Quote:
De eerste Zuid-Hollandse boeren kregen half februari te horen dat ze in 2030 weg moeten zijn. Het veroorzaakte een hoop ophef, ook omdat de provincie niet kon zeggen waarom en wat voor prijs boeren voor hun boerderij zouden krijgen. Bijna drie weken later verkeren meerdere boeren in onzekerheid. "We hadden niet verwacht dat ze dit er even doorheen probeerden te drukken."
Laatste
Reacties
Of Perspectiefbrief?
Wat zullen deze boeren vinden van de sectortafels?
Ik kan me voorstellen:#pleurzelfeeneindop!
(klik om te vergroten)
(klik om te vergroten)
(klik om te vergroten)
(klik om te vergroten)
De volgende nieuwe opzet voor hier, op het eind staat, de boeren kunnen er een slaatje uit slaan of vertrekken.
Geef mij eens een reden om geen gruwelijke hekel aan dat volk te hebben.
Hier zit ook een kaartje bij.
BRON
Eerste bedrijf is al meer dan 20 jaar terug vertrokken vanwege dit zelfde verhaal.
HOEZO EEN VERRASSING??
Stikstofherrie in het Groene Hart
Gaan dolende politici van de provincie Zuid Holland (PZH) in de Meije € 25 miljoen verbrassen?
Wordt een 12 tal melkveehouders slachtoffer voor slechts een paar ons stikstof?
Ontsnapt Schiphol bewust aan de aandacht van PZH?
Samenvatting
Ondanks positieve ontwikkelingen m.b.t. de natuur in het plassengebied van Nieuwkoop kregen 12 veehouders geheel onverwachts te horen dat hun stikstofemissie naar 0 moet met als gevolg einde bedrijf. Dit terwijl hun bijdrage aan de stikstofneerslag minimaal is. Waarom deze 12 veehouders uitgekozen zijn is een groot raadsel.
Het schadeloos stellen van de betrokken veehouders kost PZH minsten € 25 miljoen terwijl het effect op de natuur niet meetbaar is en andere stikstofbronnen veel groter zijn de stikstof afkomstig van melkveehouderijen. Ammoniak stijgt zo snel op naar hogere luchtlagen dat je niet kan spreken van piekbelasters. Het is zeer de vraag of de stikstofminister piekbelasters durft aan te wijzen omdat de gevolgen van zo’n kwalificatie enorm kunnen zijn (moeilijke financiering en waardedaling bedrijf). PZH durft dit wel en loopt hiermee ver voor de muziek uit.
Het lijkt erop dat PZH geen rekening houdt met de stikstoflast van de luchtvaart. Nieuwe studies duiden erop dat het negatieve effect van de luchtvaart op de omgeving veel groter
is dan gedacht. De aanpak van PZH leert melkveehouders dat ze nergens veilig zijn voor dolende en geldverkwistende politici. De overheid is zeer onbetrouwbaar gebleken. PZH heeft geen boodschap aan afspraken naar aanleiding van het laatste advies van Remkes. PZH bewijst ook dat hanteren van de kritische depositiewaarden (KDW) tot grote catastrofes kan leiden. Opvolgen van de adviezen van Remkes gaat Nederland miljarden kosten en betekent een voortijdig einde van de kringlooplandbouw.
Het heeft geen zin om nu verder overleg te voeren m.b.t. een landbouwakkoord: er zijn te
veel onzekerheden. Belangrijke vragen voor MGL boeren zijn: Handhaaft PZH de 0 emissie eis? Zo ja wordt het voor de boeren uitkopen of uitroken? Vorige week heeft PZH, een enorme blunder gemaakt waardoor het vertrouwen van boeren in de overheid vrijwel onherstelbaar is beschadigd.
