Nieuwkoopse boeren verkopen stikstofruimte aan Rotterdamse haven

Hoe pak je de stikstofproblemen aan op een betaalbare manier? Een groep melkveehouders in het Groene Hart wil de uitstoot verlagen door de stallen te moderniseren en verkoopt de vrijgekomen stikstofruimte om dat te kunnen betalen. Zo worden sectoren geholpen die nu niet kunnen uitbreiden en kunnen boeren innoveren met hun bedrijf.

Met de pilot willen de boeren een alternatief bieden voor de opkoopregelingen van de overheid, waarbij boeren voor honderden miljoenen worden uitgekocht. Veel boeren zijn tegen de opkoopregeling, omdat die hun voortbestaan en groei zou beperken.

"Ook door innovatie kunnen we de stikstofuitstoot van de landbouw beperken en die ruimte gebruiken voor woning- en wegenbouw of voor het bedrijfsleven", zegt Arie Verhorst van het Stikstofcollectief Zuid-Holland, waarin alle boeren uit de regio samenwerken. Volgens onderzoekers kan door innovatie tot wel 70 procent van de huidige uitstoot worden bespaard.
De boeren in Nieuwkoop willen niet alle vrijgekomen stikstofruimte verkopen, maar ook 'teruggeven' aan de natuur. In de pilot wordt 44 procent daarvoor ingezet.

Natte en vaste mest scheiden
Lennart Streng is een van de deelnemende boeren. Het gezamenlijk opslaan van poep en urine veroorzaakt een chemisch proces waarbij veel ammoniak vrijkomt, maar bij de boer uit Bodegraven loopt de urine van koeien naar een kelder onder de stal en wordt de poep met een schuif verzameld. Buiten wordt de mest afgesloten opgeslagen, zodat de ammoniak niet in de buitenlucht verdwijnt.

Streng had het liefst de 'natte' en 'vaste' mestvorm ook gescheiden afgevoerd, zodat er nog minder ammoniak vrijkomt. Maar voor die innovatie heeft hij geen geld. Als de stikstofpilot een succes wordt, hoopt hij de opbrengst van zijn stikstofruimte te kunnen gebruiken voor die investering.
Een van de kopers van de stikstofruimte is de Rotterdamse Haven, waar nieuwe investeringen al anderhalf jaar stilliggen omdat er geen stikstofruimte is. "De industrie heeft al een paar slagen gemaakt, dus daar is besparing veel moeilijker te realiseren", zegt Eric van der Stans, directeur Milieu van het Havenbedrijf.

Volgens hem heeft de agrarische sector de sleutel in handen: "Maar dat ging tot nu toe moeizaam. De landbouw heeft veel innovatie beloofd, maar maakte dat vaak niet waar. Met deze pilot lijkt er nu wel een stap te worden gezet." Het zal de haven niet uit de problemen brengen, dus hij hoopt dat zulke initiatieven op meer plaatsen volgen.

Hobbels
Ook stikstofdeskundige Gerard Migchels van de Wageningen Universiteit ziet de voordelen van de pilot. "Innovatie is veel duurzamer dan uitkoop." Hij spreekt over vijf tot tien keer meer milieuwinst dankzij de nieuwe mestsystemen.

Hoewel het initiatief het ei van Columbus lijkt, zijn er nog veel hobbels te nemen. Zo houdt minister Schouten van Landbouw vooralsnog vast aan de opkoop- en stimuleringsregelingen uit de nieuwe stikstof. Migchels begrijpt dat: de overheid heeft namelijk snel stikstofruimte nodig om de woningnood aan te pakken. "Maar de kosten van innovatie liggen lager dan bij uitkoop."
Over twee weken bezoekt minister Schouten de regio. Dan hopen de initiatiefnemers dat de laatste struikelblokken uit de weg worden geruimd.

