Column Sjakie: 25 jaar mestbeleid

Column Jack Rijlaarsdam,

Sectorbreed enthousiasme nu demissionair staatssecretaris Henk Bleker de nieuwe mestplannen naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Bleker heeft het over het realiseren van een duurzaam evenwicht tussen mestproductie en mestafzet. LTO ziet het voorstel zelfs als een doorbraak na 25 jaar aanmodderen in het mestdossier.


Na deze 25 jaar maken overheid en belangenbehartigers nog steeds dezelfde fout: men haalt doel en middel regelmatig door elkaar. Doel zou moeten zijn een dierlijke sector die produceert zonder het milieu te belasten. Alle regels om dit te bereiken zijn slechts middel. Ingevoerde regels worden echter vaak een doel op zich en er komen weer nieuwe plannen om hieraan te voldoen.

Doel van de Nitraatrichtlijn is een nitraatgehalte in het grondwater van maximaal 50 milligram per liter, de stikstofgebruiksnormen werden ingevoerd om hieraan te voldoen. De gebruiksnormen worden nu als vaststaand aangenomen en BEX bejubeld, omdat op deze manier soms wat voordeel te halen is. Het is eigenlijk al belachelijk te werken met een systeem dat een inschatting maakt van de excretie van een gemiddelde koe, waarvan de voeropname in de weideperiode wordt geschat aan de hand van een schatting van de gewonnen hoeveelheid kuil. Nog merkwaardiger is het dat, hoewel op klei en veen de nitraatnorm ruimschoots gehaald wordt, de gebruiksnormen hier niet naar boven worden bijgesteld. Dat andere regio’s niet aan de normen voldoen, kan toch geen reden zijn anderen hiervoor af te straffen.

Voor fosfaat een soortgelijk verhaal. Vanuit Brussel wordt aangestuurd op evenwichtsbemesting, de ingevoerde gebruiksnormen worden steeds scherper. LTO dringt aan op deelname aan het rekenkundige BEX-model, vooral flink maïs in het rantsoen geeft op papier een hoge efficiëntie. Het kan ook simpel: houd de aan- en afvoer van fosfaat op een bedrijf bij en je hebt de daadwerkelijke fosfaatefficiëntie van dit bedrijf.

Juist van LTO-bestuurder Hans Huibers met de portefeuille Duurzaamheid verwacht je een nuchtere kijk op deze materie. Ook hij verzandt echter in populistische onzin. Hij meent dat het huidige mestbeleid een tekort aan organische stof veroorzaakt. Dit tekort wordt echter niet veroorzaakt door het mestbeleid, maar is puur mismanagement van de grondgebruikers. Het is kortzichtig te denken jaarlijks ruim 50 ton maïs te oogsten en dan de organische stof op peil te kunnen houden met de aanvoer van wat drijfmest, feitelijk weinig meer dan bruin gekleurd water.

Het is na 25 jaar hoog tijd voor bezinning en focus op het daadwerkelijke doel van het mestbeleid.

Jack Rijlaarsdam,

Stompetoren

Bron: nieuweoogst.nu/scripts/edoris/…

nieuweoogst.nu/_img/logo_no.gif/

Deel dit topic

Reacties

mlkvhoudr
Zeg jack, jij hebt die grond van pas geleden toch niet gekocht om er zo min mogelijk voer van af te halen of interpreteer ik je nou verkeerd 😃

Quote:
huidige mestbeleid een tekort aan organische stof veroorzaakt. Dit tekort wordt echter niet veroorzaakt door het mestbeleid, maar is puur mismanagement van de grondgebruikers. Het is kortzichtig te denken jaarlijks ruim 50 ton maïs te oogsten en dan de organische stof op peil te kunnen houden met de aanvoer van wat drijfmest, feitelijk weinig meer dan bruin gekleurd water.
pieta
Jack valt in herhaling.
Dre van Helmond
Jack houd er rekening mee dat hans voor de ZLTO spreekt !
En dat is anders dan voor de rundveehouderij .
We hebben Minas ooit weg gegooid ,wil je dat terug .
Ons past het beter als BEX .
dorpsrandhoeve
De regels zijn te star, als je kijkt dat we afgelopen jaar rond de 70 ton mais hebben geoogst per ha (bron kuilonderzoek blgg)
En wat je dan voor mineralen haalt van zo'n perceel dan doe je je grond gewoon tekort. Dan is het ook niet zo gek dat je in een extreem jaar als dit dan ook meteen de hoeken met een mindere structuur duidelijk ziet. Dat ge$$$ over die organische stof is misschien wel zo, maar misschien moet die flapdrol van een Huibers zich dan eens realiseren dat je met gewas wisselen dit moet oplossen en geen roofbouw moet doen door jaar in jaar uit mais te willen telen. Dat gaat overigens wel maar dan moet je er wel alles aan doen om een goede groenbemester te telen. (Dat lukt hier in brabant doorgaans wel als je niet 3 tot 4 weken wacht met zaaien)
producent
@dorpsrandhoeve

