LANDBOUW
Minder stikstof? Laat de overheid meekijken in boekhouding van boeren
• Met aangepast veevoer kan stikstofuitstoot omlaag
• Veeboeren houden gegevens bij in een database
• Voorstel is om overheid inzicht te geven in die data
Vasco van der Boon
Apeldoorn/Lochem
Het kabinetsvoorstel om via aangepast veevoer de stikstofuitstoot in de landbouw te verlagen, kan alleen slagen als dit te meten valt en kan worden gehandhaafd. De overheid zou daarvoor toegang moeten krijgen tot een bestaande database, de Kringloopwijzer, met daarin de productieboekhouding van veeboeren.
Dat stelt veevoerfabrikant ForFarmers in gesprek met het FD. ‘De enige serieuze mogelijkheid om op korte termijn het stikstofbeleid via een aanpassing van het veevoer te handhaven, is via de Kringloopwijzer, ondanks begrijpelijke onzekerheid van de veehouders hierover’, zegt bij ForFarmers marketingdirecteur herkauwers Henry Verwaijen. ‘Daarin zitten alle noodzakelijke data in relatie tot de stikstofuitstoot.’
De Kringloopwijzer is een database met onder meer de mineralenboekhouding van melkveebedrijven. Daarin wordt bijgehouden hoeveel fosfaat en stikstof er bij een boerderij ingaat via het voer en hoeveel via vlees en melk het bedrijf verlaten. Nederlandse zuivelbedrijven stelden de Kringloopwijzer in 2016 verplicht voor melkveehouders. Sinds 1 januari bevat de Kringloopwijzer ook de emissie van het broeikasgas CO2 van het mengvoer.
‘Nederland is uniek in de wereld met dit instrument waarmee we van alle bedrijven weten hoe zij met mineralen omgaan en wat hun emissies zijn’, zegt beleidsmedewerker Willem Koops van ZuivelNL, de beheerder van de database.
Ook de data van de melk die de boer levert, worden automatisch doorgegeven aan de Kringloopwijzer, net als informatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland over het aantal dieren, wat de voerfabrikant aan de boer levert, grondanalyses en details over het ruwvoer dat de boer zelf teelt. ‘De totale boekhouding op dit gebied’, zegt ForFarmers-bestuursvoorzitter Yoram Knoop.
Via dit ‘bestaande systeem’, aldus ForFarmers, valt per veehouder de input en output te meten en bij te sturen. ZuivelNL deelt deze opvatting. De boerderij zou een ideaal detailniveau zijn voor het monitoren van het beleid. Om de stikstofuitstoot te verlagen zonder dat de melkproductie of de gezondheid van dieren eronder lijden, moet het eiwitgehalte in het veevoer lokaal met maatwerk worden aangepast.
Knoop van ForFarmers schat dat ‘10% stikstofreductie op korte termijn, het is eerder een kwestie van maanden dan van jaren’, mogelijk is in de veehouderij, ‘mits er draagvlak is bij de veehouders’. Dat kan volgens hem ‘vooral eerst door aanpassing in het eiwitpercentage in het veevoer’, aangevuld met aanpassingen in het mestgebruik en de huisvesting van de dieren.
Het is deze aanpak waarvan het kabinet en dertien boerenorganisaties verenigd in het Landbouw Collectief voorlopig het meeste effect verwachten om Nederland van het stikstofslot te krijgen. Aangepast veevoer is een van de vorige maand gepresenteerde voorstellen, de andere zijn verlaging van de maximumsnelheid en sanering van de varkenshouderij.
ForFarmers krijgt bijval van de grote coöperatieve voerfabrikant Agrifirm. Ook bestuursvoorzitter Dick Hordijk ziet de oplossing voor het controleren van de stikstofuitstoot op de boerderij in ‘precisielandbouw’. ‘De automatisering gaat heel hard, waardoor we vrij nauwkeurig kunnen gaan registreren wat de uitstoot is.’ Dat dit met het verzamelen van ‘meer data’ op de boerderij gepaard gaat, lijkt Hordijk onvermijdelijk. ‘Als je doelen hebt, heb je metingen nodig.’