Deel dit topic

Reacties

+5
Noorderling
Je potentiele groeicapaciteit voor een appel en een ei verpatsen en daarmee zekerstellen dat je de laatste generatie boer bent op je bedrijf of ben ik dan te negatief?
Intern salderen is relatief goedkoop groeien, zeker pal naast een N2000 gebied misschien wel de enige manier. Ik snap de keuze niet om je roostervloer en daarmee enige ruimte in je bedrijf weg geeft. Als het kostendekkend is, is een boer al blij omdat we de rekenmachine verkeerd om gebruiken.
+1
Jean-PierreK
@Noorderling, in dit artikel wordt inderdaad geschreven over verkoop. Ik dacht dat de oorspronkelijke bedoeling lease was.
Noorderling
Quote Reactie van @Jean-PierreK:
ven op minder dan een derde van de uitstoot zit ten opzichte van 1990. Beetje een ondankbare opmerking van de directeur milieu.

Lease kan niet langer dan 2jaar toch?
denk dat het sowiezo onwerkbaar is. Een fabriek kan niet investeren op zulke onzekere contracten en als boer kun je er al helemaal niet op investeren of financieren.
Kunt natuurlijk wel een koopcontract maken dat het na 20jaar terug moet, maar hoe de wereld er dan uit ziet is nu ook niets zinnigs over te zeggen, behalve dat het totaal anders is dan je nu verwacht.
+2
nieuwkoopse boer
@Jean-PierreK Klopt verleasen is het plan, media heeft hetverkeerd opgeschreven/begrepen
+1
nieuwkoopse boer
@nieuwkoopse boer nos.nl/l/2363245/ als je hem nu aanklikt staat er verleasen i.p.v. verkopen. NOS heeft de fout hersteld
+2
verbi
@Noorderling Het is maar hoe je het bekijkt. Heb in 2014 emmisevloer van 7 kg gelegd daarmee mag ik tot 2031 vooruit zo staat het ook op de NB. Maar dezelfde vloer vandaag de dag is al weer 11 kg omdat het gewoon niet het effect heeft wat het moest zijn. Dat vloertje heeft me een meerprijs van 50000 euro gekost. voor jan l*l. En in dit geval ben je in feite in overtreding omdat 7 kg vergunt is en het nu na jaren 11 is. Dus dat intern salderen snijdt je jezelf in de vingers is mijn mening.
+1
robbies
@Noorderling Ik snap je redenering, maar ik vind het te negatief. Hier in Brabant moeten we een emissiearme vloer leggen, maar wordt er gratis vergunningruimte weggegeven aan de Amercentrale. Doe mij dan maar het Nieuwkoopse model.
Noorderling
Quote Reactie van @robbies:
nd het te negatief. Hier in Brabant moeten we een emissiearme vloer leggen, maar wordt er gratis vergunningruimte weggegeven aan de Amercentrale. Doe mij dan maar het Nieuwkoopse model.

Het kan een prima stap zijn om wat te verhuren. Maar of het ook allemaal zo voordelig uitpakt als het geschetst wordt vraag ik me af.
We zitten met besluit huisvesting, gerealiseerde stalcapaciteit.
Ik moet zien of met verlease en het plan die diefstal van ruimte gestopt wordt. Het verleden leert dat onderhandelen en eerlijk oversteken met de overheid knap lastig is. Maar als je het niet probeert wordt het sowieso niks, ik zou me er niet aan durven branden.
robbies
@Noorderling Normaal gesproken ga ik met je mee, maar voor mij persoonlijk is het wel wrang. Ik wil ook best een bedrag gestort krijgen om ammoniak te reduceren. Rond Nieuwkoop zijn ze nog vrij om te kiezen welk systeem, heb ik het idee. Stel: Je zit op volledig rooster (13 kg NH3) en je legt er een systeem in van 9 kg NH3, dan ben je in ieder geval voor 20 jaar gevrijwaard van andere emissiearme maatregelen. Dan zit er nog best wat ontwikkelingsruimte in je vergunning, want er zijn al systemen die 6 kg NH3/koe doen. Die moeten wij in Brabant al leggen, dus dat intern salderen gaat je hier ook niet meer helpen. Doe dan maar een stoot geld. Over 20 jaar kijken we wel weer verder.
bio boer
@robbies die emissie normen zíjn toch van tafel ? In Brabant boven de landelijke normen
robbies
Quote Reactie van @bio boer:
die emissie normen zíjn toch van tafel ? In Brabant boven de landelijke normen

