Weer
Weer nieuws
Nederlandse economie krijgt tik, maar in Europa (nog) niet de heftigste
11-07-2020 -
Wereldwijd zijn economieën door de coronacrisis tot stilstand gekomen. Nu de meeste landen in Europa weer (gedeeltelijk) van het slot gaan, wordt ook de economische schade steeds zichtbaarder. Werkloosheid stijgt, uitgaven blijven achter en alle economieën in de Europese Unie zullen volgens de Europese Commissie dit jaar krimpen.
Hoe hard zijn de klappen, en hoe gaat het op dit moment met Nederland in vergelijking met ons omringende landen?
Zie hieronder hoeveel minder wij hebben uitgegeven in coronacrisis, in vergelijking met andere EU-landen:
Door de lockdown hebben consumenten overal minder uitgegeven, maar hoeveel minder hangt af van de lengte en striktheid van de lockdown. "Hoe vaster de economieën zaten, hoe groter de economische klap is", zegt Hugo Erken, hoofd internationale economie van de Rabobank.
Zoals je in de grafieken hierboven kunt zien, was er in Nederland wel een dieptepunt in het aantal winkelverkopen in april, maar dat was een stuk minder diep dan bijvoorbeeld in Frankrijk of Spanje. Daar was de lockdown strenger en langer. Zweden is het andere uiterste, zegt Erken. Daar bleef een echte lockdown uit en dat is terug te zien in het aantal verkopen. Dat waren er nauwelijks minder dan voor de coronacrisis.
Wat ook een rol speelt, is hoe goed de digitale infrastructuur van een land is. "Je zag in Nederland dat verkopen werden verplaatst van de fysieke winkels naar websites", zegt Nora Neuteboom, econoom van de ABN Amro. "Hier kon dat, omdat veruit de meeste mensen goed internet hebben en ervaring hebben met online shoppen. Je moet vertrouwen hebben dat je product ook echt geleverd wordt."
Zie hier wat de klap is op onze arbeidsmarkt, vergeleken met andere landen:
De werkloosheid in Nederland is gestegen, en hard ook, in vergelijking met de vorige crisis. Maar zoals je hierboven goed kan zien begon die stijging wel toen de werkloosheid historisch laag was. Zeker in vergelijking met andere landen.
"Net als Duitsland had Nederland een goed uitgangspunt", zegt Neuteboom. "Als je dan een relatieve stijging hebt van één procent, dan is dat een stuk minder problematisch dan als je al op 10 procent werkloosheid zat."
En werkgevers zijn volgens Erken en Neuteboom ook niet vergeten hoe krap de arbeidsmarkt was voor de crisis. "Het was niet zo lang geleden dat werkgevers hemel en aarde moesten bewegen om een vacature te vullen. Dan wil je die persoon niet gelijk weer kwijt", zegt Erken. "Veel werkgevers zijn afwachtend. Die willen even kijken hoe lang dit aanhoudt."
Thuiswerkers
Wat ook meespeelt is dat relatief veel Nederlanders ervaring hadden met thuiswerken. "Dat betekent dat een deel van de productie gewoon kan doorgaan, en het beschermt ook banen", zegt Neuteboom. "Mensen konden tijdens de lockdown doorwerken."
Dat geldt uiteraard niet voor iedereen. Bepaalde beroepen kun je nou eenmaal niet thuis uitoefenen. In de werkloosheidscijfers in Nederland zijn ook vooral mensen in de horeca, uitzendbureaus en schoonmaakbranche ontslagen. Tienduizenden mensen zijn sinds maart in Nederland werkloos geraakt.
Zie hieronder hoeveel deze economieën in het eerste kwartaal zijn gekrompen, en wat het IMF voorspelt voor de toekomst:
Wat ook een rol speelt is de aard van de economie van een land. "Voor Zuid-Europese landen is toerisme veel belangrijker dan voor Noord-Europese landen", zegt Erken. Dat is in de grafieken hierboven te zien. "Het toerisme heeft een enorme klap gekregen, en het is onduidelijk hoe lang dat nog aanhoudt."