Er is m.i. een bom onder het provinciale stikstofbeleid gelegd. Dinsdag 13 februari heeft PZH geheel onverwachts aan 12 melkveehouders laten weten dat de stikstofemissie in de Meijegraslanden (MGL) naar 0 moet. Dit betekent dat er voor alle veehouders in de MGL geen plaats meer is. Dit kort na een positieve analyse van het stikstofgevoelige Nieuwkoopse plassen gebied
Als de veehouders in aanmerking komen voor een “woest aantrekkelijke” uitkoopregeling is hier gezien de huidige prijzen voor landbouwgrond en fosfaatrechten minstens € 25 miljoen mee gemoeid. Ik vernam dat gedeputeerde Meindert Stolk volkomen verrast was toen de melkveehouders hem duidelijk maakten wat de gevolgen waren voor de veehouderij. De confrontatie met een grote groep veehouders gepland op 14 februari in Kamerik durfde hij niet aan en de vergadering werd met een zwakke smoes afgeblazen. Veel boeren misten het bericht van annulering en kwamen toch naar Kamerik waar ze werden tegengehouden door ambtenaren waardoor een chaotische situatie ontstond.
Het is duidelijk dat de stikstofminister door PZH ernstig in verlegenheid is gebracht en er zullen
waarschijnlijk kritische vragen in de Tweede Kamer worden gesteld. Als landbouwkundige ben ik decennia lang bij het mest- en ammoniakdossier betrokken en heb in overleg met enkele betrokkenen aangeboden op persoonlijke titel een en ander ta analyseren en PZH een aantal vragen voor te leggen. Het staat de PZH uiteraard vrij om hierop in te gaan maar het lijkt mij verstandig snel te reageren gezien de gespannen situatie in de regio. MGL boeren verwachten een snel en duidelijk antwoord
1. Onderbouwing 0 kg stikstofemissie.
Er werd mij gemeld dat PZH ondanks nadrukkelijk verzoek geen enkele onderbouwing kon geven voor de doelstelling 0 kg stikstofemissie. Dit is zonder meer schokkend gezien de grote impact van deze doelstelling het feit dat een aantal boeren op korte termijn uit de MGL moeten vertrekken.
Vraag 1:
Kunt u een solide onderbouwing van deze maatregel geven of moeten we stellen dat de gevolgen van deze ambitie niet door PZH zijn voorzien en 0 emissie derhalve een slag in de lucht zijn?
2. Toekomstige bestemming MGL
Als de N depositie 0 wordt, kan er geen beweiding met vee meer plaatsvinden worden en kan er al helemaal niet meer bemest worden. Dit betekent een enorme waardedaling van deze weidegronden.
Dit roept een aantal vragen op.
Vraag 2
Wie wordt de mogelijke nieuwe eigenaar van de MGL als alle boeren weg zijn? Natuurmonumenten (NM) lijkt de enige gegadigde. Hoe gaat de omgeving van de MGL eruit zien? Krijgen we te maken met brandnetels, akkerdistels of het giftige Jacobskruiskruid en veel pitrussen zoals nu al het geval is op NM gronden. Moeten bewoners meer rekening houden met lastige insecten? Loopt er binnenkort geen vee meer op de Meije graslanden en wordt er gebroken met een eeuwenoude situatie?
3. Bestemming MGL gras.
Als grasland helemaal niet meer bemest of beweid wordt holt de kwaliteit achteruit.
Vraag 3
Wat gaat er met de duizenden tonnen gras gebeuren? Wordt dit ook begraven zoals met maaisel van NM uit de rietlanden? Of wordt er uit kostenoverweging weer voor plaatselijke compostering gekozen? Heeft PZH enig idee wat de exploitatie van de MGL per jaar gaat kosten?
4. Compostering in het stikstofgevoelige plassengebied.
Een tiental jaren geleden ben ik betrokken geweest bij onderzoek waarbij gekeken werd of het NM maaisel via compostering bij de Wagro in Waddinxveen kon worden opgewerkt tot potgrond. De Wagro specialist verbaasde zich over de inrichting van de NM locatie midden in het stikstofgevoelige N2000 gebied: percolaat water (m.i. qua kleur te vergelijken met varkensgier) liep de plas in en van vloeistofdichte vloer was geen sprake.
Compostering gaat gepaard met ammoniakemissie en bij gebrekkige bewerking mogelijk ook met methaanemissie.
Ik sluit niet uit dat de stikstofbelasting van lucht en water vanuit de compostering aanzienlijk hoger is die de vanuit de MGL veehouderijen omdat de composteerlocatie midden in het N2000 gebied ligt.