De opbrengsten die nu nog gehaald worden komen mede door de voorraad mineralen die nu nog in de grond zitten( er is in de jaren 70/80 wat mest uitgereden),bemest je minder zal in de loop der jaren de opbrengst zeker op de zandgronden gaan dalen.
En wil je iets over structuur leren dan moet je een paar dagen bij een biologische akkerbouwer met zeeklei op workshop gaan,en dan niet om biologisch te worden maar om te zien hoe ga je met grond om.
spotmelker
Het (langjarig) grastelen zorgt voor de snelste organische-stoftoename. Velen vergapen zich aan de bovengrondse (rest)massa van sommige gewassen, deze verteert echter heel snel als de grond geploegd wordt. Met rundveedrijfmest (9% ds) ben je zo'n 400 ton/ha nodig om 1% hoger organischestof op te bouwen. Op heel veel plaatsen wordt echter de bodemstructuur vernield door het lompzware (bemestings)materiaal waardoor de grasgroei sterk achterblijft. Biologische akkerbouwers hebben in hun bouwplanrotatie ook vaak een doordachte groenbemestingsrotatie om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden. Bollentelers hier prefereren beweid grasland boven maailand. En verder is een boer die niet de kg's N en P van zijn grasland haalt die er via bemesting opgekomen zijn vergeten te maaien. Het uitspoelingsverhaal als gevolg van bemesting is nog steeds berekende theoretische duimzuigerij.
pinokkio
@producentEn wil je iets over structuur leren dan moet je een paar dagen bij een biologische akkerbouwer met zeeklei op workshop gaan,en dan niet om biologisch te worden maar om te zien hoe ga je met grond om.

Precies, goed omschreven!!!

Trouwens goed stuk sjakie. Mijn complimenten.
Jack Rijlaarsdam
Quote @mlkvhoudr:
jij hebt die grond van pas geleden toch niet gekocht om er zo min mogelijk voer van af te halen

Nou nee, maar dat is wat anders als roofbouw plegen. Een dalende o.s. kun je tegen gaan door je bouwplan er op aan te passen. Dus gras tussendoor telen of flink gewasresten inwerken. Graszaad, tarwe of korrelmais telen en het stro verhakselen. Kijk maar eens wat George, onze korrelmaiskoning, voor mooie baan mais heeft staan...

Die grond van pas geleden is nog verhuurd voor de teelt van snijmais, maar er wordt zo snel mogelijk gras in gezaaid om de kwaliteit van de grond te verbeteren.
Jack Rijlaarsdam
@spotmelker Heb jij een idee hoeveel een seizoen bollen telen aan organische stof kost?
mlkvhoudr
Quote @Jack Rijlaarsdam:
Die grond van pas geleden is nog verhuurd voor de teelt van snijmais, maar er wordt zo snel mogelijk gras in gezaaid om de kwaliteit van de grond te verbeteren.

Grotendeels ben ik het wel met je eens, maar de o.s. heb je ook niet zo maar terug in de bodem. Percelen waar jarenlang mais is geteeld, valt mij de eerste jaren gras niet mee, pas na een paar jaar merk je dat de grond zich hersteld.

Ben geen deskundige op dat gebied, maar zo ervaar ik het. Met mais net andersom, die groeit gewoon hartstikke goed op gescheurd land en wordt na jaren continuteelt steeds minder
spotmelker
@Jack Rijlaarsdam Als je grasland van 5 jaar of ouder omploegt ben je zomaar 3% kwijt. Het maakt dan niet zoveel uit of je bollen of aardappels of maïs teelt daarna. Door het ploegen komt er veel lucht in de grond waardoor de os verbrand. biologische boeren doen wel eens een (oppervlakkige) grondbewerking tussen het gewas om extra nalevering van stikstof uit de bodem te bewerkstelligen. Het nadeel van bollen is dat het het erg op de structuur aankomt en er veel en steeds persistentere gewasbeschermingsmiddelen op gebruikt worden die de nateelt kunnen hinderen.
mlkvhoudr
Quote @spotmelker:
Als je grasland van 5 jaar of ouder omploegt ben je zomaar 3% kwijt