"Zeker op regionaal niveau heeft dat impact", zegt Neuteboom. "Hier is Amsterdam redelijk afhankelijk van toerisme, maar het is toch maar een klein onderdeel van de totale economische activiteit. Er zijn regio's in Spanje en Italië die volledig afhankelijk zijn van toerisme, en daar liep het met wel 90 procent terug."
De Nederlandse economie is het eerste kwartaal dit jaar al gekrompen. Dat was voor het eerst in 23 kwartalen. Maar die krimp was kleiner dan in deze andere landen.
Het Internationaal Monetair Fonds kwam eind vorige maand met nieuwe ramingen, met de disclaimer dat die nog onzekerder zijn dan normaal. Heel veel hangt af van of landen het virus onder controle krijgen en houden.
Ook in die voorspellingen krimpt de Nederlandse economie dit jaar wel fors, zoals je in de grafieken hierboven kan zien, maar minder fors dan deze andere landen. Zweden, waar het IMF nog geen ramingen voor heeft gepubliceerd, krimpt volgens de Europese Commissie volgend jaar wel, maar vooralsnog het minst hard van al deze landen.
Herstelfonds
Erken verwacht dat deze crisis de verschillen die er al waren tussen Zuid-Europa en Noord-Europa uitvergroot. "Dat zal het ingewikkelder maken om tot een overeenkomst te komen over het economisch herstel van de Eurozone."
Over dat herstelfonds wordt op dit moment hard onderhandeld. Volgende week komen de EU-regeringsleiders bij elkaar om daarover te praten. De Nederlandse en Italiaanse ondernemersverenigingen riepen premier Rutte en premier Conte van Italië afgelopen week op om voor de zomervakantie overeenstemming te hebben over dat herstelplan.
"Vooralsnog lijkt Nederland nog steeds aan de goede kant te zitten", zegt Erken. "Dat komt ook omdat we ons goed aan de regels van de overheid hebben gehouden. Maar wat de toekomst brengt, dat blijft koffiedik kijken."
FDF-boerenvoorman Van den Oever over aangehouden kompaan: ‘Hij komt snel vrij, het is een misverstand’
11-07-2020 - Mark van den Oever, de voorman van Farmers Defence Force (FDF) uit Sint Hubert, gaat ervan uit dat groepsleider Thijs Wieggers van die boerenprotestorganisatie zaterdagavond weer vrij komt. Volgens hem berust de hele kwestie op een misverstand.
Boeren over protestacties: 'De puzzel past niet meer in Nederland'
11-07-2020 -
Veel agrariërs in Nederland steunen de recente boerenprotesten, blijkt uit een rondgang van de NOS en vakblad Nieuwe Oogst. Bijna 3250 veehouders, akkerbouwers en tuinders vulden een enquête in over de demonstraties.
De afgelopen dagen waren er onder meer acties bij distributiecentra en provinciehuizen. Boeren demonstreerden daar tegen de invoering van een tijdelijke veevoermaatregel en voor eerlijke prijzen voor hun producten.
We vroegen enkele boeren die de vragenlijst invulden waarom ze de acties wel of niet steunen.
Jan Voncken (64), akkerbouwer in Limburg
"Ik steun de acties, al ben ik het niet helemaal eens met hoe ze verlopen. Het liefst zou ik zien dat de boeren niet demonstreren. Maar het vertrouwen is weg - dan krijg je zulke uitspattingen. Het probleem is dat je in een patstelling terechtkomt. Er zijn maar een paar mensen die met de overheid aan tafel zitten. We kunnen niet voldoende meepraten, maar het gaat wel over ons. En dan neemt de verdeeldheid onder de boeren ook nog eens toe."
"Alles in de landbouw is van A tot Z bekend: van bijna elk landbouwbedrijf kun je uitrekenen wat de stikstofuitstoot is. Dat maakt het een van de weinige sectoren die je concreet op uitstoot kunt aanpakken. Maar hoeveel regels komen er nog? Gaan ze morgen bepalen wanneer ik als akkerbouwer mijn aardappelen of bieten moet bespuiten? Op die toer moeten we niet gaan. De overheid moet vertrouwen op het vakmanschap van de boer."
