Regels grondgebonden melkveehouderij naar Kamer

Wat een puzzel:

Het fosfaatoverschot en de hectares in 2015 zijn bepalend voor extra grond die een melkveehouder met extra melkvee in 2016 moet hebben. 2014 is het peiljaar voor de berekening van de toename van de fosfaatproductie door melkvee. 30 maart 2015 wordt de nieuwe peildatum voor bedrijven die al volledige mestverwerking hadden geregel

De aanpassingen ten opzichte van de AMvB van 30 maart 2015 zijn onder meer een gevolg van voorgestelde wijzigingen door de Raad van State. De Eerste Kamer wilde dat de grondgebondenheid van melkvee wordt vastgelegd in de Meststoffenwet.

Meer: boerderij.nl/Rundveehouderij/Nieuws/…

Deel dit topic

Reacties

noordhollander
Cbs cijfers geven immers aan dat het plafond is bereikt en er maatregelen genomen zullen worden door de overheid
Freriks
Hoe willen ze al die regels ooit gaan controleren? ?)
+1
cs-agrar
Simpel, trek een paar werkloze vegetariers uit de kast die op jouw (lees boer) kosten rond mogen rijden in auto van de zaak en aardig kledingbudget.
Wiebren
Controle door RVO administratief en NVWA op je bedrijf. Net als nu met je mestboekhouding
meelezer10
Het overschot per hectare dat bepalend is voor de bovengenoemde categorie-indeling in een jaar wordt berekend als de fosfaatoverschot melkvee (fosfaatproductie min plaatsingsruimte) in het VORIGE jaar gedeeld door het aantal hectares in gebruik in datzelfde voorgaande jaar. Dus overschot-categorie 2016 wordt bepaald door overschot in 2015 en grond 2015

lees ik dat nu goed?????

overschot in VOORGAANDE jaar en hectare in VOORGAANDE jaar.

Op naar 100 % grondgebonde. Ik heb hier ooit een berekenng geplaatst maar dat was niet waar zei @wiebren.

Wie kan er hier een berekening plaatsen voor een berdijf met een overschot van 50 kilo fosfaat zonder groei van aantal koeien voor de komende vijf jaar.
kuilhapper
Quote:
@meelezer10: Ik heb hier ooit een berekenng geplaatst maar dat was niet waar zei @wiebren .

Het zal toch niet...
Todi
Wdf dus voor 31 december p rechten hebben voor de uitgebreide koeien na 1 jan. 2015?
jan is hobbyboer
Quote:
@meelezer10: zei @wiebren .

tja......
meelezer10
Zodat het hieronderstaat is het dan niet maar hoe is het dan wel ??




Jack Rijlaarsdam - 5 mnd. geleden

Quote:
@BoerBart: zo heb je na 3 jaar toch weer al je grond nodig.

Fout. @meelezer10 lanceerde het systeem waar jij nu op doelt:

40 koeien extra a 50 kilo fosfaat. bex buiten beschouwing gelaten en er van uitgaande dat het bedrijf boven de 50 kilo overschot blijft. De extra grond is gras waar 100 kilo fosfaat op mag.

jaar 1 2000 kilo overschot 50% afdekken is 1000 kilo ofwel 10 ha
jaar 2 1000 kilo overschot 50% afdekken is 500 kilo ofwel 5 ha totaal 15ha
jaar 3 500 kilo overschot 50 % is 250 ofwel 2.5 ha totaal 17.5 ha
jaar 4 250 kilo overschot 50% is 125 ofwel 1.25 ha totaal 18.75 ha
enz voort totdat je 20 hectare extra hebt en de groei 100 % grondgebonden is

@Wiebren gaf expliciet aan dat deze som niet klopt.
ikleesweliswat
@meelezer10 bij een grondloos bedrijf dat in 2015 is opgestart klopt de bovenstaande berekening. Vergeten is dat het extra overschot ook over de bestaande ha`s berekend wordt, waardoor bestaande bedrijven maar 2 jaar achter elkaar voor extra grond hoeft te zorgen. Daarna valt deze EXTRA productie t.o.v. 2014 in de klasse tot 20 kg overschot valt = alleen verwerken.
BoerBart
Nog een vraag?
Meer grond nodig bij overschot. Is dat meer grond t.o.v. 2014? Of is dat meer grond dan het voorgaande jaar?
Wel lullig als je in 2015 grond gekocht hebt en denkt dat dat als extra grond telt..... @wiebren
christo
Dat is de grote onzekerheid in het verhaal, net als welke grond mee mag tellen. Ik vind het onvoorstelbaar dat de lto zich ingezet heeft voor grondgebondenheid terwijl deze twee punten niet duidelijk waren en dat nog steeds niet zijn. Ik verwacht dat voer-mestafzet mee ga tellen. Zo niet, dan is er een enorme puinhoop van gemaakt terwijl dit niet nodig was.
+2
Wiebren
Och och wat is de hobbyboer weer snel met een conclusie.
Op 30 maart is de AMvB gepubliceerd.
Daarin was het jaar van verantwoorden ook het jaar van bepaling overschotscategorie.
Gisteren is het wetsvoorstel gepubliceerd, daarin zitten 2 wijzigingen ten opzichte van die AMvB, eentje is dat het jaar T-1 (dus voorgaande jaar) nu gebruikt wordt om de overschotscategorie te bepalen.
Dus het klopte toen inderdaad niet @meelezer10! En nu wel. Dat krijg je als het gewijzigd wordt.
Wat ik dan ineens verkeerd gedaan heb is mij een raadsel. Of gewoon omdat het zo makkelijk is?
De reden van die wijziging is om tegemoet te komen aan praktische bezwaren.

Verder vind ik nu tegen deze regels tekeer gaan een beetje typisch, het is immers allemaal dit voorjaar al vastgesteld. Of alweer vergeten? Dat geeft op zich niks, er komt zoveel langs natuurlijk.
Voor de helderheid:
- bedrijven met fosfaatreferentie 0 die ook na groei plaatsingsruimte overhouden (dus geen overschot) hebben niks met deze melkveewetmelkveewet te maken.
- bedrijven die onder 20 kg overschot/ha blijven mogen gewoon kiezen of ze afzetten op grond of gaan/laten mestverwerken (stromest en regionale afzet en VVO mag ook als verwerking). Voor hen geen regels voor grondgebonden groei.
- alleen bedrijven met meer dan 20 kg overschot/ha mogen niet alles verwerken.
meelezer10
Bedrijven die zeer intensief zijn. Dus overschot dik boven de 50 kilo krijgen het wel moeilijk. Raken ze een paar hectare grond kwijt wordt het koeien ruimen. willen ze groeien moet dit 100% grondgebonden. Al mogen ze er een paar jaat overdoen.

Wat ik wel postief vindt is dat groei lijdt tot een lager fosfaatoverschot per hectare over heel het bedrijf. Als de Amvb maar lang genoeg wordt aangehouden heeft geen enkel bedrijf meer een overschot groter dan 20 kilo.

Wat dan weer minder positief is dat er bedrijven zijn die het de kop gaat kosten.
jan is hobbyboer
Quote:
@Wiebren: Och och wat is de hobbyboer weer snel met een conclusie.

Je laat je ook wel lekker op de kast jagen elke keer 😄
crisis
Quote:
@meelezer10: willen ze groeien moet dit 100% grondgebonden. Al mogen ze er een paar jaat overdoen.

Snap ik niet. Voor indeling in klasse 0/20/50 geldt grond en fosfaatproductie van voorgaande jaar. Benodigde extra grond wordt elk jaar opnieuw gecorreleerd aan de hoeveelheid grond in 2014.
kuilhapper
Quote:
@crisis: Benodigde extra grond wordt elk jaar opnieuw gecorreleerd aan de hoeveelheid grond in 2014.

Nee, volgens mij niet. elk jaar overschot en hectares van voorgaand jaar delen voor overschotscategorie
meelezer10
@crisis
inderdaad ik heb niet helemaal goed gelezen. Voor de klasseindeling is het voorgaande jaar van belang.

Maar wat jij schrijft: Benodigde extra grond wordt elk jaar opnieuw gecorreleerd aan de hoeveelheid grond in 2014.
kan ik nergens terug vinden. Wel wordt voor de toename van fosfaatproductie vergeleken met 2014.
BoerBart
@meelezer10
8 uur geleden heb ik deze vraag al aan wiebren voorgelegd.
Blijkbaar is het nog niet duidelijk. Wel heel bepalend, dus hopelijk snel duidelijk.
crisis
Quote:
@meelezer10: Wel wordt voor de toename van fosfaatproductie vergeleken met 2014.

Dat heb je recht. Ik (en volgens mij @Wiebren ook) ga er vanuit dat deze expliciete verwijzing naar 2014 ook zal gelden voor de verplichte toename van het areaal. Het staat er echter inderdaad niet letterlijk.
Wiebren
@jan is hobbyboer
ieder z'n hobby

@crisis, @BoerBart en @meelezer10
De grondgebonden regels gaan over toename productie melkveefosfaat ten opzichte van 2014.
Dus niet over verschil in grond ten opzichte van 2014!!

Ieder jaar moet het sommetje gemaakt: overschot / ha = overschot/ha. Dat sommetje bepaalt dan in welke categorie je het jaar erop zit. Dus overschot/ha in 2015 bepaalt welke categorie je in 2016 in valt. En overschot/ha in 2016 weer voor 2017 enz.