Het is wat werkbaarder geworden, maar nog steeds lopen wij voor hoor.
Jean-PierreK
@bio boer, volgens mij zijn boeren in Noord Brabant en Limburg nog steeds verplicht om een bepaalde reductie te realiseren voor een bepaalde datum. In Noord Brabant is dat nu iets uitgestel. In Limburg lag die datum al iets verder weg.
bio boer
@Noorderling gewoon de vrijgekomen ruimte weer bij bouwen is voor de toekomst van het bedrijf het beste
Jean-PierreK
@bio boer, ik kan me voorstellen dat niet iedere boer(in) zo snel flink wil of kan groeien. Dit kan dan een alternatief zijn.
Noorderling
@bio boer @Jean-PierreK
Desnoods maar een werktuigberging intekenen als potstal of iets anders verzinnen.
Jongvee is nog 4kg, koeien gaat al een eind die richting op, kun je later alsnog wel weer salderen.
Ik ben het vertrouwen in ieder geval kwijt om mn toekomst op die manier in handen van de overheid te leggen met wat ik later nog wel of niet kan. Dan laten we die 10.000euro maar op straat liggen, extern salderen naast een n2000 gebied is in ieder geval onmogelijk of onbetaalbaar.
+1
Jean-PierreK
Ik vraag me trouwens af of de haven op minder dan een derde van de uitstoot zit ten opzichte van 1990. Beetje een ondankbare opmerking van de directeur milieu.
+1
weurding
Het is in Drenthe nog niet verhandelbaar, zit pal tegen een natura2000 gebied aan, maar de kans op stikstof verkopen aan een industriegebied is net zo groot als dat we zonnepanelen op het land zetten
+1
harke
@weurding hebt geduld.
Komt goed ,zeker als je naast natura gebied zit
+2
paul1
Dus dat verplaatst de stikstofuitstoot naar de haven ?
+3
kanniewaarzijn
@paul1 Ja, maar dat is minder erg; het zijn geen boeren daar.
Gerron
Die dikke mest gaat aankoeken zonder de urine dus moet je weer water toevoegen om te kunnen schuiven. In de wc heb je ook water nodig om de remsporen te verwijderen.
weurding
@Gerron vergeet de borstel niet🤭
nederlandse boer
Is er iets bekend omtrent de verkoopprijs per kg Ammoniak in deze deal?
komelker 2
Ik denk dat ik mijn ligboxstal maar ombouw
+2
weurding
@komelker 2 stro en maïs voeren ook, maar geeft zo'n werk😁
Jean-PierreK
Even een rekenvoorbeeld om te kijken of ik het begrijp⬇️

Stel zo'n bedrijf heeft een emissie en vergunning van 1.000 kg, het wil uitbreiden en investeert in techniek die de emissie per rund halveert. Dan is de emissie met hetzelfde aantal dieren 500 kg. Stel het bedrijf wil (voorlopig) "slechts" de helft meer runderen houden. Dan benut het bedrijf 750 kg. Dan is er dus 250 kg over. Kiest het bedrijf ervoor om dit te verleasen dan gaat er 44% naar natuur = 110 kg. Dan blijft er 140 kg over voor te verleasen. Na het verleasen komt het verleasede deel terug en kan het bedrijf dus doorgroeien naar 890 kg; dus 78 % groter dan oorspronkelijk.

Winst voor de natuur is dan naast die 110 kg minder emissie bij nieuwkoop er waarschijnlijk elders ook 780 kg emissie verdwijnt doordat daar de fosfaatrechten weggekocht worden, dit op voorwaarde dat dit niet op een andere manier weer opgevuld wordt met dieren zonder rechten of door extern salderen.

Vraag is of ik in bovenstaande berekening fouten heb gemaakt, zoals:
- is 44% korting alleen over verleasede deel?
- is er niet ook een algemene korting (30% ) wanneer er een nieuwe vergunning aangevraagd wordt?