Vragen 4
Beschikte Natuurmonumenten over een adequate composteringsvergunning en zo
niet waarom heeft PZH niet ingegrepen. En zo ja door wie is de vergunning afgegeven?
Is deze situatie nog actueel? Zo ja gaat PZH ingrijpen en wanneer dan wel?
5. Emissies uit NM machinepark.
Uitkopen van ammoniak in de melkveehouderij kost bij een “woest” aantrekkelijke LNV vergoeding minimaal € 1.000,- per kg N. Bouw- en GWW bedrijven moeten fors investeren in emissiearme mechanisatie.
Vraag 5
Is NM ook overgeschakeld op emissie arme machines of gelden ook deze ambities/regels niet voor NM?
6. Villapark
De bouw heeft een aandeel van ruim 0.5% in de stikstofemissie. Ondanks deze peanuts wordt deze sector Rechters en Haagse politici oordelen dat bouwbedrijven een zodanig verwoestend effect op de natuur hebben, dat ze aan allerlei stikstofregels moeten voldoen, zodanig dat de kosten (o.a. voor stikstofadviseurs) de pan uitreizen en bouwprojecten sterk vertraagd dan wel afgeblazen worden.
In Nieuwkoop is midden in het plassengebied langs het Meijepad een groot villapark in ontwikkeling
en enige jaren geleden een strandpaviljoen in gebruik genomen .
Vragen 6
Waarom kan er wel fors gebouwd worden midden in dit stikstofgevoelige gebied en moeten boeren
die redelijk ver (meer dan 500 meter) van de stikstofgevoelige planten zitten allemaal het veld
ruimen?
Heeft PZH wel eens metingen verricht naar deze vermeende verwoestende bouw effecten of richt PZH
zich alleen op de boeren?
7. NB vergunningen
In de chaotische vergadering in Kamerik op 14/2 jl. werd gewezen op de mogelijkheid dat PZH
vergunde natuurvergunningen kan intrekken als stok achter de deur. M.a.w. het is schikken of
stikken.
Vraag 7
Op basis van welke redenen zouden NB of andere vergunningen kunnen worden ingetrokken.
Antwoord toelichten.
8. Gemeenten zijn ook woest.
PZH heeft van alle gemeenten uit de regio de wind van voren gehad getuige de vele brieven.
Vraag 8
Zijn er inwoners van Zuid Holland geweest die het getalm van de stikstofminister rond piekbelasters
zat zijn en PZH gevraagd hebben een daad te stellen. De stikstofminister heeft nog steeds geen
piekbelasters aangewezen. Waarom PZH dan wel?
9. Piekbelaster
Vraag 9a
Wanneer is een boer in de ogen van PZH piekbelaster?
Onze stikstofminister is nog steeds zoekende en ik vrees dat er in april nog geen uitsluitsel gegeven wordt omdat piekbelasters volgens de huidige nieuwe ammoniakinzichten niet bestaan (pechvogels is een betere benaming) en alleen aanwijzing al grote financiële gevolgen kan hebben omdat banken kopschuw worden en afscheid nemen als het onderpand sterk in waarde afneemt of anders de hypotheekrente sterk zullen opschroeven.
Dit scenario gaat waarschijnlijk meteen al gelden voor de MGL boeren. BBB Zuid Holland doet naar verluid al onderzoek bij banken naar hun reactie Door deze onbezonnen actie van PZH is het onderpand met ingang van maandag middag 13 februari m.i. meteen sterk in waarde gedaald en zijn grondtransacties heel moeilijk geworden. Bedrijven staan m.i. meteen voor jaren op slot. Ik zal Stikstofclaim (een boeren organisatie die zich bezighoud met juridische aspecten van het stikstofbeleid en zo nodig rechtszaken voert) meteen informeren als er door MGL boeren schade wordt gemeld.
Vraag 9b
Ik voorzie dat woeste boeren bij PZH aankloppen voor een “woest aantrekkelijke” schadevergoeding. Staat PZH open voor schadeclaims? Antwoord toelichten
Ik denk dat het niet handig is van de stikstofminister om 3000 piekbelasters aan te wijzen terwijl je er maar 600 nodig heb. Het aanhouden van een veiligheidsbuffer van 2400 piekbelasters over een periode van vele jaren zou wel eens een kostbare (bedrijfsschade) aangelegenheid kunnen worden die jarenlang aan de VVD blijft kleven.