Waar komt het in de mestboekhouding op neer uiteindelijk:

Fosfaatproductie -/- toelaatbare verwerking/afzet = plaatsingsruimte.

Plaatsingsruimte is dus als het ware je sluitpost, je moet immers op 0 uitkomen. Anders heb je productie die niet verantwoord is en heb je artikel 21, lid 1 overtreden:
Het is een landbouwer verboden op zijn bedrijf in enig kalenderjaar fosfaat met melkvee te produceren.

Cruciaal punt is nu nog: hoe bereken je dit voor je eigen bedrijf. Er zijn nu veel rekenprogrammaatjes in omloop waarvan er veel niet kloppen. Ik hoop met EZ zo ver te komen dat volgende week in Nieuwe Oogst de berekening geprint kan worden (10 okt)
meelezer10
@Wiebren
paragraaf 3.2 3de alinea staat:

Voor de overige 50 kilogram zal in 2016 ten opzichten van 2014 extra fosfaatruimte bij het bedrijf in gebruik genomen moeten worden.

Dus grond ten opzichten van 2014. Zoals het in die paragraaf staat omschreven.
crisis
Quote:
@Wiebren: Dus niet over verschil in grond ten opzichte van 2014!!

Je begrijpt de discussie niet.

Hypothetisch, gebruiksnorm 1 ha is 100 kg fosfaat.
2015 toename productie tov 2014 1.000 kg op 25 ha. Dus klasse 20-50, 25% grondgebonden afzetten. 1.000 kg * 25% = 250 kg = 2,5 ha bijkopen. Duidelijk.

2016 toename tov 2014 nog steeds 1.000 kg, nu op 27,5 ha. Nog steeds klasse 20-50, dus 25% grondgebonden.1.000 kg *25% = 250 kg = opnieuw 2,5 ha bijkopen.

Zo interpreteert @meelezer10 het. Ik ga er vanuit dat eenmalig 2,5 ha bijkopen afdoende is. Zeg jij nu alsjeblieft dat het wel gaat over het verschil in grond met 2014.
kuilhapper
@crisisBijkopen tot 51 ha. om onder de 20 te komen..
Wiebren
@crisisHet gaat niet over de grond maar over de plaatsingsruimte.
Maar even gesteld dat er 100 kg op je hectares zit en dat dat zo blijft. Dan nog even wat anders, 2015 hoeft hiermee nog niet gerekend te worden. Dus ik kat je hypothetische sommetje even om. Dit bedrijf heeft in 2013 een referentie van 0. In 2014 ook referentie 0.
25 ha met 100 kg plaatsingsruimte per hectare.
Ook 2500 kg productie dus, immers overschot is 0.

2015: 1000 kg meer geproduceerd dan in 2014, productie dus 3500 kg. Toevallig in dit geval ook overschot toegenomen naar 1000 kg. Dan is dat een overschot van 40 kg/ha. Er hoeft nog niets te gebeuren, maar dit getal is wel nodig voor de berekening van 2016.
In 2016 zijn die koeien er nog. Er is verder niks veranderd ten opzichte van 2015.

Sommetje 2016:
Productie 3500 kg.
Overschotsklasse 40 kg/ha = maximaal 75% verwerking toename productie 2014-2016.
Betekent maximaal 750 kg verwerken en 250 kg op grond plaatsen.

3500 - 750 = 2750 plaatsingsruimte nodig om op 0 uit te komen.
overschotsklasse: 1000 kg / 27,5 ha = 36 kg/ha

2017: niks veranderd ten opzichte van 2016.
Bedrijf produceert 3500. Plaatsingsruimte is 2750 geworden (was het ook in 2015 al). Overschot is 750. Toename ten opzichte van 2014 is 1000 kg. Maximaal 750 verwerken. 250 moet er op grond.
3500 - 750 = 2750. Die plaatsingsruimte is er ook. Resultaat 0.

Uiteraard is het niet overal zo simpel.
En er is ook nog de groei in overschot ten opzichte van referentie 2013. En er zou nog reguliere verwerkingsplicht kunnen zijn.
En tot slot, als het bedrijf wel wil groeien in 2016 of 2017, dan moeten er fosfaatrechten voor komen.
crisis
Quote:
@Wiebren: Die plaatsingsruimte is er ook

Dank je. Duidelijk. @kuilhapper gaat hieronder vertellen dat hij ernaast zat, @meelezer10 is gerust gesteld.
kuilhapper
Quote:
@crisis: @kuilhapper gaat hieronder vertellen dat hij ernaast zat,

Als Wiebren's verhaal klopt wel... Waarom nog nooit een voorbeeldberekening tot nu toe? Waar is het wachten op? LTO zit toch wekelijks aan tafel, dan wordt toch aan de hand van concrete voorbeelden toekomstig beleid uitgewerkt? Met Wiebren's berekening kunnen extensieven nog flink intensiveren! Is dat wel de bedoeling? Worden de fosfaatrechten nog duurder van...
vofjagtenberg
@kuilhapper
Volgens mij houdt het voor de extensieven bij 2,5 tot 3 koeien/ha wel op exclusief jongvee.
meelezer10
@crisis
Ik heb niets met de wet van doen mijn referentie is nul. Dus ik was niet ongerust.

Nu even wat anders.

Je hebt twee bedrijven. Op beide bedrijven wordt 10000 kilo fosfaat geproduceerd. je hebt 101 hectare grond.

Hoe fiets ik om de AMVB heen. 😃

in de even jaren krijgt bedrijf a 100 hectare op naam. En in de oneven jaren krijgt bedrijf b 100 hectare op naam.
crisis
Quote:
@meelezer10: Dus ik was niet ongerust.

Je gaf aan dat elk jaar opnieuw extensiveren bedrijven de kop zou kosten. Toch een beetje ongerust.

Wat doen we, jij de even jaren, ik de oneven? De reguliere mestverwerkingsplicht nog ff afkopen met VVO's en een 7.000 m3 mest op transport zetten. Weer een probleem opgelost. Nu die fosfaatrechten nog.
meelezer10
@crisis
Is goed laten we het een jaartje proberen daarna zien we weer wel. 😄

Nu is Wiebren weer ongerust en kunnen wij weer lekker slapen.
jan is hobbyboer
Quote:
@Wiebren: @crisis Het gaat niet over de grond maar over de plaatsingsruimte.

Wat ik als simpele ziel dus nog steeds niet begrijp is dat de wetgever aan de ene kant wil dat we grondgebonden worden en aan de andere kant faliekant tegen een simpele redenering van zeg 15.000 kg of 20.000 kg per ha zijn. Daarvoor moet er nog weer een extra constructie met fosfaatrechten in het leven geroepen worden. Leg mij daar de toegevoegde waarde eens van uit. Als we grondgebonden willen worden hebben intensieve bedrijven geen toekomst, zo simpel is het nu eenmaal. Als een bedrijf met 400 koeien dat nu 40 ha grond heeft weer grondgebonden is moet er voor veel meer dan 100 ha grond gekocht worden. Dat vergt investering van 5-10 miljoen euries. Dat lukt toch alleen als je loterij wint. Met deze dubbele constructie (grondgebondenheid en fosfaatrechten) is het weer pappen en nathouden en zadel je de bedrijven die wel toekomst bestendig zijn met onnodig veel kosten op, die ze in het buitenland niet hebben.
kuilhapper
Quote:
@Wiebren: 2017: niks veranderd ten opzichte van 2016.
Bedrijf produceert 3500. Plaatsingsruimte is 2750 geworden (was het ook in 2015 al). Overschot is 750. Toename ten opzichte van 2014 is 1000 kg. Maximaal 750 verwerken. 250 moet er op grond.
3500 - 750 = 2750. Die plaatsingsruimte is er ook. Resultaat 0.
Nu groeit bedrijf opnieuw met 1000 kg fosfaat.
4500-2750=1750:2= 875kg op grond = dus 8,75ha. de nieuwe uitbreiding moet dan voor 87,5% met grond worden afgedekt wegens eerdere uitbreiding?
Of, 4500= 2000 toename is dus 1000kg op grond dus 10ha. dan wordt uitbreiden 100% grondgebonden.

Hoe wordt het sommetje met een fosfaatreferentie?