Jack lijkt me meer voorstander van geen wisselteelt, maar alleen grasland.
Coen
@mlkvhoudr
als je het woord duurzaam in de mond durft te nemen doe je geen wisselteelt met bloembollen, maar vaak wordt toch gekozen voor "het korte geld" 😞
mlkvhoudr
Quote @Coen:
@mlkvhoudr
als je het woord duurzaam in de mond durft te nemen doe je geen wisselteelt met bloembollen, maar vaak wordt toch gekozen voor "het korte geld"

Elk nadeel heb z'n voordeel, mij is altijd verteld dat hier op het landgoed geen bollenteelt is toegestaan, schijnt in de pachtvoorwaarden te staan. Hoef er dus ook niet over na te denken of het wat voor me zou zijn
Jack Rijlaarsdam
Quote @mlkvhoudr:
Jack lijkt me meer voorstander van geen wisselteelt, maar alleen grasland.

Uit oogpunt van economische duurzaamheid verhuren we sinds vorig jaar toch weer wat tulpenland.
Jack Rijlaarsdam
Quote @spotmelker:
Het nadeel van bollen is dat het het erg op de structuur aankomt

Dat zie ik niet zo. Dood spuiten eind september, planten half oktober, grond klaar leggen met spit-frees-combi. Telen in buisnet, twee fasen oprooien en vorige week alweer gras ingezaaid. 3200 euro per hectare, ook kopeinden worden betaald.
mlkvhoudr
Quote @Jack Rijlaarsdam:
Uit oogpunt van economische duurzaamheid verhuren we sinds vorig jaar toch weer wat tulpenland.

Daar kan ik me dan wel weer wat bij voorstellen als je er 3200 euro per ha voor krijgt, dat het dan moeilijk nee zeggen is.
Jack Rijlaarsdam
@mlkvhoudr Nee, zeggen is niet moeilijk hoor... Ieder maakt z'n eigen afwegingen. Ik zal nog ff de mestbon voor de bollenteler klaar maken, kan hij via de Vogelaar-route op papier nog de mest aanvoeren. Ook nog weer een voordeeltje. Op het moment mooi weer om dit soort klusjes af te werken.
cs-agrar
Quote @Jack Rijlaarsdam:
Quote @spotmelker :
Het nadeel van bollen is dat het het erg op de structuur aankomt

Dat zie ik niet zo. Dood spuiten eind september, planten half oktober, grond klaar leggen met spit-frees-combi. Telen in buisnet, twee fasen oprooien en vorige week alweer gras ingezaaid. 3200 euro per hectare, ook kopeinden worden betaald.

Je moet qua weer anders ook nog wel geluk hebben, kan ook hopeloos zijn met rooien en diepe spuitsporen in het perceel.
Daar moet je dan wel kundig mee om gaan want je ziet alles echt wel terug in je grasland
Jack Rijlaarsdam
Quote @cs-agrar:
kan ook hopeloos zijn met rooien en diepe spuitsporen in het perceel.

Daar zeg je wat. Ontwatering moet op orde zijn, voor het planten trek ik royaal de molploeg door het perceel. Onze tulpenteler gebruikt buisnet en twee fasen systeem. Hij was van plan over te stappen op een-fase dubbelnet. Ik heb 'm gemeld dat ik dan geen grond meer voor hem heb. Door de slechte omstandigheden van vorig jaar heeft hij besloten de reeds aangeschafte dubbelnetplanter weer in te ruilen voor een buisnetplanter. Hij blij, ik blij.
spotmelker
@Jack Rijlaarsdam Hier op de lichtere zavelgrond staan de tupen in de volle grond, bij het rooien wordt de hele bouwvoor zo'n beetje uitgezeefd. Wij zien in het jaar erna als er pootaardappels op dat perceel komen duidelijk scherpere kluiten. Ik verhuurde voorheen ook wel voor gladiolen. Hierbij wordt ca 10 cm grond gezeefd bij het rooien en ondanks dat het in de herfst gebeurt valt die grond in het voorjaar mooier.
cs-agrar
@spotmelker Op de kopakkers kan je heel goed merken dat er een jaar geen teelt op is geweest, als je de ploeg er in zet moet je echt versnelling langzamer om de grond kans te geven te breken, anders breekt je rister.
Zelf haalde ik het halve gebit van de vaste tand cultivator er uit, om vervolgens tot het frame aan toe de kopakker met een 3km/u los te trekken. Als de tijd het toe liet, zo het hele perceel, schuin over, alleen zo krijg je alle sporen er knap uit. Dat langzame omdat de grond wel breken moest, maar niet van de plaats af, er moet lucht in en bodemleven moest daar bij intact blijven. Bovenlaag werd daarna wel geploegd en gekilverd, dan weer 5-6jaar knap en goed producerend grasland.
spotmelker
@cs-agrarHier ga ik met een 7 meter brede meijer cultivator schuin over om de stro/loofruggen goed verdeeld te krijgen. Daarna trek ik het met een Evers vaste tand 30 cm diep los met daarachter een getrokken dubbele flexicoil die het egaliseert en aandrukt. Dan met rotoreg-zaaimachine (uit eerdere discussie) zaaien met daarachter een getrokken cambridgerol (als het droog is en eerste dagen geen regenkans. Ploegen kost me teveel tijd/brandstof, lastige eindvoor en de lichte grond hier drooogt me dan teveel uit.
Grasbaal
Beter laat dan nooit:

