Het is nog te vroeg voor markttoezicht op de fosfaathandel

Begin 2018 werd het fosfaatrechtenstelsel ingevoerd, waarmee de mestproductie in de melkveehouderij een plafond kreeg voor de uitstoot van fosfaat. Vanuit de politiek en de sector kwam echter al vrij snel kritiek op het functioneren van het handelssysteem, wat heeft geleid tot een evaluatieonderzoek, uitgevoerd door Ecorys.

Een melkveehouder kan fosfaatrechten verkopen als hij minder fosfaat produceert dan op grond van zijn rechten is toegestaan. Als hij zijn rechten verkoopt krijgt hij wel te maken met een afromingspercentage. Volgens dit mechanisme kan hij niet al zijn fosfaatrechten verkopen, want bij iedere transactie ‘vergaat’ namelijk een gedeelte. Het totale aantal fosfaatrechten in ons land neemt op den duur dus af door dit principe.

Met het afromingsmechanisme probeert de overheid de nog jonge fosfaatrechtenmarkt te reguleren. Toch is niet iedereen het erover eens of de markt op deze manier naar behoren functioneert. Zo nam in juli 2018 het parlement een motie aan van Tweede Kamerlid Helma Lodders (VVD) met daarin het verzoek om een evaluatieonderzoek te starten naar markttoezicht binnen de Nederlandse fosfaathandel. Een verbeterpunt dat destijds werd voorgesteld was het aanstellen van een objectieve marktmeester die bij speculatie bevoegd zou zijn om de handel tijdelijk stil te leggen.