Toch wel heel bijzonder dat we binnen 100 dagen opgezadeld zitten met wetgeving die niemand duidelijk durft uit te leggen!
+2
Coen
Quote:
@jan is hobbyboer: Als we grondgebonden willen worden hebben intensieve bedrijven geen toekomst, zo simpel is het nu eenmaal.

die gezonde toekomst is er wel degelijk, alleen kun je geen bedrijfsplan meer uitvoeren waarin verdubbeling in een paar jaar tijds mogelijk is.
de vraag is natuurlijk of dat erg is.
cs-agrar
Quote:
@jan is hobbyboer: Wat ik als simpele ziel dus nog steeds niet begrijp is dat de wetgever aan de ene kant wil dat we grondgebonden worden en aan de andere kant faliekant tegen een simpele redenering van zeg 15.000 kg of 20.000 kg per ha zijn

Als je akkerbouwgrond daar in mee rekent, kan het toch zo verkeerd niet lopen?
meelezer10
Quote:
@kuilhapper: Nu groeit bedrijf opnieuw met 1000 kg fosfaat.
4500-2750=1750:2= 875kg op grond = dus 8,75ha. de nieuwe uitbreiding moet dan voor 87,5% met grond worden afgedekt wegens eerdere uitbreiding?
Of, 4500= 2000 toename is dus 1000kg op grond dus 10ha. dan wordt uitbreiden 100% grondgebonden

Doordat de fosfaatoverschotcatogerie verandert. moet over de uitbreiding geen 25% grond gezocht worden maar 50%. Moest eerst over de eerste 1000 kilo groei maar 25% grond gezocht worden nu over de totale uitbreiding 50 %.
crisis
Quote:
@kuilhapper:
Nu groeit bedrijf opnieuw met 1000 kg fosfaat.
4500-2750=1750:2= 875kg op grond = dus 8,75ha. de nieuwe uitbreiding moet dan voor 87,5% met grond worden afgedekt wegens eerdere uitbreiding?
Of, 4500= 2000 toename is dus 1000kg op grond dus 10ha. dan wordt uitbreiden 100% grondgebonden

Volgens mij is het zo:

2018 opnieuw groei met 1.000 kg fosfaat. Klasse wordt bepaald met gegevens 2017: overschot 750 kg/27,5 ha = 27 => klasse 20-50 max 75% verwerken, minimaal 25% op grond. Toename tov 2014 is 2.000 dus 1500 verwerken en 500 op grond. 4500(bedrijfsproductie) - 1500(verwerking) = 3.000 plaatsingsruimte nodig. 2750 aanwezig dus nog 250 (2,5 ha) extra nodig.

Nu de grap. 2019 geen groei. Klasse op basis van 2018: 2.000 overschot/ 30 ha = 67 => klasse > 50 max 50% verwerken minimaal 50% op grond. Toename tov 2014 nog steeds 2.000 kg dus 1.000 verwerken en 1.000 op grond. 4500 - 1.000(verwerking) = 3500 plaatsingsruimte nodig. 3000 al aanwezig dus nog 5 ha extra nodig tov vorig jaar.

Jouw eerste som klopte niet, je tweede deels. 2000 kg toename vereist 1000 kg plaatsingsruimte dus uitbreiden in de hoogste klasse is 50% grondgebonden.
Wiebren
@jan is hobbyboer wat je even vergeet is dat het vandaag volkomen legaal is om 400 koeien op 40 hectare te houden. Los van wat we er van mogen vinden.
Ga je eisen dat er niet meer dan 15000 kg melk/ha gemolken mag worden dan heb je als overheid twee keuzes: of je gunt bedrijven tijd om naar de gewenste verhouding te komen of je stelt ze schadeloos.
@kuilhapper, @crisis was me voor dat je een te hoog percentage rekende want het bedrijf zat nog in een andere klasse
+1
puntertje
@Wiebren
Het is nu ook legaal om te zwanendriften, binnenkort waarschijnlijk niet meer. Gaat LTO zich dan inzetten voor compensatie voor de drifters, of krijgen zij de tijd om het 'uit te faseren' en een andere vorm van zwanen houden?
Ik dacht het toch niet, en er is ook weinig kans dat drifters zich beroepen op 'de rechten van de mens' in Brussel.
Het is steeds het zelfde riedeltje van LTO om veroorzakers uit de wind te houden en het probleem tot een probleem van en voor iedereen te maken.

Als ik straks met mijn oude dieselauto naar het centrum van Utrecht ga neem ik ook de lidmaatschapspas van LTO mee. Houdt de politie mij aan dan ga ik ook zeggen dat ik die oude diesel al had voor het verbod op oude diesels in de binnenstad. Ik ga zeggen dat ik vind de de rechten van de mens hier in het geding zijn en om dat kracht bij te zetten zwaai ik met de LTO-pas.
-2
jan is hobbyboer
Quote:
@puntertje: Het is steeds het zelfde riedeltje van LTO om veroorzakers uit de wind te houden en het probleem tot een probleem van en voor iedereen te maken.

Zeer goed verwoord puntertje. Non argumenten worden met veel overtuigingskracht tot argumenten verheven om hun eigen belangen te verdedigen.
Coen
@Wiebren , hoe lang spreken we al niet (ook op LTO-vergaderingen en in en op allerhande andere gremia) over gezinsbedrijven voorop, grondgebondenheid en weidegang, een rem op de groei van de melkveehouderij op industriële bedrijven en vooral geen megastallen.

die statements zijn door ZLTO recentelijk volledig verkwanseld, in het kielzog ging LTO-NL mee met ZLTO hetgeen door een groot deel van de sector en de maatschappij / grootste gedeelte van de politiek niet wordt gepikt.
de sector en de maatschappij / politiek knuffelen nu de andere groeperingen, en dat net voor het moment dat de echte beslissingen gaan vallen.
meelezer10
@Coen
Nou ik heb mijn lidmaatschap opgezegd.
Toevalig kwam er de andere week iemand van LTO langs. De wilde weten hoe mijn toekomst visie was. Vertelde dat ik zo rustig door wilde hobbele misschien een koe of tien er bij. Kreeg toen gelijk onder me neus gevreven dat dit niet echt ambitieus was. Toen was de keus helemaal niet moeilijk. Zeker niet als zon opmerking dan van een afgebrande boer komt. Zelf konden ze het niet en dan moeten ze het een ander gaan vertellen. pfffff
m uut m
@Coen
De meeste mega stallen staan toch echt in Friesland!
m uut m
@meelezer10
Heb nog nooit ergens gelezen dat het standpunt van lto is.
Coen
@meelezer10 , zover ben ik (nog) niet, daarvoor te lang lid geweest en te lang in afdelingsbesturen gezeten.

maar de jongste generatie is wel wat radicaler, als de intensiveringscriteria met 4 resp. 8 melkkoeien per hectare doorgaan zal hij zijn lidmaatschap wel beeindigen.
pieta
Quote:
@meelezer10: niet echt ambitieus

Is het toch ook niet. 😄 De tijd van nieuwe stallen is voorbij, we gaan weer spantje plakken. 😄
+1
pieta
@Coen
Om je lidmaatschap nou af te laten hangen van of een ander wel een keer iets mag wat je zelf niet wilt is natuurlijk wel een beetje kort door de bocht. Ik ben het met je eens dat de overschotten boven de 50 kg per hectare met de jaren moeten verdwijnen evenals de uitzonderingen met mestverwerking. Maar een klein beetje inlevingsvermogen in de intensievere gebieden zou jullie toch wel sieren. Er moet mestverwerking komen/zijn in Nederland en daar dragen in het gebied "overig" weinig aan bij dus zullen de regio's Oost en Zuid ook mestoverschotten moeten hebben anders is er geen reden tot verwerking. Nu kun je zeggen varkens en pluimvee moeten maar gaan verwerken maar ook daar is grond in gebruik waarvan voer naar het melkvee gaat. Ik denk al met al dat het qua toekomstige groei wel aardig afgedekt is. Ze moeten alleen nog even een maximaal overschot per hectare introduceren wat tijdsgelang ingaat.
Coen
Quote:
@pieta: Ze moeten alleen nog even een maximaal overschot per hectare introduceren wat tijdsgelang ingaat.

hier al vaker aangegeven: op goede cultuurgronden de fosfaatoverschotten > 50 kg per ha lineair in de loop van 10 jaar volledig afbouwen, dan pas kun je spreken van grondgebonden melkveehouderij omdat op die gronden dan normaliter voldoende eigen ruwvoer kan worden geteeld.
of zoals vroeger op elke hectare grond een grondgebonden productierecht van 125 kg P2O5, de niet-grondgebonden productierechten dan in de loop van 10 jaar inperken.
+1
puntertje
Quote:
@m uut m: De meeste mega stallen staan toch echt in Friesland!

Voor zover die vreselijk intensief zijn zijn ze ook maar wat blij met de standpunten van de ZLTO, maar ze houden zich verder zo stil mogelijk omdat ze eigenlijk ook wel weten dat er heel veel onrechtvaardigheid in de huidige voornemens zitten. Ze weten ook dat zij juist het tegenovergestelde hebben gedaan van wat de LTO altijd verkondigde en daarom nu grote voordelen hebben t.o.v. sukkels zo als ik die dachten dat (N)LTO zich daadwerkelijk hard zou maken voor de altijd verkondigde visie. Heb LTO ook nooit gehoord over het argument 'rechten van de mens' die ze er nu te pas en te onpas bij slepen. Als je dat toen niet wist ben je een slechte belangenbehartiger, gebruikt je het nu dan blijk de visie die men voorheen verkondigde dusdanig vloeibaar dat ik voortaan de visies van LTO altijd lachend terzijde ga leggen. Hetzelfde geldt overigens voor de NZO, mannen in pakken met slappe knietjes.
+1
meelezer10
Quote:
@pieta: Is het toch ook niet

Dat zal best maar als je van iemand een dikke contributie wil zou ik toch maar een ander antwoord geven.
+1
Cornelis
@puntertjeDus eigenlijk heb je zelf de minder goede keuze gemaakt (zoals je op dit moment denkt) en je geeft een ander de schuld.
+1
puntertje
@Cornelis
Ik heb inderdaad geluisterd naar 'mijn' belangenbehartigers waar ik elk jaar fors contributie voor betaal en daar naar gehandeld. En dat was mijn fout ja. En die zelfde 'belangenbehartigers' staan nu weer met verve de 180 graden ommezwaai te verdedigen. En dat irriteert me nog veel meer.
-1
Geitenboer
@puntertje
Je bent wel een extreem slechte verliezer, enigst kind zeker?
+1
puntertje
@Geitenboer
Met zijn vijven waren we, maar nu helaas niet meer.
George
Quote:
@Geitenboer: extreem slechte verliezer, enigst kind zeker?

