Rechters strijken sinds kort regelmatig met de hand over het hart in rechtszaken met mestfraudeurs, mede vanwege onvoorspelbaar overheidsbeleid.
Meer: fd.nl/politiek/1533276/…
Lees ook
Verlaging mestproductieplafonds en afroming productierechten definitief
Durft de sector haar eigen krimp te regisseren?
Melkveesector komt zelf met oplossing voor mestcrisis, maar wie gaat het betalen? 'Morele plicht van industrie'
Liquiditeitsbegroting 2025
PAS-melder Andries (63) uit Damwâld is de lol in het boeren kwijt. 'Ik ken de kij net mear by namme'
Deel ook jouw kennis en inzicht
Hebben de thema's fosfaatrechten geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!
Reacties
(klik om te vergroten)
(klik om te vergroten)
(klik om te vergroten)
Wat het FD betreft heb ik een digitaal abonnement, dus het vanmorgen al gelezen
van orden heeft het al geplaats, die moet de klappen dan maar opvangen mochten ze komen. Want de voorwaarden staan er boven
Maar hier is het wat duidelijker
--- ---- ---
### Wilt u het artikel delen met iemand zonder account? Schenk het artikel en ontvangers kunnen het artikel direct lezen. U vindt deze mogelijkheid onderaan het artikel en in het deelmenu. We vragen u enkel voor persoonlijk gebruik onze content te kopiëren, om geen inbreuk te maken op onze Algemene Voorwaarden. Vraag eventueel naar onze bedrijfslicenties via klanten@fdmediagroep.nl ###
In het kort
In zes recente uitspraken constateren rechters mestfraude, maar leggen zij de boeren geen straf op.
De illegaal behaalde winst mogen de boeren in deze zes gevallen houden. Die loopt op tot €360.000.
Deze boeren zijn volgens de rechters slachtoffer van wisselvallig overheidsbeleid.
Rechters strijken sinds kort regelmatig met de hand over het hart in rechtszaken met mestfraudeurs, mede vanwege onvoorspelbaar overheidsbeleid. Boeren mochten in die zaken de illegaal behaalde winst – het zogeheten ‘wederrechtelijk behaalde voordeel’ – houden, blijkt uit onderzoek van Het Financieele Dagblad. Die voordelen lagen per geval tussen €50.000 en €360.000.
In zes recente strafzaken tegen boeren die te veel mest uitreden, oordeelden rechtbanken en een gerechtshof dat een strafbaar feit was gepleegd, maar ze legden geen straf op. Rechters verwijzen in deze opmerkelijke uitspraken naar wispelturig overheidsbeleid: de betrokken agrariërs raakten klem door veranderende regelgeving. ‘Omstandigheden waarop de veroordeelde niet altijd invloed had of kon hebben’, noemde de strafrechter in Zwolle dat afgelopen zomer.
In een andere strafzaak constateerde de rechtbank begin dit jaar dat de verdachte agrariër zich ‘geconfronteerd zag met veranderende mestregelgeving, waarop zij haar bedrijfsvoering (..) mede gezien het trage verloop van het wetgevingsproces lastig op bedrijfseconomisch verantwoorde wijze kon aanpassen’.
Minder mest uitrijden
De strafzaken waarin rechters coulant zijn stapelen zich op, terwijl het kabinet aan nieuwe mestplannen werkt en eerder mestbeleid stopzet. Sinds Nederland een Europese uitzonderingspositie is kwijtgeraakt, mogen boeren minder mest uitrijden over hun land. De kosten voor het afvoeren van mest lopen daardoor op. Vooral melkveehouders kampen met het acute probleem van overvolle mestkelders.
De nieuwe landbouwminister Femke Wiersma (BBB) moet deze mestcrisis bezweren. Zij zet daarvoor een deel van haar voorgangers mestplan door, maar andere delen van het mestbeleid zwakt ze af. De Raad van State was deze zomer al kritisch over de nieuwe aanpak, waarbij zowel in de varkens-, kippen- als melkveehouderij rechten deels worden weggestreept. De regeringsadviseur stelde dat dit mogelijk oneerlijk is. Vooral melkveehouders veroorzaken namelijk het mestoverschot.
Het mestbeleid moet voorkomen dat de waterkwaliteit achteruitgaat. Veel dier- en plantensoorten in het water kunnen niet tegen te veel meststoffen, zoals fosfaat. Deze meststoffen komen via het uitrijden van mest op het land in het milieu terecht.
Fosfaatrechten
In de zes rechtszaken draait het allemaal om de invoering van het zogeheten fosfaatstelsel. Sinds 1 januari 2018 hebben melkveehouders fosfaatrechten nodig. Boeren mogen met hun melkvee niet meer mest produceren dan het aantal fosfaatrechten dat ze hebben.
Veel boeren waren verrast door dit overheidsbeleid en één groep zat met minder rechten dan het mest produceerde. Zo’n achtduizend boeren procedeerden hiertegen, herinnert voorzitter Arjan Tolkamp van de stichting Fosfaatknelgevallen zich. ‘Zeker tientallen’ boeren zijn volgens hem beboet doordat ze in de problemen kwamen door het stelsel. Hoeveel rechtszaken er nu nog lopen, durft hij niet te zeggen.
Slachtoffer
In de meest recente van de zes strafzaken kwam een van mestfraude verdachte melkveehouder met de schrik vrij, omdat het Openbaar Ministerie – dat deze boer voor de rechter bracht – bepleitte dat er wel een strafbaar feit was gepleegd, maar de rechter geen straf moest opleggen. De agrariër was volgens het OM namelijk het slachtoffer van ‘enerzijds financieringsvoorwaarden van de bank en anderzijds weinig rechtlijnig overheidsbeleid’. Volgens de officier ‘een beeld dat we wel vaker zien’.
De Bredase rechtbank oordeelde eind vorige maand in deze zaak, die al jaren sleepte, binnen enkele minuten na behandeling dat mestfraude was bewezen. Maar de boer trof geen blaam. De rechtbank publiceerde de motivering dinsdag. De rechters constateren ‘afwezigheid van alle schuld’. De boer kwam tijdens uitbreiding van zijn bedrijf ‘in de knel’ door invoering van strengere mestregels.
‘De afgrond ingedreven’
‘Dit zijn interessante uitspraken’, reageert hoogleraar omgevingsbeleid Raoul Beunen van de Open Universiteit. Het verbaast Beunen vooral dat wijzigingen van beleid en regelgeving als ‘excuus’ kunnen worden ingezet om de wet te overtreden. Dat ondernemers mestregels overtreden kan schadelijke gevolgen hebben, volgens Beunen. ‘Bedrijven die opzettelijk en bewust de regels negeren, ondermijnen de effectiviteit en de geloofwaardigheid van het beleid.’
Emeritus bijzonder hoogleraar agrarisch recht Willem Bruil geeft de rechter gelijk en noemt de zes recente uitspraken ‘zeer bevredigend en rechtvaardig’. ‘Ik zou het niet hebben over frauderende boeren, maar over boeren die door de overheid (…) met het pistool op de borst de afgrond zijn ingedreven.’