Deel ook jouw kennis en inzicht
Hebben de thema's stikstofbeleid geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!
Laatste
Reacties
Stikstofbeleid berust op drijfzand: de Nederlandse natuur staat helemaal niet op omvallen
Door RONALD PLASTERK
Updated 42 min geleden 43 min geleden in COLUMNS
De grote politieke kwestie van het moment is het stikstofbeleid. De regering heeft er 25 miljard euro voor gereserveerd, en de partij BBB werd de grootste bij de verkiezingen. Des te vreemder dat er een serieus boek is verschenen van een zeer serieuze wetenschapsjournalist, vol feiten en vol kritiek op dat beleid, en dat er in de media aanvankelijk nul aandacht voor was. Bijna geen krant schreef erover, en een maand lang kwam er niets op de televisie of radio. Veel journalisten, die zichzelf graag zien als luis in de pels van de macht, manifesteerden zich als woordvoerder van de regering.
Een extreem voorbeeld was Wouke van Scherrenburg, jarenlang in de huiskamers te zien als kritische Binnenhof-watcher, die twitterde: „De meeste wetenschappers hebben gehakt gemaakt van het werkje van de auteur van De stikstoffuik.”
Gelukkig gaf eerst Rick Nieman bij WNL het podium aan de auteur Arnout Jaspers, zodat het publiek kon zien dat hij een bedachtzame natuurkundige is, die zijn zaken heeft uitgezocht en zijn kritiek onderbouwt. Vervolgens besloot Tijs van den Brink op de radio de tijd te nemen voor een inhoudelijk gesprek tussen Jaspers en de voorzitter van de commissie die de politiek over het onderwerp adviseert, de Leidse hoogleraar Milieu en Duurzaamheid Jan Willem Erisman. Het is een aanrader om het radiogesprek (mét beeld) terug te zien en horen op de website van NPO Radio 1, Dit is de dag, EO, 10 april 18.30 uur. Er past waardering voor Tijs van den Brink die doet wat zijn collega-journalisten nagelaten hebben, en voor prof. Erisman omdat hij het gesprek aangaat. Zoiets hoort normaal te zijn, maar kom er maar eens om.
Feiten
Wat is de conclusie van dit gesprek? Om te beginnen het slot: Erisman geeft toe dat de feiten in het boek van Jaspers kloppen. Letterlijk zegt hij over het boek: „Het is erg stellig. De feiten kloppen, maar wat doe je ermee?” Dat is compleet iets anders dan er gehakt van maken. Maar juist op het punt wat je doet met de feiten is het interessant om een passage uit het radiogesprek te citeren. Van den Brink vraagt hoe het staat met de natuur in ons land.
Prof. Erisman antwoordt: „90% is in slechte toestand.” Arnout Jaspers: „85% is goed.” Als toehoorder denk je: dat kan niet allebei waar zijn! Van den Brink vraagt door, en Jaspers legt uit. Hij haalt, vertelt hij, de feiten uit het boek dat Erisman zelf heeft geschreven. Verschil is dat inderdaad van de 162 Natura 2000-gebieden meer dan driekwart op rood staat als je puur aantallen gebieden telt, maar als je naar de totale oppervlakte natuur kijkt, is 85% goed.
Boerenverstand
Uit het weerwoord van Erisman blijkt dat die uitleg klopt. Er komt wel een verhaal dat je verschil moet maken tussen trend en toestand (wat hij bij de aanvankelijk genoemde 90% niet vermeldde), maar de verklaring van de getallen door Jaspers blijkt te kloppen.
Nu de feiten op tafel liggen, kan iedereen zelf beoordelen wat het politiek relevante antwoord is. De statistiek die Erisman noemt telt alle stukjes natuur, groot en zeer klein, even zwaar mee in de optelling en komt zo op 90% rood. Er zijn mini-gebiedjes kleiner dan een voetbalveld, en er zijn zeer uitgestrekte gebieden, zoals de Hoge Veluwe of de Waddenzee. Je kunt inderdaad, in antwoord op de vraag hoe het gaat met de natuur, ieder van die stukjes apart rood of groen scoren, en doordat juist die mini-gebiedjes veel meer grenzen aan omliggende gebieden dan grote gebieden zullen die kwetsbaarder zijn, dus vaker op rood staan. Erisman liegt feitelijk niet.
Maar als je een kaart maakt met alle natuurgebieden van Nederland, en je kleurt de gezonde stukken groen en de niet-gezonde stukken rood, dan is nu dus als feit bevestigd, ook door Erisman, dat 85% van de kaart groen is! Dan hebben we het nog niet eens over de manier waarop de staat van behoud van die 15% van de natuur gescoord wordt, want ook op die methodiek bestaat kritiek.