Wat een zinloze onzinnige opmerking.
+1
jan is hobbyboer
Quote:
@George: extreem slechte verliezer

Even wachten tot alle stofwolken opgetrokken zijn, over paar jaar weten we wie de winnaars en verliezers van deze klucht ( die zich ook nog ondernemen noemt) zijn.
jorisdriepinter
@jan is hobbyboer
Precies Jan. Eerst maar eens twee jaar draaien met de regels die er nog moeten komen.
Die grondgebondenheidsregels gaan meer pijn doen dan we denken.
Als een intensief bedrijf zijn losse huurgrond kwijt raakt hebben ze accuut probleem bv.
Dan moet er vervangende grond komen, of er moeten er dieren weg in het volgende jaar.
Coen
@jorisdriepinter , maar dat was en is toch het risico van losse huurgrond ?
pieta
@jorisdriepinter
Ik denk dat het in grote mate afhangt van de waarde die de rechten gaan vertegenwoordigen. Als ze duur worden zijn degene met rechten gewoon de winnaars. Raak je grond kwijt verkoop/verleas je rechten of je bied meer voor pachtgrond of je koopt grond. Worden ze niet zo duur dan maakt het nog niet zoveel uit.
jg
@pieta
De waarde van fosfaatrechten gaat fors worden gezien de vraag vanuit ALLE sectoren. Het aantal melkkoeien en jongvee loopt momenteel nog steeds op.
pieta
Quote:
@jg: De waarde van fosfaatrechten gaat fors worden gezien de vraag vanuit ALLE sectoren.

Hoezo ALLE? Ik hoorde hier gisteren van medewerker accountantskantoor dat er ook nog wel een enorm aanbod los kon komen bij hoge prijzen omdat er ook nog wel een heel aantal zijn die er de brui aan willen geven vanwege alle regelgeving. En wat is duur?
jg
@pieta
Aanbod vanuit ??
jg
Coen
@pieta , laat ze in eerste aanleg maar eens alles koppelen aan grond, dus grondgebonden P2O5-rechten en daarnaast de niet-grondgebonden P2O5-rechten lineair inperken in 10 jaar.

dan heeft de maatschappij en de politiek datgene wat ze graag willen, en de NL-melkveehouderij komt er na verloop van tijd op alle fronten sterker uit 😄
Cornelis
@CoenDus jij wilt er nu nog meer regels bij?
christo
@CoenDat is niet correct. Het past goed in jouw plaatje.
+3
jan is hobbyboer
Quote:
@jg: Aanbod vanuit ??

Nou, alle jongvee opfokkers doen die rechten natuurlijk meteen de deur uit. Marginaal bestaan als jongveeopfokker, uitgemolken door melkveehouders die willen groeien, of nogmaals de jackpot door de rechten te verkopen. Meesten zijn ook al redelijk op leeftijd. Dan is de keuze niet zo moeilijk. Dit is wel een leuk dilemma voor intensieve boeren, want ze moeten toch ergens hun jongvee op laten fokken.

Verder stopt er natuurlijk nu geen boer als je weet dat je binnen paar jaar misschien nog wel keertje flink extra kunt verdienen.Die komen ook allemaal op de markt als rechten er eenmaal zijn. Dus vraag genoeg, maar ook aanbod genoeg, schat ik zo in de eerste jaren.
George
Quote:
@jan is hobbyboer: dilemma voor intensieve boeren, want ze moeten toch ergens hun jongvee op laten fokken.

Het is vaak net als met de mais en de mest , het mag allemaal niet teveel kosten. Ze zouden er eens aan verdienen zeg. 😄
Cornelis
@jan is hobbyboerDie rechten heb je nu al, kun je ook vandaag al stoppen.
George
@Cornelis
Ken jij de waarde al Cornelis?
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: Die rechten heb je nu al, kun je ook vandaag al stoppen.

Die gok durft denk ik niemand te maken, het hele dossier is tot nu toe zo transparant en betrouwbaar gebleken. Anticiperen heet dat geloof ik tegenwoordig, wat een k*t woord.
+1
puntertje
Quote:
@jan is hobbyboer: want ze moeten toch ergens hun jongvee op laten fokken.

Tja, dat jongvee opfokken gaat zich straks voor een gedeelte verplaatsen naar het buitenland en het is natuurlijk maar de vraag of je blij moet zijn met veel extra gesleep van dieren en bijbehorende risico's.
Cornelis
@GeorgeNee jij wel? Maakt toch niet uit, je kunt toch ook wachten als je er van af wilt.
Cornelis
@jan is hobbyboerHij of zij die in 2014 vee had heeft toch ook de rechten, er gaat hooguit een korting vanaf (als dat al zo is)
jan is hobbyboer
Quote:
@puntertje: gedeelte verplaatsen naar het buitenland

Dat denk ik dat hier in de buurt (vlakbij duutsland) nog wel meevalt. Volgens mij zijn dierziekte regels in Duutsland nogal wat strenger dan in NL, en valt het dus nog niet mee om wat kalveren de grens 2x over te krijgen. En die duutsers zijn ook niet gek, als je ziet wat ze daar voor fokvee op de veilingen betalen, dan gaat het dagtarief ook wel flink omhoog, en gelijk hebben ze. Plus eigendom- en aansprakelijkheidsregels over de grens, da's ook nog wel een gedoe denk ik.

Dus ik denk dat de prijs van jongvee (opfok) ook die lucht in gaat, schaarste maakt de prijs. Mais is afgelopen jaren ook al meer dan verdubbeld in prijs.
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: Hij of zij die in 2014 vee had heeft toch ook de rechten, er gaat hooguit een korting vanaf (als dat al zo is)

Is dit al een wet die beide kamers gepasseerd is of is dit een voorstel van een staatssecretaris van een kabinet dat als er nu verkiezingen zouden zijn iets van 30 zetels zouden krijgen. Volgens mij dat laatste. Dus ik zou als ik wat te verkopen had voorlopig maar even rustig afwachten. Met deze melkprijs geeft het toch ook nix als je nog even doormelkt. Als potentieel stopper kun je makkelijk melken voor 30 cent, geen wilde investeringen en geen schuld, dat scheelt nogal.
Cornelis
Quote:
@jan is hobbyboer: Als potentieel stopper kun je makkelijk melken voor 30 cent, geen wilde investeringen en geen schuld, dat scheelt nogal.

Ik hoop dat dat zo is voor alle stoppers....
George
@Cornelis
2 categorieën Cornelis , potentiele stoppers en gedwongen stoppers.
Laatste categorie heeft lang niet genoeg aan 30 cent. Nu is 30 cent natuurlijk ook een belachelijke melkprijs , een schande dat ze zo weinig durven te betalen.
+1
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: Ik hoop dat dat zo is voor alle stoppers....

Natuurlijk wel, jarenlang vast inkomen gehad. Mooier kun je het niet krijgen als ondernemer. De bewoonde wereld is heel wat ruwer.
+1
pieta
@jg
Stoppers. Ik kan me voorstellen dat er bij hoge prijzen aanbod loskomt ook waar je het niet direct zou verwachten.
pieta
@Coen
Dat is wishfull thinking. Ik denk overigens ook dat het tot een bepaalde hoogte het beste is voor de lange termijn.
pieta
@Cornelis
Ligt er natuurlijk ook aan wat ze met de datum van 2 juli uit gaan spoken. Stel dat het maximum aantal rechten het aantal stuks vee op 2 juli wordt minus de evt generieke korting. Bij de toekenning van de varkensrechten zat er ook zo'n bepaling in. Voor 10 juli gekocht fosfaat telde mee en het maximum was de hoeveelheid fosfaat minus 19% op een bepaalde datum.
Of ga jij er klakkeloos vanuit dat de stopper die zijn vee aan een Nederlandse collega heeft verkocht beide rechten gaan krijgen voor dezelfde koeien?
m uut m
@Cornelis
Op 2 juli geen vee geen rechten.
RvS geeft straks de doorslag niet de tweede kamer
Cornelis
@pietaAls dan... Ik weet het gewoon niet Pieta, nog even geduld. Speculeren is leuk voor op de verjaardag.
Cornelis
@GeorgeMaak je niet druk joh, wees blij dat je dan nu geen melk levert. En voor de goede orde FC presteert boven de 30 cent.
Cornelis
Quote:
@m uut m: Op 2 juli geen vee geen rechten.

Dat klopt helemaal. De naam is nog niet definitief, ze gaan zeker geen veerechten heten. En hoe de politieke uitkomst is is ook nog een verrassing.
George
Quote:
@Cornelis: Maak je niet druk joh, wees blij dat je dan nu geen melk levert. En voor de goede orde FC presteert boven de 30 cent.

Ik maak me niet druk hoor en ben ook blij. Maar dan mag ik de melkprijs nog steeds wel laag vinden. Alles onder de 50 cent is te weinig.
George
Quote:
@pieta: Stoppers. Ik kan me voorstellen dat er bij hoge prijzen aanbod loskomt ook waar je het niet direct zou verwachten.