Dit raakt wel ‘gevoelig gebied’, beseft ook Hordijk. Hij benadrukt dat de overheid ‘het vertrouwen’ van de boeren hierbij moet behouden met een consistent langetermijnbeleid. Daar heeft het de laatste tijd aan ontbroken, volgens de voerfabrikant.
Volgens Verwaijen bestaat onder boeren ‘best veel weerstand’ tegen gebruik van boerendata door de overheid om beleid te handhaven. ‘Tegenstanders zien de potentiële nadelen, maar niet de voordelen.’ Hoe gevoelig overheidsingrijpen in het mestbeleid ligt, bleek afgelopen maanden uit de boerendemonstraties tegen het stikstofbeleid. Halverwege de jaren 90 weigerden ruim tienduizend agrariërs een mestboekhouding in te leveren bij de overheid.
Efficiencyverbetering in het voerrantsoen leidt niet alleen tot minder stikstofuitstoot. Het gebruik van de Kringloopwijzer levert een gemiddeld melkveebedrijf ook €4000 tot €10.000 voordeel per jaar op door zuiniger en gerichter te voeren, te bemesten en met het land om te gaan. De ‘precisielandbouw’ waartoe het stikstofbeleid op de boerderij gaat nopen, maakt het samenspel van het voerbedrijf met de veehouders nog kennisintensiever, verwacht Knoop. ForFarmers is volgens hem nu al ‘een half consultancybedrijf’, omdat het met het verkochte voer steeds meer advies levert.
Het aanwenden van de fijnmazige data van de Kringloopwijzer voor het monitoren van de stikstofnormen kan ook tegemoetkomen aan de kritiek van onderzoeksinstituut Mesdagfonds en de Farmers Defence Force (FDF) op het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Dat baseert volgens hen de uitspraak dat de landbouw verantwoordelijk is voor bijna de helft van de stikstofdruk op te weinig meetpunten. Mesdagfonds en Farmers Defence Force reageren niet op vragen hierover.
Een toekomstige rol in het stikstofbeleid voor de Kringloopwijzer ‘zal zeker in het overleg met het ministerie ter sprake worden gebracht’, meldt voorzitter Aalt Dijkhuizen van het Landbouw Collectief — waarbij de FDF is aangesloten — desgevraagd. Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bevestigt dit: ‘Het ministerie onderzoekt hoe stikstofreductie via aangepast veevoer vorm kan krijgen en wil dit in gezamenlijkheid met de landbouwsector uitwerken. Begin januari wordt hierover met het Landbouw Collectief gesproken. De mogelijke rol van de Kringloopwijzer zal onderdeel zijn van het gesprek.’
Wil Meulenbroeks van de LTO-vakgroep Melkveehouderij bepleitte onlangs in het periodiek Nieuwe Oogst de Kringloopwijzer ook te gebruiken om milieuprestaties te belonen. Een prikkel voor milieuvriendelijk boeren komt acceptatie van de Kringloopwijzer als monitor ten goede, betoogt de ForFarmers-bestuursvoorzitter. Koops van ZuivelNL acht het ook mogelijk dat ‘ontwikkelruimte’ van boerderijen op basis van de Kringloopwijzer wordt verstrekt.
Koops wijst wel op de ‘discussie’ dat de overheid garanties eist voor ‘voldoende borging’ van de juistheid van de data die in het systeem worden ingevoerd. ‘Als je boeren hierop gaat afrekenen, krijgen ze natuurlijk een belang bij het invoeren van data.’ Knoop van ForFarmers: ‘De overheid accepteert de Kringloopwijzer nu wel als sturingsinstrument, maar nog niet als toezichtmiddel.’
Privacy
En hoe zit het met de privacybescherming van de veehouders die de Kringloopwijzer hun data toevertrouwen? Die data worden alleen aan derden ter beschikking gesteld met toestemming van de veehouder, aldus de gebruiksvoorwaarden van de Kringloopwijzer. Die toestemming is volgens de Autoriteit Persoonsgegevens voldoende voor de overheid om de Kringloopwijzer eventueel te kunnen gebruiken.