Wanneer de overheid openlijk een stempel van piekbelaster aan een veehouder geeft, geef je Johan Vollebroek van Mob de en de bestuursrechter argumenten om zo’n veehouderij te ruineren of te elimineren. Als de stikstofminister duizenden boeren als piekbelaster aanmeldt, wordt het prijsschieten voor Johan Vollebroek.
Gezien het feit dat onze overheid weinig doet tegen activistische milieufanaten en bevlogen
milieuridders zelfs subsidieert, is strikte privacy en geheimhouding m.i. in deze essentieel
Mogelijk ook iets voor de Stikstofclaim juristen om naar te kijken
Vraag 10
Staat PZH open voor schadevergoeding of gaat PZH publiekelijk de claim op de MGL laten vallen omdat PZH niet hard kan maken dat de natuur ten koste van € 25 miljoen belastinggeld aantoonbaar verbetert.
Er verschijnen allerlei berichten/dreigementen/bangmakerijen over intrekken van
natuurvergunningen. Het is afwachten of de overheid juridisch in staat is om piekbelasters aan te pakken als niet aangetoond kan worden dat ze een natuurverwoestend effect op hun directe
omgeving hebben. April wordt een spannende maand voor duizenden veehouders, makelaars, politici en juristen. Krijg je als veehouder het piekbelasters etiket opgeplakt? Op grond van welke criteria gaat de minister piekbelasters aanwijzen?
De Cie. Remkes had het kabinet veel kopzorgen en kosten kunnen besparen als hij m.b.t.
piekbelasters en de KDW beter had opgelet en nagedacht. Vele dwalingen van de Cie. Remkes zijn aan de aandacht ontsnapt.
10. Gedrag van ammoniak en NOx
Er zijn chemisch specialisten die zeggen dat op basis van molecuulgewichten ammoniak opstijgt en NOx daalt. Diverse onderzoeken in binnenland (WUR: Lantinga ) en buitenland ondersteunen deze visie. In Coranatijd lieten satelliet beelden een NOx deken rond steden en industriegebieden zien die dunner werd door afnemende bedrijvigheid. Emissie en depositiemeting zijn uiterst complex. Daarom maakt de overheid gebruik van
modelberekeningen die echter steeds meer onder vuur komen te liggen.
Daarom is door ondergetekende gekeken op naar het effect van grote ammoniakemissiebronnen op de directe omgeving.
Yara Sluiskil (qua ammoniakemissie te vergelijken met een stal van 30.000 melkkoeien)
vormt geen barrière voor de teelt van stikstofgevoelige akkerbouwgewassen(brouwgerst,
tarwe, suikerbieten) in de nabije omgeving. Deze gewassen werden tegen de fabriek aan
geteeld.
Veehouderij Van B. in Vredepeel: megastal met meer dan 2.000 melkkoeien. Geen
belemmering (verstoring veldproeven) voor naast gelegen akkerbouw proefboerderij.
Grond– en gewasanalyses lieten geen stikstofeffecten van de grote melkveehouderij zien.
Flevoland: ammonium gevoelige tulpenteelt (duur gewas). zelfs aan de noord oost kant
direct achter de ligboxenstal met 700 koeien grote bollenvelden. In heel Flevoland vind je
tulpenteelt te midden van melkveehouderijen en vermeende ammoniakwolken.
De ammoniakschade in de directe omgeving van deze emissie giganten zou nader bekeken moeten worden maar lijkt vooralsnog nauwelijks zichtbaar in stikstofgevoelige landbouwgewassen. Waarom dan wel de MGL boeren verjagen?
Intussen doet het RIVM voor de zoveelste keer concessies; naast het snel afstand nemen van het stikstofkaartje wordt nu toegegeven dat de ammoniakdepositie tot hooguit een paar honderd meter van de bron meetbaar is. De ammoniak die dan nog neervalt, is maar een heel klein deel van de totale emissie. Dit betekent voor de Meije boeren dat de stalemissies de stikstofgevoelige plantjes in het plassengebied nauwelijks bereiken.