Voor de grote investeerders onder ons met grote dure luxe geautomatiseerde stallen kunnen de fosfaatrechten niet duur genoeg worden. Waarschijnlijk wordt het net als bij het melkquotum eerst met de belasting afrekenen en dan blijft er maar de helft over. Dan is het natuurlijk nog maar de vraag of je van de schulden af bent.
pieta
@George
Nou George als je zo'n ontzettend dure stal hebt en na een jaar of wat aanklooien blijkt het niet rendabel te zijn om hem vol te zetten dan de waarde vd stal wel flink dalen. Aftrekpostje. 😄
pieta
@Cornelis
Je begon zelf met de verjaardagspraat dat je gerust kon stoppen. De rechten zijn binnen. 😄 Inmiddels is die kans wel behoorlijk groot maar als ik ze zou willen verkopen hield ik vooreerst gewoon mijn vee.
George
@pieta
Geloof er niks van dat je dat zomaar als aftrekpost kunt opvoeren. Eerst gewoon 52% belasting en van het overige mag je die veel te dure , veel te grote , veel te luxe stal af betalen. Kom je tekort dan heb je een probleem en zit je in het bootje. 😄
+1
Coen
@pieta, dan is het kapitaalsvernietiging 😞

maar elk nadeel heeft dus ook zijn voordeel 😄
Coen
@George , de reactie op zo'n naïeve stelling laat ik graag over aan de accountant in ons midden
George
@Coen
Tja Coen ik ben benieuwd maar volgens mij moest je met quotum ook eerst afrekenen met belasting en de rest kon je gebruiken voor het afbetalen van je schulden en dergelijke. Het was niet eerst de schulden aftrekken en dan afrekenen.
pieta
@George
Ze noemen het een winst en verliesrekening George. Jij bent niet gestopt als ondernemer omdat dat jou beter uit kwam. Maar je kunt ook een andere keuze maken als die beter uitkomt. En ja als je dan stopt en die fonkelnieuwe stal blijkt bij verkoop niet zo heel veel op te brengen dan heb je gewoon een aftrekpost maar ook een pure kapitaalsvernietiging. Dus inderdaad mocht dat bij jou niet en was ook de boekwaarde niet zo hoog vanwege de leeftijd vd stal.
+2
Cornelis
@pietaIk blijf ook mooi koeien melken, veel te mooi om te stoppen. En met dit weer heerlijk in de polder, wie heeft het! 😄
En ik koppelde verjaardagspraat aan speculeren over de waarde van fosfaatrechten. Iemand zei eens: als ze te duur zijn om te kopen, zijn ze ook te duur om ze te houden.
pieta
@Cornelis
Dat is wat bij die van het accountantskantoor ook min of meer zei. Indien het fosfaatquotum vergelijkbare bedragen als melkquotum op gaat brengen dan komt er echt wel aanbod. 😄 En ik zou vlgs mij de koeien wel kunnen missen maar wat ga je dan doen?
jan is hobbyboer
Quote:
@pieta: maar wat ga je dan doen?

Volgens mij komt er dan een hele goeie handel in notenbomen, misschien is dat wat?
diezel
Quote:
@pieta: maar wat ga je dan doen?

Zou verwachten dat iemand met jouw opleiding en vorige betrekking legio kansen zou zien buiten het koeien melken.
Cornelis
@pietaUitdagingen en werk zat, echter mezelf kennende heb ik het na verloop van tijd net zo druk (of niet) als nu. En bij een beetje oplettendheid is er best een boterham te verdienen.
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: En bij een beetje oplettendheid is er best een boterham te verdienen.

En als gestopte boer heb je een leuk fortuintje achter de hand, de druk is niet zo groot meer, dat scheelt ook wel.
pieta
@diezel
Ja maar dat uit werken gaan zie ik niet zo zitten.
pieta
Quote:
@Cornelis: En bij een beetje oplettendheid is er best een boterham te verdienen.

Dit is iets waar ik me totaal niet druk over maak. Alleen als ik door de fosfaatrechten de winst van bijv 15 jaar in één keer kan ontvangen dan geeft dat te denken.
Cornelis
@pietaEn dan reken je met ....per recht? 😄
Cornelis
@jan is hobbyboerIk leef nu he
diezel
Quote:
@pieta: Ja maar dat uit werken gaan zie ik niet zo zitten.

Neem aan dat het wel de bedoeling is dat je er beter van wordt. En vooral onafhankelijker. Daar past loondienst amper meer bij als je jarenlang zelfstandig ondernemer geweest bent.
Maar je hebt heel je bedrijf nog. Enkel zonder koeien.
Je hebt een financieel/economische achtergrond.
Dan ga je m.i. toch zoeken naar iets wat je leuk vindt, te combineren is, wat je van thuis uit kan doen en waarmee je zelf zoveel mogelijk je "werktijden" kan bepalen.
+1
pieta
@Cornelis
Veel Cor veel. 😄
+2
pieta
@diezel
Ach diezel, we gaan waarschijnlijk nog wel een tijdje door. We kunnen onszelf uiteraard financieel prima redden als we dure fosfaatrechten kunnen verkopen. Het gaat ook niet om inkomen maar om een bezigheid te hebben waar je je uitdaging in vindt. Dat is nou net het probleem van de melkveehouderij. Het wordt vooral een berg gezeur. Nu weer een kalfje aanmelden binnen 24 uur en nog veel meer van dat soort geneuzel. Ik vind zoiets geen uitdaging maar gewoon flauwekul.
jan is hobbyboer
Quote:
@pieta: Ik vind zoiets geen uitdaging maar gewoon flauwekul.

Welkom.

Ik vind trouwens wel dat er heel wat nuchterder gepraat wordt over het verkopen van je fosfaatrechten dan destijds over het verkopen van het melkquotum. Daar rustte toch wel redelijk een taboe op, terwijl dat, net als het verkopen van de fosfaatrechten, uiteindelijk gewoon een financiële transactie was. Ik melk immers tegenwoordig ook gewoon weer.
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: Ik leef nu he

Deze snap ik niet, ik leef ook nu??
diezel
@pieta
Kan me de ergernis heel goed voorstellen, maar vrees dat de regelbrij (boertje pesten?) in de melkveehouderij enkel maar meer gaat worden. Ook hierin zijn de varkens- en pluimveehouderij al een paar stappen verder in.
Is bepaald niet negatief bedoeld, maar vraag me in het algemeen wel het volgende af:
Hoe is het gesteld met een sector als (aannames) een betrekkelijk jong iemand met een mooi bedrijf in balans al weinig uitdagingen meer ziet in zijn vak/bedrijf? Dan moeten er nogal wat mensen hetzelfde over denken? Hoe kijken vervolgens mogelijke bedrijfsopvolgers weer naar dit soort ontwikkelingen?
+1
Cornelis
@jan is hobbyboerAltijd dat gepraat over een fortuin als je stopt.... Eerst maar eens zien of we oud worden en ervan kunnen genieten. Vandaar ik leef nu.
arie.j
@diezel
Diezel, zo iemand gaat het gewoon te veel voor de wind.
En dan een krijg je bij een bepaald percentage van de boeren geklaag over uitdagingen.
Niet ieder heeft een mentaliteit van een George of Jan de Hobbyboer.
Bedoel ik verder totaal niets negatiefs mee hoor, integendeel ,( schrijf ik maar voordat die weer op de bok springen.)
Verder is er tegenwoordig ontzettend veel technisch mogelijk, en sommigen dromen dan van een mega-bedrijf, zoals anderen burgemeester van een grote plaats willen zijn of ergens anders nummer 1 willen zijn, en bovenaan willen staan.
Ook is het m.i. soms ook een gevolg van een beperkte blik en een klein wereldje .
Alles draait dan om de koeien en het bedrijf.
Dat er nog veel meer op deze wereld is waar ze zich naast hun bedrijf erg nuttig zouden kunnen maken, dat zien ze dan niet.
jan is hobbyboer
Quote:
@Cornelis: Vandaar ik leef nu.

Ik leef ook nu hoor. Kom nix te kort en vermaak me prima. Materialisme geeft mij nu eenmaal niet zoveel levensvreugde. Beetje aanrommelen bevalt me veel beter. En de vrijheid van ZZP in combinatie met mini boer is zo gek ook nog niet, afwisselend en niet heel de tijd in een harnas hoeven lopen. Lijkt me ook wel mooie combinatie voor Pieta.
jan is hobbyboer
Quote:
@arie.j: Niet ieder heeft een mentaliteit van een George of Jan de Hobbyboer.

George en ik hebben nogal wat andere levensloop, alleen over paar dingen denken we hetzelfde. Met name de gekkigheid in landbouw dat iedereen zich ondernemer noemt en vervolgens de meest waanzinnige financiële beslissingen neemt. Verder werk ik nog steeds 60+ uur per week, en dat voor iemand die al bijna 50 is 😄. Bekijk het leven alleen een stuk relaxter dan al die zgn ondernemers. Er zit een verschil tussen slim werken en hard werken. Dat laatste kunnen boeren heel goed, dat eerste daar twijfel ik nog wel eens aan.
jan is hobbyboer
Quote:
@arie.j: Dat er nog veel meer op deze wereld is waar ze zich naast hun bedrijf erg nuttig zouden kunnen maken, dat zien ze dan niet.

We zijn het eens Arie, gebeurd niet zo vaak 😄
+1
Cornelis
@jan is hobbyboerOok ik sluit me erbij aan 😄
pieta
Quote:
@jan is hobbyboer: En de vrijheid van ZZP in combinatie met mini boer is zo gek ook nog niet, afwisselend en niet heel de tijd in een harnas hoeven lopen. Lijkt me ook wel mooie combinatie voor Pieta.