Evalien Smink (52), melkveehouder in Utrecht
"Ik ben bij bijna alle demonstraties geweest. Dat doe ik omdat ik het belangrijk vind dat onze stem gehoord wordt. Keer op keer wordt er in Den Haag niet geluisterd. Plannen lijken vast te liggen en worden doorgedrukt. Het Landbouw Collectief heeft diverse plannen aangedragen, maar die zijn van tafel geveegd."
"Wat er de laatste dagen speelt, de regelgeving over het voeren van dieren, raakt me diep in het hart. Ik ben er woest over en vele collega's met mij. Het stikstofprobleem is vooral een papieren probleem dat middels koeien voeren schijnbaar opgelost moet worden."
"In het algemeen is het salaris van boeren in dertig jaar tijd niet omhooggegaan, terwijl de lasten wel hoger worden. Waar je voorheen met vijftig koeien de aflossing en rente bij de bank kon betalen, heb je daar nu honderd koeien voor nodig. Je staat als boer met je rug tegen de muur. Ik vind het heel belangrijk dat het publiek dat begrijpt."
"De acties die we voeren met het groepje boeren uit de buurt verlopen doorgaans netjes. We hebben regels afgesproken met elkaar - we gaan mensen bijvoorbeeld niet voor rotte vis uitmaken. We willen positief blijven en creatief actievoeren. De kracht zit uiteindelijk in de herhaling. Bovendien moeten we met elkaar vooruit. Er is altijd zuur, dat hebben wij boeren geslikt, en nu is Den Haag eens aan de beurt."
Joris Buijs (44), melkveehouder in Noord-Brabant
"Ik ben geen voorstander van de acties. We moeten als sector de publieke steun niet verliezen. Een hoop mensen weten niet precies waarom de boeren aan het protesteren zijn. Dat is niet goed. Tegelijkertijd snap ik waarom boeren bereid zijn tot actievoeren. Dat er regels komen is oké, maar het moet voor iedereen werkbaar zijn."
"Zelf ben ik veel bezig met emissies: ik doe mee aan het project Koeien en Kansen. In dat samenwerkingsverband kijken we wat er beter kan in de melkveehouderij op het gebied van uitstoot. Als je daarin als agrarisch bedrijf voorop loopt, weet je wat er speelt en wat de knelpunten zijn. Ik ben ervan overtuigd dat er iets moet veranderen. De vraag is alleen: hoe?"
"Het is lastig dat veel regelgeving naar voren wordt gehaald. Maar als we nu niets doen worden de regels op termijn nog strenger. Bovendien had de overheid en de sector lang geleden al moeten nadenken over bijvoorbeeld het mestbeleid. Nu hebben we 25 jaar lang kunnen doorgroeien en past de puzzel niet meer in Nederland."
Joost Zwinkels (30), glastuinbouwer in Zuid-Holland
"Ik zie dat de maatschappelijke druk op landbouwers en tuinbouwers aan het toenemen is. We worden weggezet als grote energieverbruikers. Dat vind ik niet terecht, wij landbouwers zijn innovatieve ondernemers. De marges zijn krap, dan word je vanzelf creatief om nog een boterham te kunnen verdienen."
"De afgelopen twintig jaar hebben we op ons bedrijf, waar we met name trostomaten verbouwen, enorme slagen gemaakt. Zo zitten we met buren in een aardwarmtecluster waar 60 tot 70 procent van onze behoefte mee gedekt is; onze CO2-uitstoot is enorm gedaald. Wij hebben die stap gezet omdat we daar vertrouwen in hadden, ondernemen in deze sector doe je veelal op gevoel. De laatste jaren groeit de druk vanuit de politiek. Ze dreigen met een CO2-heffing of willen beslissen wat de koeien wel of niet te eten krijgen. Ik vrees dat het ten koste gaat van de kwaliteit die we leveren."
"Het is ook makkelijk om het probleem weer bij de producent neer te leggen. Het emmertje van de boeren is een beetje vol. Ik keur niet alles goed wat de demonstranten doen, soms gaat het te ver, maar van mij mogen ze best een flink tegengeluid laten horen. Er is te weinig toekomstperspectief."