Nu is het aan ons om met ons boerenverstand de zaak te bekijken. Je kunt op twee manieren de vraag beantwoorden hoe de natuur ervoor staat. De commissies die de regering adviseren kiezen voor het bureaucratisch turven van alle mini-gebiedjes los van de grootte, Jaspers kijkt naar het percentage van de totale oppervlakte natuur. Het is zonneklaar wat de politiek relevante weergave van de werkelijkheid is: de laatste natuurlijk. De Nederlandse natuur staat helemaal niet op omvallen!
Selectieve weergave
Het voorbeeld staat niet alleen. Via selectieve weergaven wordt vaker toegewerkt naar een conclusie. Zo wordt door de lobbyclubs de staat van de natuur liever niet vergeleken met 30 jaar geleden (want dan zie je geen achteruitgang!) maar met het jaar 1900. Maar dat haal je de koekoek: toen was er nauwelijks industrie en veel minder verstedelijking!
Het is zonneklaar: het stikstofbeleid berust op drijfzand en moet worden heroverwogen.
Voor € 3,50 per maand heb je een Premium abonnement, kun je alles lezen..........
Oog op de bal houden: het gaat om grond
Alleen weet ik niet of het zonder inloggen(abonnement) werkt
rd.nl/artikel/…
PREMIUMHet beste van De Telegraaf
’Laat je nooit door politici vertellen dat er geen keuze is’
Door ARNOUT JASPERS
Het was de eerste reactie van stikstofminister Christianne van der Wal na de verkiezingsoverwinning van BBB: „Er is geen keuze.” Dat werd deze week letterlijk herhaald in de talkshow Khalid & Sophie, bij het bezoek van Frans Timmermans.
De gevestigde orde in media en politiek gelooft dit namelijk echt: dat Nederland in stikstof-lockdown zit ’omdat er geen keuze is’. Over die stikstof zo meteen, maar eerst dit: laat je nooit door een politicus vertellen dat er geen keuze is. Zodra we dat geloven, is de democratie in feite afgeschaft. In een democratie kunnen we altijd kiezen voor ander beleid. Als we dat doen, is er geen stikstofcrisis meer, maar een stikstofprobleem dat oplosbaar is zonder bouwstop, onteigeningen en paniekmaatregelen als het verbieden van wielerrondes en braderieën.
Voorstanders van dit stikstofcrisisbeleid hameren erop dat dit moet van Europa, van de wetenschap en van de rechter. Maar de Europese natuurbeschermingswet (de Habitatrichtlijn) zegt niets over stikstof. Er is veel onderzoek gedaan naar de schade door stikstof aan gevoelige natuur, die inderdaad voorkomt, maar geen enkele wetenschappelijke publicatie beweert dat de hele natuur in Nederland daardoor op omvallen staat.
Op omvallen
De politiek heeft er zelf voor gekozen om Nederland qua naleving van de Habitat-richtlijn volledig afhankelijk te maken van minder stikstof deponeren op de Natura 2000-gebieden. Geen enkel ander EU-land doet dit zo. Dat had nog niet eens de ramp hoeven zijn die het nu geworden is, als de rechters van de Raad van State dit met enige redelijkheid geïnterpreteerd hadden. Maar zij beroepen zich op het voorzorgbeginsel om – puur fictief, want berekend met computermodel AERIUS – een garantie op nul schade aan de natuur te eisen. Daarom zitten we nu vast aan een grenswaarde voor stikstof bij nieuwe vergunningen die vierduizend keer strenger is dan in Duitsland. Tienduizenden gezinnen moeten daardoor jaren langer op een huis wachten, terwijl ook een vooraanstaand wetenschapper als Erisman erkent dat dit geen merkbare verbetering van de natuur oplevert. Het is in feite een collectieve straf van de Raad van State voor de samenleving. Ook deze rechters hadden een keuze: in Duitsland heeft een actiegroep hetzelfde geprobeerd, maar die kreeg daar geen poot aan de grond bij het gerechtshof.
Er moet dus onmiddellijk een nieuwe natuurbeschermingswet worden gemaakt, zonder die obsessie met stikstof. Waarom zouden we als uitgangspunt niet de Duitse wet nemen?
Uitstoot
Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen stikstofbeleid moet zijn, maar het dogma van de halvering van de uitstoot in 2030, of 2035, moet van tafel. De uitstoot is sinds de jaren negentig al met twee derde gedaald, en kan nog verder omlaag, in de landbouw door strikt vrijwillige uitkoop van boeren en door innovatie. Het nieuwste hightech stalsysteem haalt volgens de overheidscertificering 70% ammoniakreductie. Al zou het in de praktijk maar 50% zijn, dan nog is de veeteelt uit de brand.
Daarnaast heeft het klimaatbeleid waar dit kabinet toch al miljarden in investeert, als bijwerking dat de stikstofuitstoot omlaag gaat dankzij meer elektrische auto’s en meer CO2-arme elektriciteit uit zon-, wind- en kernenergie.
Dit kabinet gaat deze keuze voor gezond verstand niet meer maken: dat zal de kiezer straks moeten doen.
Arnout Jaspers is wetenschapsjournalist en schrijver van het boek De stikstoffuik.