Misschien dat iemand hierop wil reageren b.v. @nieuwkoopse boer?
+2
nieuwkoopse boer
@Jean-PierreK Bovenstaande berekening klopt. De 44% korting gaat inderdaad alleen over het deel dat verleased wordt.
De reden dat wij bereid zijn een hoger percentage (44% in plaats van 30%) in te leveren voor natuur is, dat we daar voor terugkrijgen:
1. Langere verlease periode (provincie zet in op 10 tot 15 jaar, wij zetten in op 25 jaar).
2. Dat de stikstofruimte die terugkomt na de verleaseperiode volledig kunnen gebruiken om uit te breiden. Er gaat dan niet nog een extra korting vanaf, ook niet vanwege aangescherpte normen vanwege aangescherpte normen in het besluit emissiearme huisvesting.
Komende weken moet dit in detail uitgewerkt worden op papier met de provincie.
De natuurwinst is dus inderdaad opgebouwd uit:
1. De 44% die afgedragen wordt van de kilo’s die verleased worden. Die is en blijft weg.
2. Dat productieruimte (dieren/grond/fosfaatrechten) wordt overgenomen door een boer met een lage emissie.
Dus in bovenstaand rekenvoorbeeld verdwijnt er inderdaad 780 kg emissie elders doordat daar de fosfaatrechten weggekocht worden. En inderdaad, die natuurwinst neemt weer af als die ruimte ‘elders’ wordt opgevuld met dieren zonder rechten. Extern salderen van ‘elders’ naar ‘elders’ zou juist gunstig uitpakken voor natuur, omdat je bij ‘gewoon’ extern salderen te maken krijgt met percentage van 30% + lekverliezen.
crisis
@nieuwkoopse boer

SLOM-boeren dachten ook munt te slaan uit het tijdelijk uit handen geven van productieruimte. Slecht afgelopen. Er liggen flinke reductiedoelstellingen. Stikstof verder weg van N2000 verleasen helpt bij het halen hiervan. De kans dat een bedrijf in de toekomst door terug halen van verleasde stikstof een hogere depositie mag gaan veroorzaken is verwaarloosbaar. Er ligt € 3 miljard klaar om extensivering rond N2000 te faciliteren. Pak het geld en trek een zeker plan.
+1
cornelissen
Quote Reactie van @crisis:
Slecht afgelopen.

Klopt, voor de belangenbehartigers (voorgangers lto ) dan. Dachten ook die boeken wij af , alleen bij het europese hof kregen ze gelijk. Niet ,dat ik zo veel heb met de slom boeren , maar als je zo met je leden om gaat ,dat is toch wat.
marcsterreborn
@nieuwkoopse boer is het niet iets te makkelijk gedacht dat elders 780 kg emissie verdwijnt? Deze n uitstoot kan toch ook door de verkoper van fosfaat rechten te gelde gemaakt worden, en daarmee (grotendeels) in stand blijven?
crisis
Quote Reactie van @Jean-PierreK:
waarschijnlijk elders ook 780 kg emissie verdwijnt doordat daar de fosfaatrechten weggekocht worden

Vrijwel elke groeier moet bouwen. Dan dient er ook aan het Besluit emissiearme huisvesting voldaan te worden. Dat maakt dus niet het verschil. Emissie rekent makkelijk, maar doet niet ter zake. Het gaat om depositie. Daarom wordt extensivering rond N2000 uitgerold. Een koe minder vlakbij N2000 levert veel meer reductie op dan verderaf.

« Terug naar discussielijst

Deel ook jouw kennis en inzicht

Hebben de thema's mest , vaste mest , schuif , landbouw , stal , koeien , investering , milieu , stikstof , natuur , ammoniak , poep , overheid , stallen , urine , uitstoot , melkveehouders , boer , groene hart , samenwerken , bodegraven en ammoniakrechten geen geheimen voor jou? Dan kunnen we jouw kennis en inzicht goed gebruiken! Of je nu actief bijdraagt door foto's, video's, topics of reacties te plaatsen, of je zorgt er middels de stemknoppen voor dat de beste reactie naar boven borrelt.. Jouw kennis en inzicht m.b.t. de melkveehouderij kunnen deze site nét dat beetje beter maken. Maak ook een (gratis) account aan!

REACTIES
34
DEELNEMERS
17
WEERGAVES
0