Nee, mini-boer en een beetje aanrommelen met ook ZZP erbij gaat ie niet worden. Ik boer volop of ik stop. De komende tijd dan tenminste. Als ik 50 ben denk ik daar wellicht heel anders over.
jan is hobbyboer
Quote:
@pieta: Als ik 50 ben denk ik daar wellicht heel anders over.

Met jouw opleiding heb je ook geleerd om te rekenen. Da's geen voordeel in de landbouw. Daarom zit je nu ook beetje klem en wordt het aanrommelen tot je 70e, beetje sleur is dat natuurlijk wel. Zorg in ieder geval dat de hoeveelheid werk binnen de perken blijft, anders weet je zeker dat je binnen 5 jaar aan een burnout zit. Je hebt 4 kinderen, misschien hebben die nog wel een hobby waar pa ook nog wat energie in kwijt kan. Kom je in ieder geval nog eens in een andere omgeving. Dat doet wonderen. Ik kan het weten. De afwisseling houdt het voor mij wel aan de gang. Varkensboeren met hun dagelijks/wekelijks ritueel, jaar in jaar uit, daar zou ik echt gek van worden. Hier is elke dag gelukkig anders.
pieta
Quote:
@jan is hobbyboer: Daarom zit je nu ook beetje klem en wordt het aanrommelen tot je 70e, beetje sleur is dat natuurlijk wel

Wat bedoel je met klem? Investeren is eigenljk niet interessant en tot je 70e het zelfde blijven doen ook niet? Ik kan je iig gerust stellen dat ik niet tot mijn 70e hoef. 😄
Met het werk binnen de perken houden zijn we volop bezig al wil het nog niet echt vlotten.
diezel
Quote:
@arie.j: Diezel, zo iemand gaat het gewoon te veel voor de wind.

Denk dat je er toch te gemakkelijk over denkt.

Gewoon wat ik tegenwoordig in zijn algemeenheid nogal eens zie:
- fanatiek begonnen met boeren - bedrijf overgenomen dat al generaties in familie-bezit is - bedrijf op orde - je bent amper 40 jaar en je kinderen gaan/willen een andere richting in.
Dreig je plots de laatste in het familie-rijtje te zijn/worden....

Heeft m.i allemaal niet veel met financiën te maken. Zeker in deze sector niet.
Het is een proces waar volgens mij iedere potentiële "stopper" doorheen moet en wat zijn tijd nodig heeft. Mijn eigen ervaring is dat je pas weer in uitdagingen/kansen kunt gaan denken als je door dat proces heen bent.
pieta
Quote:
@diezel: je bent amper 40 jaar en je kinderen gaan/willen een andere richting in.

Nou daar zijn ze in veel gevallen ook nog wel wat jong voor om dat te weten. 😄
diezel
@pieta
Als ze voor hun 12 geen tractor gereden hebben weten de meeste ouders het vermoedelijk al wel! 😄
arie.j
@diezel
Toen ik 40 was had ik geen vrouw en geen kind, wat zal ik zielig geweest zijn.......
Toen ik 50 was, toen had ik een vrouw en kinderen, en óók nog een hond, wat zal ik gelukkig geweest zijn 😄
Maar zonder gekheid diezel, geen opvolger is al tijden niets bijzonders, sinds dat ik naar de Lagere Landbouwschool ging( begin jaren 60tig) zijn meer dan 90% van de melkveebedrijven verdwenen. En failliet is er in die tijd vrijwel geen enkele gegaan.
Dat is dan in ergens 2 tot 2,5 generatie.
Dus een opvolger was eerder bijzonder dan omgekeerd.
+3
pieta
@diezel
De jongste is vier. En het vervelende is dat die wel eens belangstelling kon hebben. Die zei al zekers te weten dat ie volgend jaar ging schudden en harken. 😄
diezel
Quote:
@arie.j: Maar zonder gekheid diezel, geen opvolger is al tijden niets bijzonders,

Maar het maakt m.i. nogal wat uit wanneer je stopt. Als je richting 60 jaar of AOW gaat is er doorgaans (zelfs in de sector) best begrip voor als je zegt dat je of geen opvolger hebt of dat je fysieke klachten hebt.
Als je echter op jongere leeftijd ditzelfde nieuws bekend maakt is er plots bitter weinig begrip. Dan is de opinie dat je gefaald hebt en dien je je eigenlijk te gaan schamen.

Rationeel denkend klopt jouw stelling dat een opvolger hebben eerder bijzonder is dan omgekeerd.
En toch Arie, emotie moet je niet onderschatten.
Waarom me dit even aangrijpt? Kreeg gister het verschrikkelijke bericht van een 60+ ondernemer die het schijnbaar niet kon verkroppen dat zijn opvolger andere plannen had dan bedrijfsovername.
arie.j
@diezel
Ja maar dat zijn andere dingen diezel.
Zo ken ik er uit de omgeving ook een paar.
Die hadden een opvolger en alles was er op gericht geweest om het bedrijf uit te bouwen en door te geven.
Heel de toekomst voor de eerste jaren uit gestippeld.
En ineens geeft de opvolger er de brui aan, nou dat komt hard aan.
En pa mag het dan weer alleen doen op een bedrijf dat hij niet zo had ingericht als hij had geweten geen opvolger te hebben.
George
Quote:
@arie.j: Heel de toekomst voor de eerste jaren uit gestippeld.
En ineens geeft de opvolger er de brui aan, nou dat komt hard aan.

Ja dan heb je gewoon serieus een probleem. Als je dan met de trend mee hebt gedaan en een grote luxe stal hebt gebouwd om zogenaamd voor de toekomst klaar te zijn en heel je oude vermogen wat vast zat in grond daarvoor hebt ingezet om dit te realiseren en dan de beoogd opvolger vervolgens alsnog afhaakt is zeer zeker niet plezierig! Dan hebben de ouders zich een hoop financieel ongemak op de hals gehaald.
Coen
@George , financieel kun je beter geen opvolger hebben, hoef je het bedrijf niet voor een habbekrats over te doen naar de opvolger.
maar psychisch / emotioneel is het moeilijk als je jarenlang daar wel naar toe hebt gewerkt.
jan is hobbyboer
Quote:
@diezel: Als ze voor hun 12 geen tractor gereden hebben weten de meeste ouders het vermoedelijk al wel!

Dat heb ik ook niet, nog steeds hekel aan trekkers. Koeien melken deed ik toen ik bij de bovenleiding kon (13 was ik toen), dat vind ik nog steeds mooi.
+1
George
Quote:
@Coen: financieel kun je beter geen opvolger hebben, hoef je het bedrijf niet voor een habbekrats over te doen naar de opvolger.
maar psychisch / emotioneel is het moeilijk als je jarenlang daar wel naar toe hebt gewerkt

Als je enorme investeringen hebt gedaan en opvolger haakt vervolgens af kan financieel wel voor nodige problemen zorgen. Die grote luxe nieuwe volledig geautomatiseerde stal is gefinancierd op het onderpand van het oude vastzittende in waarde gestegen vermogen in de vorm van landbouwgrond. Er zijn veel stallen gebouwd met een enorme omvang van 200 MK op bijvoorbeeld 25 ha land. Probeer die maar eens aan de man te brengen , dan lijkt de sector plotseling op de varkenshouderij. Nauwelijks te verkopen. Als je dan een oud afgeschreven stalletje hebt met geen lasten kun je mooi die 25 ha grond verzilveren , gaat een stuk makkelijker!
crisis
Quote:
@diezel: Als je echter op jongere leeftijd ditzelfde nieuws bekend maakt is er plots bitter weinig begrip.

Tja. Mooi in het zadel geholpen door pa en moe. Zakelijk gezien zo handig de jaren van het meerwaardebeding uit te zitten. Dan verzilveren, pa en moe zien levenswerk in vreemde handen overgaan en broers en zusters voelen zich bestolen. Zakken gevuld. Nog begrip willen ook.
pieta
@crisis
Als dat het vooropgezet plan was wel ja. Maar dat is natuurlijk lang niet bij iedereen zo. Hoeveel zullen er verschillende jaren thuis zijn gebleven in de hoop op te kunnen volgen en waar de droom vervloog toen de ouders hun wensen op tafel legde.
+2
jan is hobbyboer
Quote:
@pieta: Wat bedoel je met klem?

Met klem bedoel ik dat er niet veel uitdagingen zijn. Verder groeien geeft alleen maar meer sores en prive komt nog meer in de knel. Als je een boerenbedrijf goed op orde hebt met een stelletje degelijke koeien dan is het natuurlijk maar een vrij saai en eenvoudig beroep. Voor mij is het soort van ontspanning, grootste deel van de werkzaamheden is wel elke dag hetzelfde. Als je daarnaast alleen maar vertegenwoordigers en andere lulijzers op bezoek krijgt, en verder nogal aan agrarische kennissen vast zit is gezichtsveld ook niet echt breed. Dan gaat het bijna alleen maar over fosfaatrechten, koeien en andere agrarische dingen. Ik zou daar van geen kant tegen kunnen. Dat gehobby ernaast buiten de deur, naast dat het geld oplevert, geeft ook wel een wat breder gezichtsveld en wat afleiding. Maar goed, ik ben dan ook geen echte boer.
+1
diezel
Quote:
@pieta: Als dat het vooropgezet plan was wel ja

Ik zal het je nog sterker vertellen. Het was hier bij bedrijfsovername een vooropgezet plan om het Q te verkopen. Stond gewoon in het rapport. Vooraf met alle direct betrokkenen besproken en goedgekeurd. Volle mep voor betaald. We hebben het er samen nog geregeld over. Nooit een onvertogen woord over gehoord.
Enkel: - hoe wist jij toen al hoe het nadien zo ging lopen - wat was het toen toch een hoge overnamesom.