Deel ook jouw kennis en inzicht
De melkveehouderij staat bol van de ontwikkelingen. Elke dag worden er tientallen nieuwsberichten besproken en kennis gedeeld. Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!
Laatste
Reacties
Zo kunnen ze overleven, opnieuw geld genereren om de tekorten aan te vullen. Medewerkers Koops, subsidieverdeler, en Swinkels, KLW en planet proof master blij. Ze zijn gered.
Een nieuw verdienmodel voor de mengvoer coops. Ze gaan weliswaar minder voer verkopen , maar ze worden consultatie bedrijf.
En de boer hij pleegt een economisch delict als hij niet aan het wensdenken voldoet. Boete en celstraf volgt er dan (spoed wet zit zo in elkaar)
En dan ook nog het landbouw collectief (mis) gebruiken voor hun overlevingsstrategie.
oh oh
Maar ik heb een oplossing, heb mij gisteren een tijd verdiept in het juridische deel van Zuivelnl. Zal het later vandaag uitleggen. Maar er is hoop.
Let wel KLW is een prachtig management instrument, maar om celstraf op te lopen als je niet in het keurslijf past.....
Van onze held Franca
Zie bij kopje Veevoer
Niet voldoen aan de eiwitnormen wordt een economisch delict.
Dus de coops en Zuivelnl willen boeren die niet in hun keurslijf KLW passen de cel in hebben
De oplossing komt straks
Celstraf voor melkveehouders omdat 2020 een groeizaam jaar was met veel eiwit in het gras.
Na controle van de door Zuivelnl verstrekte KLW door de overheid bleek 25 % van de grondgebonden bedrijven niet te voldoen aan de eiwitnorm . Voor hun volgt celstraffen tot een half onvoorwaardelijk
Zou heel goed mogelijk zijn als de droom van Forfarmers, Agrifirm en Zuivelnl uitkomt
Kwinkweerd 14 Lochem waar wachten jullie nog op.
(Wel graag na dinsdag 7 januari)
Dit verhaal zal moeten geregeld worden met een AVV. En daar gaan we weer, dan moet er bij de inter branche organisatie Zuivelnl 66 % vertegenwoordiging wezen. Binnen NZO is er rumoer over het wanbeleid Zuivelnl en een aantal weigeren afdracht.
Inmiddels weet ik dat LTO in 2014 in totaal 11500 melkveehouders lid waren , dat was 70 % Recentere cijfers heb ik nog niet, maar komen. Ik roep NIET op tot beëindigen lidmaatschap LTO. Iedere LTO er moet zelf die afweging maken.
NMV, heeft lidmaatschap Zuivelnl opgezegd voor 1 oktober 2019. Daarna zijn ze lid gebleven met dien verstande dat ze dat lidmaatschap per onmiddellijk ingang kunnen beëindigen als het ledenbelang in het geding komt.
Op dit moment het LTO niet de benodigde 66 % vertegenwoordiging, is bevestigd door vakgroep bestuur.
Dus mensen als je lid bent van NMV, laat ze voor je belang opkomen en vraag ze om beëindigen lidmaatschap Zuivelnl.
En ben je geen lid, wordt lid van de NMV en laat je stem horen. Lidmaatschap NMV is goedkoper dan afdracht Zuivelnl voor je bedrijf
En als NMV het echt democratisch wil doen, ALV uitschrijven en leden laten stemmen. Zo snel mogelijk.
Dat kan elke voer leverancier aanleveren.
Zelf als boer kan je deze programma's kopen en heb je daarmee zelf het stuur in handen.
De Kringloopwijzer is het stuur middel niet.
Het is het controle systeem / doelstellingssysteem of het dit jaar ook heeft gewerkt qua voer regiem en of de uitkomst ook is geweest zoals we zouden willen wensen.
Als we er op afgerekend worden.