Ingezonden door Wiebren van Stralen,beleidsadviseur LTO Noord

Met de mestmantel?


Ik moet maar eens op de koffie bij Jack Rijlaarsdam, was mijn eerste gedachte na het lezen van zijn column in Nieuwe Oogst van 7 juli. Want als iemand opnieuw komt met dezelfde argumenten, zal er toch ergens nog een misverstand zijn. Veel is op te helderen in een goed gesprek, alleen hebben alle andere leden daar natuurlijk niks aan. En misschien is voor hen hetzelfde onduidelijk als voor Jack Rijlaarsdam.

Daarom toch een paar regels over het nieuwe mestbeleid, dat door Hans Huijbers een doorbraak in 25 jaar mestbeleid is genoemd. Een van de belangrijkste kenmerken van die 25 jaar mestbeleid zit in het woordje generiek. Nederland is een klein land met veel mensen en nog veel meer dieren per hectare. Daarnaast stroomt er veel water door onze delta en komen veel handelsstromen hier samen. Kortom, in Europa zijn wij een stralend middelpunt op meerdere terreinen.

Ons mestgebruik is ook al net zo lang aanleiding om kritisch naar Nederland te kijken. Jack Rijlaarsdam zat ook in de zaal, toen de gebruiksnormen van dierlijke mest in de negentiger jaren werden aangehaald, waardoor we ver boven de gewenste waterkwaliteit uitstaken.

Jarenlang is er via generiek beleid een stelsel van normen en voorschriften over Nederland platgeslagen, waarmee een eenheidsworst in mestbeleid ontstond. Met dit generieke beleid is er op een gemiddelde hectare in Nederland inmiddels wel zicht op de 50 milligram nitraat en daalt het fosfaatgehalte in de grond.

Gemiddeld prachtig, maar wat heb je er op je eigen bedrijf aan? Daar wringt natuurlijk al een tijd het schoentje. We hebben de diversiteit in de Nederlandse landbouw in al die jaren met de mantel der liefde bedekt. De één kwam wat tekort, de ander nam nog wat te veel, maar de modelberekening voor heel Nederland toonde resultaat. Dat jarenlange uitmiddelen leidt er natuurlijk vroeg of laat wel toe dat de één steeds meer tekorten krijgt, terwijl de ander nog steeds te ruim in het jasje blijft zitten.

Laatste stappen

Inmiddels is wel duidelijk dat we met die mantel van solidariteit de laatste stappen niet gaan maken. We houden een overschot aan mest zolang wij veel voer van overzee gebruiken. We houden tekorten zolang we gewassen niet voorzien van alle noodzakelijke elementen voor topopbrengsten. Dus wordt het tijd voor een ‘special treatment’ vanuit Brussel voor de Nederlandse situatie. En daar gaan we als LTO dan ook voor.

BEX was de deur op een kiertje, met mineralenconcentraten steken we een voet tussen de deur, net zolang totdat het mestbeleid specifiek is voor de boeren die dat willen.

Degene die met gemiddelden wil rekenen, mag dat blijven doen, maar de boer die efficiënter is met mineralen, krijgt meer ruimte. Dat heb ik hier al vaker geschreven en in veel zalen verteld deze winter. Als je dan als columnist zegt dat we BEX verheerlijken en niet kijken naar ruimte waar het kan, dan vind ik dat een beetje populistisch, Jack.

Wiebren van Stralen,

beleidsadviseur LTO Noord

Bron: Nieuwe Oogst 21-7

« Terug naar discussielijst

Deel ook jouw kennis en inzicht

Hebben de thema's mest , lto , koe , milieu , voer , duurzaam , fosfaat , mestbeleid , duurzaamheid , bemesting , overheid , drijfmest , mestafzet , henk bleker , lei , bex , rantsoen , mestproductie , brussel en europese unie geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!

REACTIES
24
DEELNEMERS
11
WEERGAVES
2