@crisis was het bij jouw ook zo transparant? 😞
crisis
Quote:
@diezel: was het bij jouw ook zo transparant

Overname ging moeizaam. Meerwaardebeding van 20 jaar. Uitzondering voor verplaatsing binnen NL (met de gratie Gods). Verkoop Q onbespreekbaar, gehele opbrengst inleveren. Nog wat verplichtingen. Wel geruisloos en redelijk geprijsd doorschuiven. Was slikken of geen overname. Behoorlijk geketend, niet gebroken.
kanniewaarzijn
@GeorgeIemand er al wel eens aan gedacht dat de beoogde opvolger gewoon de financiering niet rond krijgt??
jan is hobbyboer
Quote:
@crisis: Behoorlijk geketend, niet gebroken.

Waarom noem je jezelf dan crisis, da's toch geen echte positieve naam. Agv overname ben ik ook hobbyboer geworden, meer zat er hier ook niet in of ik moest wel erg gekke financiële capriolen uit gaan halen.
cs-agrar
Quote:
@crisis: Verkoop Q onbespreekbaar

dan zal je daar weinig voor betaald hebben
pieta
Quote:
@kanniewaarzijn: Iemand er al wel eens aan gedacht dat de beoogde opvolger gewoon de financiering niet rond krijgt??

De financiering rond krijgen daar hebben de ouders grote invloed op. Is de financiële ruimte beperkt(of de wensen groot) maak dit dan ook meteen duidelijk aan je potentiële opvolger. Hou hem geen worst voor van overname en toekomst maar adviseer hem/haar carrière te maken of een neventak op te starten zodat er perspectief en/of een alternatief is.
+1
spotmelker
@pieta Als die neventakken dan maar niet ten koste gaan van de hoofdtak want je ziet nog wel eens dat men van diersoort verandert in bestaande gebouwen. Dan wordt het net niks. Je kunt nog zoveel ambitie hebben maar met het optimaal benutten van het bestaande kom je vaak het verst.
kanniewaarzijn
@pietaGeorge (18 uur geleden)geeft al precies aan dat bedrijven niet meer over te nemen zijn. Hij geeft aan dat het totale complex niet meer te verkopen is, dus eigenlijk geen waarde meer heeft. Op veel bedrijven is het zo, dat pa en ma de overwaarde van de grond hebben gestoken in een verliesgevend bedrijf. Zelfs al zouden pa en ma het hele spul gratis aan de opvolger overdoen, dan nog zal die de lasten niet op kunnen brengen. Pa en ma kunnen alleen maar van het bedrijf af als zij niet alleen gratis overdoen, maar ook nog een deel van de schuld overnemen. Wil de opvolger een kans hebben.
cs-agrar
Quote:
@spotmelker: men van diersoort verandert

Kinder/ouderenopvang?
+1
pieta
@kanniewaarzijn
Je doet je naam eer aan. Je hele reactie zou ik zeggen kan nie waar zijn. 😄 Kijk overdrijven is natuurlijk een vak. Dat iets niet waard is wat het gekost heeft dat geloof ik meteen. Maar van het gratis nog niet weg kunnen geven van een nieuwe stal aan een opvolger is wel weer helemaal de andere kant op. En als de opvolger de lasten al niet op zou kunnen brengen als ie het zonder het extra schuld kan overnemen (dat bedoel je met gratis neem ik aan, dat is overigens niet gratis want je neemt bezittingen en schulden over) dan kunnen de ouders dus in de huidige situatie de lasten al zeker niet opbrengen. Al met al denk ik dan maar dat ik gratis naar school ben geweest en jij voor niks. 😄 Geintje hé.
crisis
Quote:
@cs-agrar: weinig voor betaald

Moet ik je nu echt uit gaan leggen wat geruisloos doorschuiven is?
Druk
@spotmelker
De beste tweede tak is toch een werkende vrouw, of was het de beste eerste tak ?
spotmelker
@Druk Als het dan maar geen 'takkenwijf' wordt.
+1
kanniewaarzijn
@pietaIk ben bang dat die situatie al op veel plekken aan de orde is. Moet jij eens opletten hoe vaak er binnenkort een opvolger "opeens" afhaakt. Als je ziet hoe het nu al op veel bedrijven met de liquiditeit gesteld is (ook toen de melkprijs nog hoog was), dan heb je niet zoveel fantasie nodig om te bedenken wat er gebeurt als pa en ma er met een flinke zak geld er uit willen stappen.
pieta
Quote:
@kanniewaarzijn: dan heb je niet zoveel fantasie nodig om te bedenken wat er gebeurt als pa en ma er met een flinke zak geld er uit willen stappen.

Je bedoelt ze willen de opvolger een uitzichtloos bedrijf aanbieden en hij heeft er vervolgens geen trek in. Dat zeg ik ook. En er zijn ook genoeg gevallen waar de opvolger het zelf uitzichtloos heeft gemaakt door wilde plannen. Maar jij had het ook over nog niet weg kunnen geven en dat is natuurlijk flauwekul. Het zal vooral niet opbrengen wat het gekost heeft.
cs-agrar
@crisis
Nou wat heb je dan over die overname te zemelen, heb je praktisch gekregen man.
crisis
Quote:
@cs-agrar: praktisch

Het is me inderdaad gegund. Zo voelt het ook. Sommige clausules zijn niet praktisch.

Ter herinnering. Discussie begon met quotumverkoop en bedrijf over andere boeg gooien. Diezel vroeg hoe dat bij mij zat. Ik gaf aan dat ik gebonden ben aan bepaalde voorwaarden. Van zemelen is geen sprake. Dat maak jij er van.
3 speen
Ik niet melk gewoon door stomme gezeik en als ik wat land tekort kom koop ik wel weer wat
Jannus
Mis een categorie,degenen die geen overschot hebben die kunnen gewoon doorgroeien tot het grondgebonden plafond????

Tjaakkkaaaa.....
meelezer10
Tot 20 kilo overschot geen probleem. Wel even fosfaatrechten kopen of leasen. Maar die zullen wel niet duur worden als iedereen in een aantal jaren wordt gedwongen naar een overschot van maximaal 20 kilo per hectare.
Wiebren
Hoezo? verwacht je dat die regel nog komt? Of denk je dat de regels van vandaag daartoe zullen leiden?
pieta
Quote:
@Jannus: Tjaakkkaaaa...

Tneeeeheeeee... 😄
+2
kuilhapper
Ik begin terug te verlangen naar enkel wat quotumplanning... De administratieve rompslomp van deze opstapelwetving is een natte droom voor de accountantsclub, die geheel toevallig ook aan tafel zit...

Het is langzamerhand een onvoorstelbare bende geworden, Het "fosfaat rad van fortuin", met als prijzen: flinke boetes en kortingen...
verbi
Lijkt me niet zo moeilijk, 2014 peildatum melkvee,2015 peildatum grond en een ieder die in 2016 meer vee wil houden moet daar de benodigde grond onder hebben zoals in de AMVB staat.bv meer als 50 kg overschot in 2015 en meer koeien willen houden in 2016 dan is iedere ha meer 4 koeien meer houden(2 op de grond en 2 verwerken) althans zo lees ik het.En dat het een grote bende wordt weten we allemaal maar we zitten ermee en we zullen met zijn alle toch doorwillen in deze bananenrepubliek!!!!
brabo
Ik heb dit jaar 5 ha eenmalig verhuurd, dus ik mag dan volgend jaar 20 koeien meer houden?
kuilhapper
Quote:
@verbi: meer als 50 kg overschot in 2015 en meer koeien willen houden in 2016 dan is iedere ha meer 4 koeien meer houden(2 op de grond en 2 verwerken) althans zo lees ik het.
Ja, dat snap ik ook nog wel..., alleen een goed uitgewerkt praktijkvoorbeeld met de daarop volgende jaren heeft nog nooit iemand kunnen geven! en pachtgrond kwijtraken=koeien wegdoen.
Verpachters worden de grote winnaars, die inschrijf toestanden in de polders wordt de nieuwe standaard.
+2
jan is hobbyboer
Quote:
@kuilhapper: Verpachters worden de grote winnaars

Dit verhaal past mij beter dan dat geneuzel over die fosfaatrechten. Krijg echt steeds meer het idee dat die fosfaatrechten alleen maar bedacht zijn om de hopeloze gevallen van wat extra eigen vermogen te voorzien, zodat de bank bij liquidatie nog wat terugkrijgt, te betalen door figuren als ik, die vrij gemakkelijk kunnen groeien tot 20 kg Fosfaatoverschot. Het blijft een grote zottigheid in dit land. En het buitenland maar lachen
robotboertje
@ Wiebren: wat verder gewijzigd is, is toch dat de datum waarvoor geïnvesteerd was/is in mestverwerking verschoven is van 7 nov. 2014 naar 30 maart 2015?

Dit is dan toch een 'escape' om (als je dat tenminste gedaan hebt) grondloos de hoeveelheid fosfaat die je in die verwerking hebt vastgelegd te kunnen groeien?