Dit ligt natuurlijk heel anders voor vogelstront en “gier” uit de NM composteerplaats.
Snel opstijgende ammoniak betekent dat ammoniak meer het karakter heeft van CO2 en qua aanpak niet regionaal maar veel meer internationaal aangepakt moet worden.
De grote vraag is of het juridisch houdbaar is dat de overheid piekbelasters benoemt en aanpakt. Voor D66 moeten deze bevindingen uiterst teleurstellend zijn. Tjeerd de Groot ziet zijn missie (halvering van de veestapel) steeds verder uit beeld komen. Halvering van de melkveestapel kost op basis van volledig uitkopen m.i. € 35 miljard ofwel € 10.000 per AOW er. Uit de antwoorden van PZH zal blijken dat het effect van individuele boeren op omringende N2000 gebieden zeer beperkt is en zijn geldverslindend paradepaardje naar de prullenbak kan.
Vol zelfvertrouwen vanwege de meegaande houding van Mark Rutte heeft Tjeerd zichzelf benoemd dat landbouwkringloopambassadeur ofwel een soort “redder van de landbouw”. Ook hier is hij het spoor volledig bijster. Mede door toedoen van de Cie. Remkes kunnen we kringlooplandbouw in Nederland helemaal vergeten. Tjeerd heeft verzuimd Remkes en landbouwprofessor Rabbinge een stevige oorwassing te geven. Hij ziet diverse “circulaire doodzonden” zoals fosfaatvernietiging en kaliverspilling over het hoofd over en dus is ook op dit terrein het spoor bijster.
Minister Kaag pleit voor nieuw no nonsens beleid:
Dit kan maar een ding betekenen: Om het in D66 termen te zeggen: “Tjeerd functie elders”.
Er is een lichtpuntje voor Tjeerd. Naast het verval van de derogatie, zullen de missers van Remkes en de energiepolitiek van het kabinet de mestoverschotten sterk doen toenemen en de veehouderij nog meer onder zeer grote druk zetten.
Vraag 11
Met welk argument gaat PZH miljoenen uitgeven aan relatief kleine en “onschuldige”
melkveehouders uit te kopen?
11. Effecten van Schiphol
Nieuwkoop ligt letterlijk onder de rook van Schiphol. De nieuwe stikstofinzichten beteken ook dat de rol van Schiphol groter is dan de overheid ons wil doen laten geloven. Een recente studie van de TU Delft: “70 % stikstofdepositie luchtvaart niet meegeteld” verwijst indirect naar de selectieve aanpak van onze stikstofminister en PZH.
Vraag 12
Heeft PZH inzicht in de huidige NOx depositie van vliegtuigen rond Nieuwkoop of kijkt PZH net als Mark Rutte c.s. liever de andere kant op en kan Schiphol met een beetje stikstofaankoop gewoon doordraaien? Waarom Schiphol met rust laten en boeren hard aanpakken?
12. Stikstofstromen
Er zijn in het plassengebied relevante stikstofstromen te onderscheiden
Stikstofnalevering Veengrond is al eeuwenlang onderhevig aan afbraak en bodemdaling. Bij dit proces komen aanzienlijke hoeveelheden stikstof vrij (stikstofnalevering). Deze bodemstikstof blijft grotendeels in de bodem en leidt voor de landbouw tot aanzienlijk lagere stikstofbemestingsadviezen dan op schrale zandgronden en geeft veengronden een grote natuurlijke vruchtbaarheid. Dit naleveringsproces wordt sterk beïnvloed door temperatuur en drooglegging. De laatste jaren waren relatief droge jaren.
Bodemchemici van Eurofins houden rekening met 228 kg stikstof/ha/jaar. Ecologen houden m.i. weinig of geen rekening met stikstofnalevering. Ammoniakdepositie vormt maar een fractie van de beschikbare stikstof.
Vogelstront
Vogels kunnen de waterkwaliteit sterk beïnvloeden door hun uitwerpselen. In Nieuwkoop speelt dit ook sterk. In Bodegraven zien we sterke vervuiling in de plas Vettenbroek . Er huizen hier naast honderden ganzen s ’winters 75.000 smienten. Deze diepe zandwinningsplas kleurt groen bij warm zomerweer. Ook de Put van Broekhoven wordt door vogelstront getroffen.