Dan graag ook de weersomstandigheden vastleggen en monitoren zodat we altijd het gewenste inkuil en groei omstandigheden hebben wat we wensen.??
Welke inbreng heeft de veehouderij op de natuur?
Gewoon allemaal boycotten geen trekkers op de weg maar niet aan deze onzin meedoen!
Ze hebben bij ForFarmers nog heel veel te doen om alles op het rit te krijgen.
En in het vervolg
Voerboeren verkopen voer
Zuivelfabrieken verwaarden melk
Zuivelnl, ja daar heb ik geen invulling voor.
En wij kunnen onze eigen boontjes wel doppen!
De lijn van het landbouw collectief wordt gevolgd. Dit kunnen jullie ook allemaal lezen in een andere reactie die door FDF is gegeven.
Dit werkt toch beter dan generieke krimp.
Voorop gesteld, ik vind de KLW een prima instrument om de mineralenstromen in beeld te brengen op je bedrijf. Ook opbrengsten van je land worden mooi in kaart gebracht. Als je de KLW als sturingsinstrument gebruikt, kun je er geld mee verdienen.
De KLW is volgens mij in 2007 ontwikkelt door het CLM. Vanaf 2016 is hij verplicht voor iedereen. De data wordt verzamelt door Zuivelnl.
Van begin af aan is er ruis op de lijn over het instrument. Ondernemers, al dan niet met kwade wil, kunnen de output beinvloeden. Ondanks dat dat al jaren bekend is, wordt daar niet voldoende aan gewerkt. Het fosfaatrechtenstelsel is verkozen boven andere reguleringssystemen ivm met de mogelijkheid tot positief gebruik van de KLW. Maar na analyse van de NVWA accepteerde de overheid het systeem niet als verantwoordigsinstrument. Ook daarna bleven de ´gaten´ in het systeem aanwezig. Een aantal van deze onvolkomenheden krijg je ook niet zonder al te veel kosten gedicht.
Ik noem een aantal gaten in het KLW systeem.
Mengvoer, grondstoffen en meststoffen uit het buitenland.
Grote onzekerheden in de analyses van mest en voer
Weidegang in alle facetten
Voorraden voer
Intensief versus extensief in combi met het model achter KLW
En dit dan als handelen ter goeder trouw.
En dan nog de mensen met kwade bedoelingen met het systeem.
Nu is de zuivel de laatste jaren de KLW ook nog gaan gebruiken als afrekenmodel bij melk met meerwaarde.
En dan nu wordt het systeem aangeboden door 2 mengvoerfabrieken en de branche organisatie Zuivelnl. Zij bieden de overheid aan dat zij het systeem in handen hebben om de spoedwet op korte termijn uit te voeren. Vreemd, wat diezelfde overheid heeft juist de KLW afgewezen als verantwoordingsinstrument.
De spoedwet is aangenomen door de politiek en de overheid zal hem moeten uitvoeren met als sancties de wet op de economische delicten.
Dat bestuurders van mengvoercooperaties en medewerkers van Zuivelnl zonder vooraf te peilen bij de melkveehouders of die dat wel willen, is een ondemocratische gang van zaken. Hoe de spoedwet uitgevoerd wordt is een taak van de overheid. Zij hebben besloten deze in te voeren, ondanks afraden van velen.
En dat de bestuurders van mengvoercooperaties en medewerkers van Zuivelnl de KLW aanbieden, terwijl ze de wetenschap hebben dat zij een systeem hebben wat niet waterdicht is en dat ze met de aanbieding van de KLW in dit artikel van een niet agrarisch gerelateerde krant (FD is niet de krant waar de agrarische lezers zitten) waarschijnlijk ook nog de wet op de privacy schenden, begrijpen de meeste melkveehouders niet.
En mocht men de KLW wel willen gebruiken dan zullen de gaten in het model gedicht moeten worden. Alleen dan zullen er wel honderden controleurs en register accountant extra moeten mee eten uit de ruif van de melkprijs. En die ruimte is er niet.
Wat ik zie is dat de overheid gewoon doorgaat met haar roversbeleid.