Zo ja, voor hoelang geldt deze escape?

Ps; Dat dit van 7 nov. naar 30 maart verplaatst is (de datum van bekendmaking), geeft volgens mij aan dat het met terugwerkende kracht invoeren van een 'peildatum' lastig juridisch dicht te timmeren valt...? Volgens mij is hier een parallel met de fosfaatrechtenpeildatum?
buorman
[quote robotboertje[/quote]

Zal idd met juridische houdbaarheid van doen hebben;
''De aanpassingen ten opzichte van de AMvB van 30 maart 2015 zijn onder meer een gevolg van voorgestelde wijzigingen door de Raad van State''
robotboertje
Kan daarnaast iemand mij vertellen wat de definitie is van verplichtingen aangegaan?

Wij zijn verplichtingen aangegaan voor het leveren van mest voor 10 jaar lang voor een nog te bouwen mestverwerkingsinstallatie. Hebben hierin geïnvesteerd, alleen is het nog niet gerealiseerd door bezwaarmakers die (ongegrond naar het lijkt) de boel blokkeren.

Het is geen intentieverklaring, maar een tot levering verplichtende overeenkomst. Gaat om de mestproductie van ongeveer 40 koeien, dus is de moeite nog wel waard als we hiervoor geen grond hoeven aan te trekken...voor 1-1-2016
m uut m
Zijn er toch nog mensen die begrijpen wat peildatum betekend. ????
Wiebren
@robotboertje: die verschuiving zit 'm er in dat de Raad van State geadviseerd heeft de datum van de aankondiging (7 nov 2014) te verschuiven naar de datum van voorhanging en daarmee publicatie (30 mrt 2015). Op die datum was de inhoud van het voorstel bekend en dat was op 7 nov nog niet zo duidelijk.

De peildatum van 2 juli is een heel andere, want in die brief staat wel heel expliciet wat de bedoeling is.

Verplichtingen aangaan is uitgewerkt in de Memorie van Toelichting. Daarin staat dat ondernemers die financiële verplichtingen zijn aangegaan om de toename van fosfaatproductie geheel te verwerken ontzien zullen worden. Voor 1 febr. 2016 moet je bij RVO bewijzen (zij komen nog met een formulier) dat je zo'n verplichting bent aangegaan. Verwachting is dat het 5 jaar duurt voor de voorziening vervalt (tenzij je veel langer verplichting bent aangegaan.
m uut m
Veranderd de definitie van peildatum niet van
Braboboerke
Weet er iemand wat veehouder moet doen als hij niet groeit in fosfaatproductie maar minder grond heeft dan in 2014? Wiebren misschien?
meelezer10
Onderstaande staat op de site van boerderij.

Bedrijven die niet uitbreiden ten opzichte van 2014 vallen niet onder de werking van het wetsvoorstel
Braboboerke
Quote:
@meelezer10: onderstaande staat op de site van boerderij.

Bedrijven die niet uitbreiden ten opzichte van 2014 vallen niet onder de werking van het wetsvoorstel

Zie ik nou een oplossing?! Mijn buurman groeit niet en heeft een "grondoverschot". Ik huur zijn grond. Ik kan groeien en voor hem heeft het geen nadeel, immers: bedrijven die niet uitbreiden ten opzichte van 2014 vallen niet onder de werking van het wetsvoorstel.
crisis
Quote:
@Braboboerke: Mijn buurman groeit niet en heeft een "grondoverschot".

Hij heeft voor deze wet zelfs bij groei geen verplichtingen zolang hij vrije gebruiksruimte heeft. Zolang hij niet groeit in fosfaatproductie tov 2014 heeft hij ook geen verplichtingen voor grondgebondenheid, zelfs niet bij verkoop van al z'n grond. Dan krijgt hij echter wel een fosfaatoverschot waarvoor deels een verwerkingsplicht geldt. Advies: hou de buurman te vriend.
crisis
Quote:
@Braboboerke: als hij niet groeit in fosfaatproductie maar minder grond heeft dan in 2014?

Vraag hier de PDF met het conceptvoorstel maar op. Dan lees je dat niet-groeiers ten opzichte van 2014 geen verplichtingen op gebied van grondgebondenheid hebben.
herman-brill
De hoeveelheid fosfaat die op een HA mag is verlaagd, dus bij een gelijke situatie heb je wel ineens een overschot.
+1
crisis
Quote:
@herman-brill: De hoeveelheid fosfaat die op een HA mag is verlaagd, dus bij een gelijke situatie heb je wel ineens een overschot.

Je haalt twee dingen door elkaar. Het gaat hier om de verplichte grondgebondenheid. Die wordt afgemeten aan de toename van de fosfaatproductie ten opzichte van 2014. De verlaging van de gebruiksnormen heeft invloed op het totale fosfaatoverschot. Dat heeft effect op de hoeveelheid verplichte mestverwerking.
Wiebren
Klopt, ooit in het begin stond er in de tekst van de AMvB ook overschot. Dat is gelukkig later (na flink wat gepraat) veranderd in productie. Precies vanwege dit probleem. Het is nog steeds niet simpel, dat realiseer ik me, maar anders was het nog erger
kuilhapper
Vindt LTO het voorkomen van dierrechten eind 2013 nog steeds een succes?
George
Wat een poppenkast allemaal , niet te geloven.
Coen
Dit is toch niet veel anders dan datgene wat in maart jl. in de 1-ste kamer is besloten: de oorspronkelijke AMvB is nu een wetsvoorstel geworden, met een paar kleine aanpassingen.

het vervolg 'de voorgestelde fosfaatregelgeving' is momenteel veel ernstiger 😞
maar dat hebben we als sector en belangenbehartigers, ondanks alle waarschuwingen en signalen, laten gebeuren 😞

PBL: fosfaatrechten helpen milieu niet

Den Haag - Fosfaatrechten dragen zeer beperkt bij aan het milieu. Dat schrijven onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een woensdag verschenen rapport over fosfaatrechten.

Fosfaatrechten verkleinen weliswaar de groei van de melkveestapel in Nederland en daarmee melkveefosfaat, maar ook niet meer dan dat.

Dat concluderen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemde quickscan naar de effecten van fosfaatrechten op de leefomgeving en de sector.

Niet minder uitspoeling en uitstoot
De politieke keuze om fosfaatrechten in te voeren voor de melkveehouderij draagt volgens het PBL nauwelijks bij aan het verminderen van uitspoeling van nitraat naar grond- en oppervlaktewater, de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen, terugdringen van verdroging van natuurgebieden noch aan het behoud van de weidevogels en weidegang.

Het PBL deed dit onderzoek op eigen initiatief in overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Maatschappelijke wens omtrent intensivering
Behalve dat fosfaatrechten nauwelijks een bijdrage leveren aan het realiseren van andere milieudoelen dan het terugdringen van de fosfaatproductie, dragen zij ook niet bij aan maatschappelijke wensen omtrent schaalvergroting en intensivering.

Onderzoeker Carin Rougoor: "Fosfaatrechten zorgen ervoor dat de milieubelasting door de melkveehouderij niet veel kan toenemen, maar dragen dus dan ook weinig bij aan het realiseren van beleidsdoelen voor water en natuur. Bovendien geven ze geen prikkel om meer rekening te houden met maatschappelijke wensen voor de melkveehouderij."

Vrees voor hogere stikstofproductie
Het PBL vreest vooral voor een hogere stikstofproductie. Fosfaatrechten sturen immers enkel op melkveefosfaat. Onderzoeker Hans van Grinsven: "Een melkveehouder zal vooral sturen op fosfaatefficiëntie. De melkproductie per koe zal toenemen en daarmee ook de stikstofproductie en de emissies van ammoniak en broeikasgas."

Vaste fosfaatnorm of bedrijfsspecifiek
Fosfaatrechten kunnen forfaitair (vaste fosfaatnorm voor alle melkveebedrijven) of bedrijfsspecifiek worden ingevoerd. Het PBL is voorstander van het invoeren van een forfaitair systeem, omdat een vaste norm het grootste milieueffect heeft.

Rougoor: "Als de politiek kiest voor een bedrijfsspecifieke variant, zullen melkveehouders eenzijdig sturen op fosfaatefficiëntie. Dit geeft een sterkere impuls aan de stikstofproductie, emissie-uitstoot en de trend naar opstallen dan een forfaitaire norm."

Vraagtekens bij Kringloopwijzer als beleidsinstrument
Ook zet het PBL vraagtekens bij de Kringloopwijzer als beleidsinstrument. Van Grinsven: "De Kringloopwijzer is een prima managementinstrument voor melkveehouders om de mineralenstroom op het bedrijf beter in beeld te krijgen. Het is echter nog te onrijp om in te zetten als beleidsinstrument."
pbl.nl/sites/default/…
m uut m
Volgens mij vist het planbureau vooral op goed gefinancierd onderzoek. Er zijn heel veel groeperingen die ongevraagd hun mening geven. Zo ook deze in de categorie nvt.
jan is hobbyboer
Quote:
@George: Wat een poppenkast allemaal , niet te geloven.

Inderdaad te gek voor woorden.
Todi
Dus in de prullenbak en dierrechten.

« Terug naar discussielijst

Deel ook jouw kennis en inzicht

Hebben de thema's fosfaat , grondgebonden en fosfaatrechten geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!

REACTIES
181
DEELNEMERS
35
WEERGAVES
1