Betrokkenen melden mij een ontzettend grote bemesting van aalscholvers, meeuwen en ganzen.
Ook met een tweede defosfateringsinstallatie krijgt men dit water niet schoon.
De stikstofdepositie van vogels zou wel eens veel groter kunnen zijn dan die vanuit de MGL
melkveehouderijen.
Vraag 13
Is het niet veel effectiever en goedkoper om het merendeel van de vogels te verjagen of af te schieten of moeten we een forse bemesting accepteren?
Depositie.
Stikstof uit de lucht bedraagt voor Nieuwkoop volgens het RIVM ruim 1.000 Mol ofwel 15 kg
N/ha/jaar bestaande uit ammoniak en NOx. NOx is afkomstig van bouw, luchtvaart, woningen,
verkeer en toerisme. Van die ammoniak is slechts een heel klein deel (ik schat minder dan 3 procent) afkomstig van de MGL boeren.
Op een totale stikstofbeschikbaarheid van een paar honderd kg per ha/jaar is dus een slechts paar ons afkomstig van de MGL boeren.
Cruciale vraag 14
Kan PZH de inwoners van Zuid Holland overtuigen dat reductie van dit “mespuntje” ammoniak een dusdanig relevante natuurverbetering geeft dat een uitgave van € 25 miljoen verdedigbaar is?
13. Keuze van de melkveehouderijen.
Het is opvallend dat de “PZH piekbelasters” allemaal in een afgebakend gebied liggen.
De keuze voor alleen de MGL boeren, gecombineerd met extreme, niet onderbouwde
emissienormen, doet een dubbele agenda vermoeden: boeren uitroken i.p.v. uitkopen.
Het is te hopen voor PZH dat ze hier een aannemelijke verklaring voor heeft.
Cruciale vraag 15
Kan PZH deze merkwaardige keuze toelichten?
Cruciale vraag 16
Waarom trekt PZH na alle missers de “0 emissie” eis niet meteen in?
Tenslotte
Enige opmerkingen:
1. Perspectief voor onze landbouw is op termijn goed. Nederlandse en EU politici drukken de
voedselproductie en dat is goed voor de prijzen zo liet 2022 zien. De landbouwvijandige
houding van de overheid is hopelijk tijdelijk en kan na 15 maart veranderd zijn.
2. Perspectief voor Jan Modaal is minder hij zal in de supermarkt meer moeten betalen.
3. Gesprekken over het landbouwakkoord moeten direct worden opgeschort. Er zijn teveel
onzekerheden. PZH en Nieuwkoop leren ons dat de KDW rampzalig uitpakt ook voor
onschuldige bedrijven. De stikstofminister houdt hoe dan ook vast aan 2030. De veehouderij
is dan al sterk gereduceerd. De afgelopen 35 jaar hebben LNV/LTO akkoorden en vergezichten
niet veel goeds gebracht.
4. De beoogde 50% emissiereductie gaat niet worden gehaald als de adviezen van de Cie.
Remkes en ambities van de ZLTO worden opgevolgd. Het beleid kent veel geldverslindende
tegenstrijdigheden. Den Haag en Remkes zijn het overzicht helemaal kwijt.
5. De gebiedsgerichte aanpak moet op de schop. Provincies moeten nog meer afstand nemen
van dolende Haagse politici en geen geld steken in onzinnige zaken en dure adviseurs
6. De ammoniakproblematiek heeft een sterk grensoverschrijdend karakter. Vooral de gang van zaken in Duitsland en de nieuwe EU groen gas politiek moeten tegen het licht worden
gehouden.
Voor akkerbouwers:
Lees de aanbevelingen van de Cie. Remkes. Remkes heeft het onbedoeld ook op de akkerbouw
voorzien.
Ik ben altijd bereid om een en ander toe te lichten.
Kromwijk Agriservice BV
Ir. Wim A.M. Kromwijk
Hoogeind 7
3465HA Driebruggen.
Tel: 06 30063673 / 0348 502420
kromwijk.agriservice@kpnmail.nl