets tegen de drie andere problemen: doorbreken kringlopen, minder koeien in de wei en grotere kwetsbaarheid van bedrijven. Integendeel, aankoop van dierrechten gaat bedrijven geld kosten en dat maakt ze extra kwetsbaar.
Het is voor de Nederlandse samenleving en voor de toekomst van de melkveehouderij van groot belang dat de sector grondgebonden blijft, en dat het overgrote deel van de koeien ’s zomers in de wei blijft. Verhandelbare dierrechten zijn daarvoor geen goede maatregel. Beter is het om de melkproductie te koppelen aan grond. De overheid stelt dan een maximum aan de hoeveelheid melk die veehouders per hectare mogen produceren. Dat maximum kan worden gebaseerd op de milieunormen voor het gebruik van mest. Bedrijven die boven de norm zitten hoeven niet te stoppen, maar mogen pas weer uitbreiden als zij voldoende extra grond hebben verworven. Extensieve bedrijven mogen uitbreiden tot de norm. Daarmee kunnen deze bedrijven en de zuivelindustrie inspelen op groeikansen die zich in de markt aandienen, zonder de weidegang in gevaar te brengen.
De melkveehouderij staat op een tweesprong. De komende maanden worden beslissend voor de weg die de sector inslaat. Kiezen voor grondgebondenheid heeft grote voordelen, maar vergt helder en stevig leiderschap bij overheid, landbouworganisaties en zuivelindustrie. Zij moeten niet toestaan dat een kleine groep veehouders het industriële pad inslaat en het imago van de hele sector bedreigt. Een grondgebonden melkveehouderij is robuust en transparant, draagt sterk bij aan onze economie, levert een aantrekkelijk landschap en is goed voor dierenwelzijn en diergezondheid. Zo’n veehouderij kan blijvend rekenen op een breed maatschappelijk draagvlak.
- Herman Wijffels
Hoogleraar Duurzaamheid en maatschappelijke verandering aan de Universiteit Utrecht
- Jan Cees Vogelaar
Melkveehouder
- Pieter Winsemius
Oud-minister van Milieu
- Cees Veerman
Oud-minister van Landbouw
- Louise Vet
Directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) te Wageningen
- Geert Mak
Schrijver
- Joris Lohman
Voorzitter van de Youth Food Movement
- Wouter van der Weijden
Directeur van de Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu
Lees of download het intro en het artikel: Koppel melkproductie aan grond (pdf-bestanden).
Verschenen in de weekendbijlage van Boerderij Vandaag, 28 juni 2013: clm.nl/uploads/nieuws-pdfs/…
Deel ook jouw kennis en inzicht
Hebben de thema's mest , gras , melkveehouderij , landbouw , koeien , melk , koe , dierenwelzijn , voer , veevoer , natuur , ammoniak , duurzaamheid , gezondheid , melkproductie , weidegang , boerderij , overheid , grond , diergezondheid , dieren , burgers , melkveehouders , ruwvoer , henk bleker , economie , koe in de wei , grondgebondenheid , jan cees vogelaar , dierrechten , grondgebonden , toekomst , zuivelindustrie , kringloop , dijksma en europese unie geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!
Laatste
Reacties
Conclusie Q kosten. Verdwijnen máár de ha. Prijs gaat verdubbelen
Op dit moment wordt er al gepraat om op gemeentelijk nivo een max aan aantallen vee per lokatie te vergunnen,gekeken wordt hierbij naar de overlast stank etc,dan heb je nu al de nb vergunningen waarbij ook naar een maximum aan stikstof rechten wordt vergund afhankelijk van de ammoniak depositie tov natuurgebieden.
Moet daar dan ook nog een nieuwe regeling er bovenop die star en heel duur is,Kiezen voor grondgebondenheid zoals deze heren (waarvan er maar 1 melkveehouder is) willen is kiezen voor armoe,of laten ze de melkprijs stijgen met de grondprijs....!
Als het aan de Dijksma ligt mag de gemeente over je omgevingsvergunning beslissen .En hier in Brabant zit dan alles op slot.maar ook in Groningen is het al niet veel anders, en daar is naar mijn mening nog heel veel ontwikkelings ruimte .
Dan zit er ook geen drive meer in om zo optimaal mogelijk te produceren.
Vraag mij af door wie die Vogelaar nu weer betaald wordt, Zo de wind waait , waait zijn jasje.
Grond is gewoon het allerbelangrijkste produktiemiddel. Je haalt je voer er van af en brengt de mest er op terug , simpel. Maar de ambitie van velen is te groot en denken alleen maar aan veel produceren en zijn deze balans totaal kwijt en beginnen op de intensieve veehouderij zoals de varkenshouderij te lijken. En wat heeft dit gebracht? Optimaal produceren is je eigen ruwvoer telen je je mest afzetten op de grond die je in gebruik hebt middels eigendom of huur.